REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy zamawiający może unieważnić postępowanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Sendrowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wielokrotnie wykonawcy w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego spotkali się z sytuacją, w której zamawiający kończyli postępowanie bez wyboru najkorzystniejszej oferty, unieważniając je. Takie postępowanie zamawiających, z pewnością niekorzystne z punktu widzenia wykonawców biorących udział w postępowaniu, rodzi uzasadnione pytania o celowość podjęcia niniejszej decyzji, jak również jej zgodność z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych.


Zamknięty katalog przesłanek umożliwiających unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przewiduje art. 93 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (zwanej dalej „Ustawą”). Publikacja ta sprowadza się do przesłanki unieważnienia postępowania, określonej w art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy, mianowicie

REKLAMA

Autopromocja

- wystąpienie istotnej zmiany okoliczności powodującej, że przeprowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.

REKLAMA

Na wstępie należy podkreślić, iż na gruncie obowiązujących przepisów nie jest możliwe unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia bez wskazania istotnej przyczyny. Zamawiający nie może zatem arbitralnie i bezpodstawnie unieważnić postępowania, a jedynie możliwe jest to po zaistnieniu podstaw enumeratywnie wskazanych w Ustawie.

W jednym z postępowań (którego przedmiotem było zapewnienie służb informacyjnych podczas imprez na stadionie) zamawiający unieważnił postępowanie, na podstawie art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy, argumentując to w ten sposób, że niezbędne jest istotne zmodyfikowanie przedmiotu zamówienia poprzez poszerzenie katalogu zamawianych usług, tak, aby w pełni zabezpieczony był interes publiczny. Jak dalej dowodził zamawiający, nie mógł on uprzednio przewidzieć konieczności innego sformułowania opisu przedmiotu zamówienia, gdyż dopiero imprezy organizowane na stadionach dały mu szerszy obraz przedmiotu zamówienia. Na kanwie przedmiotowego stanu faktycznego Krajowa Izba Odwoławcza (uznając odwołanie jednego z wykonawców na czynność unieważnienia postępowania) orzekła, że zamawiający nie może unieważnić postępowania wyłącznie z tego powodu, iż zmienił - a w zasadzie dopiero może zmieni w jeszcze nie do końca sformułowany sposób - koncepcję wykonania przedmiotu zamówienia (wyrok KIO z dnia 5 października 2011 roku, KIO 2047/11). Co w szczególności podkreśla się w orzecznictwie dla zastosowania przepisu art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy należy stwierdzić, że zmiana okoliczności faktycznie wystąpiła, a nie istnieje możliwość wystąpienia takiej zmiany, a ponadto, że zmiana ta jest istotna, czyli że zarówno prowadzenie postępowania, jak i wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Zamawiający powołując się na tę przesłankę, zobowiązany jest udowodnić, że wcześniej (w momencie wszczęcia postępowania), przy zachowaniu odpowiedniej staranności, nie można było przewidzieć, że nastąpi zmiana okoliczności.

REKLAMA

Należy przy tym pamiętać, że do uznania, iż doszło do spełnienia przesłanki określonej w art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy niezbędne jest wystąpienie (po wszczęciu postępowania) pewnych nadzwyczajnych wydarzeń lub okoliczności, które mają wpływ na prowadzone postępowanie lub przedmiot zamówienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zamawiający unieważniają również postępowanie, tłumacząc to koniecznością ograniczenia wydatków na nabycie przedmiotu zamówienia. Czy takie postępowanie zamawiającego jest prawidłowe? Odpowiedź zależy oczywiście od konkretnego przypadku, natomiast nie można uznać jako zasady możliwości unieważnienia postępowania ze względu na konieczność zmniejszenia wydatków na dane zadanie. W wyroku z dnia 22 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Nowym Sączu orzekł, iż możliwość zmniejszenia wydatków przez zamawiającego nie świadczy jeszcze o tym, że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym (III CA 418/09). Nie można automatycznie utożsamiać interesu publicznego z interesem ekonomicznym zamawiającego.

Zgodnie z uchwałą Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 1997 r., W 8/96, OTK 1997, nr 1, poz. 15, za interes publiczny należy bez wątpienia uznawać korzyści uzyskiwane w wyniku realizacji przedsięwzięć służących ogółowi w zakresie zadań ciążących na administracji rządowej oraz samorządowej, realizowanych w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, związanych np. z ochroną zdrowia, oświaty, kultury, porządku publicznego.

Zatem, dopiero wykazanie przez zamawiającego, że realizacja zamówienia będzie godzić w interes publiczny, może powodować, iż środki na to zamówienie przeznaczone nie powinny być wydane.

Ciekawy również wydaje się wyrok KIO z dnia 19 października 2011 roku (KIO 2163/11), w którym Izba stwierdziła, że nie leży w interesie publicznym podjęcie się realizacji przedsięwzięcia modernizacji oczyszczalni ścieków, w sytuacji, gdy w momencie podpisywania umowy nie ma zapewnionego pełnego finansowania tego przedsięwzięcia. W przypadku pewnego finansowania inwestycja ta przyniosłoby ogółowi społeczności miasta wymierne korzyści, w przeciwnym razie wywoła jednak negatywne skutki, w szczególności zburzy strukturę finansową całego projektu (w ramach którego wykonywanych jest więcej ważnych dla miejscowej społeczności inwestycji), zaburzy płynność finansową zamawiającego, mogąc doprowadzić nawet do jego upadłości, co w rezultacie przełożyłoby się na drastyczne podwyższenie taryf za dostarczanie wody pitnej i odprowadzenie ścieków dla mieszkańców miasta, czy zaburzy równowagę finansową właściciela zamawiającego, czyli miasta.

 

Omawiana przesłanka unieważnienia ze względu na nieprzewidywalny charakter wspomnianych w niej okoliczności może wystąpić na każdym etapie postępowania, aż do momentu podpisania umowy. Nawet po wyborze najkorzystniejszej oferty i poinformowaniu, zgodnie z art. 92, wykonawców zamawiający może - powołując się na jej wystąpienie - unieważnić postępowanie (W. Dzierżanowski, Komentarz do ustawy prawo zamówień publicznych).

Ze względu na wyjątkowy i doniosły charakter czynności unieważnienia postępowania, ustawodawca w art. 93 ust. 4 Ustawy wprowadził regulację, zgodnie z którą w przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wykonawcom, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu, w szczególności kosztów przygotowania oferty.

Roszczenie takie powinno być skierowane do zamawiającego, a w przypadku jego nieuznania do sądu powszechnego.

W związku z tym, że roszczenie wykonawcy ma charakter odszkodowawczy, zgodnie z regułami prawa cywilnego obowiązkiem wykonawcy w postępowaniu sądowym (jeżeli zamawiający nie zwróci kosztów dobrowolnie) jest udowodnienie m.in. wysokości szkody. Jako przykład uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu można wskazać: koszty zakupu SIWZ, koszty uzyskania niezbędnych zaświadczeń i dokumentów, dojazdów do miejsca prowadzenia postępowania, np. w związku z oględzinami miejsca wykonania zamówienia, udziałem w otwarciu ofert lub udziałem w zebraniu wykonawców, koszty udziału wykonawcy oraz jego pełnomocnika przed KIO, koszty osobowe związane z przygotowaniem oferty (np. związane z przygotowaniem kosztorysu, opracowaniem koncepcji wykonania zamówienia).

Przyczyną leżącą po stronie zamawiającego będzie w szczególności unieważnienie postępowania wszczętego przy braku środków na jego sfinansowanie. Zamawiający może co prawda takie postępowanie bez zabezpieczonych środków wszcząć, gdyż nie stanowi to zaciągnięcia zobowiązania (tak w piśmie Departamentu Budżetu Resortu i Spraw Majątkowych Ministerstwa Finansów z dnia 15 lipca 2002 r., BR4/AJ/1958/2002, niepubl.), natomiast w przypadku konieczności unieważnienia ze względu na brak środków zamawiający powinien liczyć się z roszczeniem wykonawców o zwrot kosztów udziału w postępowaniu, o ile nie udowodni, że zachował należytą staranność przy planowaniu wydatku, a brak środków jest przyczyną poza jego władztwem (W. Dzierżanowski, Komentarz do ustawy prawo zamówień publicznych).

Należy jednocześnie pamiętać, że w przypadku postępowań o wartości równej lub tzw. progu unijnego (określonego w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Ustawy) wykonawcy mogą na podstawie art. 180 ust. 1 Ustawy również złożyć odwołanie na czynność zamawiającego polegającą na unieważnieniu postępowania, niezgodnie z przepisami Ustawy.


Paweł Sendrowski

radca prawny, wspólnik zarządzający w Wielkopolskiej Grupie Prawniczej

  

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy wadliwa forma faktury zakupu pozbawi prawa do odliczenia podatku naliczonego w 2026 roku?

To pytanie zadają sobie dziś podatnicy VAT czynni biorąc pod uwagę perspektywę przyszłego roku: jest bowiem rzeczą pewną, że miliony faktur będą na co dzień wystawiane w dotychczasowych formach (papierowej i elektronicznej), mimo że powinny być wystawione w formie ustrukturyzowanej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)

Jak od lutego 2026 roku będzie wyglądała rewolucja fakturowa w Polsce? Profesor Witold Modzelewski wskazuje dwa możliwe warianty dokumentowania i fakturowania transakcji. W obu tych wariantach – jak przewiduje prof. Modzelewski - podatnicy zrezygnują z kodowania faktur ustrukturyzowanych, a podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy i on będzie dowodem rzeczywistości ekonomicznej. A jeśli treść faktury ustrukturyzowanej będzie inna, to jej wystawca będzie mieć problem, bo potwierdził nieprawdę na dokumencie i musi go poprawić.

Fakturowanie od 1 lutego 2026 r. Prof. Modzelewski: Nie da się przerobić faktury ustrukturyzowanej na dokument handlowy

Faktura ustrukturyzowana kompletnie nie nadaje się do roli dokumentu handlowego, bo jest wysyłana do KSeF a nie do kontrahenta, czyli nie występuje tu kluczowy dla stosunków handlowych moment świadomego dla obu stron umowy doręczenia i akceptacji (albo braku akceptacji) tego dokumentu - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Firma w Szwajcarii - przewidywalne, korzystne podatki i dobry klimat ... do prowadzenia biznesu

Kiedy myślimy o Szwajcarii w kontekście prowadzenia firmy, często pojawiają się utarte skojarzenia: kraj zarezerwowany dla globalnych korporacji, potentatów finansowych, wielkich struktur holdingowych. Tymczasem rzeczywistość wygląda inaczej. Szwajcaria jest przede wszystkim przestrzenią dla tych, którzy potrafią działać mądrze, przejrzyście i z wizją. To kraj, który działa w oparciu o pragmatyzm, dzięki czemu potrafi stworzyć szanse również dla debiutantów na arenie międzynarodowej.

REKLAMA

Fundacje rodzinne w Polsce: Rewolucja w sukcesji czy podatkowa pułapka? 2500 zarejestrowanych, ale grozi im wielka zmiana!

Fundacji rodzinnych w Polsce już ponad 2500! To narzędzie chroni majątek i ułatwia przekazanie firm kolejnym pokoleniom. Ale uwaga — nadciągają rządowe zmiany, które mogą zakończyć okres ulg podatkowych i wywołać prawdziwą burzę w środowisku przedsiębiorców. Czy warto się jeszcze spieszyć? Sprawdź, co może oznaczać nowelizacja i jak uniknąć pułapek!

Cypryjskie spółki znikają z rejestru. Polscy przedsiębiorcy tracą milionowe aktywa

Cypr przez lata były synonimem niskich podatków i minimum formalności. Dziś staje się prawną bombą zegarową. Właściciele cypryjskich spółek – często nieświadomie – tracą nieruchomości, udziały i pieniądze. Wystarczy 350 euro zaległości, by stracić majątek wart miliony.

Zwolnienie SD-Z2 przy darowiźnie. Czy zawsze trzeba składać formularz?

Zwolnienie z obowiązku składania formularza SD-Z2 przy darowiźnie budzi wiele pytań. Czy zawsze trzeba zgłaszać darowiznę urzędowi skarbowemu? Wyjaśniamy, kiedy zgłoszenie jest wymagane, a kiedy obowiązek ten jest wyłączony, zwłaszcza w przypadku najbliższej rodziny i darowizny w formie aktu notarialnego.

KSeF od 1 lutego 2026: firmy bez przygotowania czeka paraliż. Ekspertka ostrzega przed pułapką „dwóch obiegów”

Już od 1 lutego 2026 wszystkie duże firmy w Polsce będą musiały wystawiać faktury w KSeF, a każdy ich kontrahent – także z sektora MŚP – odbierać je przez system. To oznacza, że nawet najmniejsze przedsiębiorstwa mają tylko pół roku, by przygotować się do cyfrowej rewolucji. Brak planu grozi chaosem, błędami i kosztownymi opóźnieniami.

REKLAMA

Leasing samochodów - niekorzystne zmiany w rozliczeniach podatkowych od 2026 roku. Kup auto w 2025 r. i wprowadź do ewidencji środków trwałych a zostaniesz przy obecnych zasadach

Wchodzące w styczniu 2026 roku zmiany w zasadach odliczeń podatkowych za leasing samochodów mogą zwiększyć zainteresowanie przedsiębiorców autami o napędzie elektrycznym - przewidują autorzy raportu Superauto. pl. Na początku 2026 r. zmieni się m.in. limit określający maksymalną cenę pojazdu umożliwiającą pełne odliczenie wydatków na zakup, leasing lub wynajem aut spalinowych. Wysokość odliczeń uzależniona będzie od ilości emitowanego przez samochód dwutlenku węgla.

Idą zmiany w fundacjach rodzinnych. Rząd przeciw agresywnym praktykom podatkowym

Fundacje rodzinne w Polsce cieszą się rosnącą popularnością, jednak Ministerstwo Finansów zapowiada zmiany legislacyjne, które mają uszczelnić system podatkowy i zabezpieczyć to narzędzie przed nadużyciami. Chodzi o ochronę uczciwych firm rodzinnych i eliminację prób agresywnej optymalizacji podatkowej.

REKLAMA