REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy zamawiający może unieważnić postępowanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Sendrowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wielokrotnie wykonawcy w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego spotkali się z sytuacją, w której zamawiający kończyli postępowanie bez wyboru najkorzystniejszej oferty, unieważniając je. Takie postępowanie zamawiających, z pewnością niekorzystne z punktu widzenia wykonawców biorących udział w postępowaniu, rodzi uzasadnione pytania o celowość podjęcia niniejszej decyzji, jak również jej zgodność z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych.


Zamknięty katalog przesłanek umożliwiających unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przewiduje art. 93 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (zwanej dalej „Ustawą”). Publikacja ta sprowadza się do przesłanki unieważnienia postępowania, określonej w art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy, mianowicie

REKLAMA

- wystąpienie istotnej zmiany okoliczności powodującej, że przeprowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.

REKLAMA

Na wstępie należy podkreślić, iż na gruncie obowiązujących przepisów nie jest możliwe unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia bez wskazania istotnej przyczyny. Zamawiający nie może zatem arbitralnie i bezpodstawnie unieważnić postępowania, a jedynie możliwe jest to po zaistnieniu podstaw enumeratywnie wskazanych w Ustawie.

W jednym z postępowań (którego przedmiotem było zapewnienie służb informacyjnych podczas imprez na stadionie) zamawiający unieważnił postępowanie, na podstawie art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy, argumentując to w ten sposób, że niezbędne jest istotne zmodyfikowanie przedmiotu zamówienia poprzez poszerzenie katalogu zamawianych usług, tak, aby w pełni zabezpieczony był interes publiczny. Jak dalej dowodził zamawiający, nie mógł on uprzednio przewidzieć konieczności innego sformułowania opisu przedmiotu zamówienia, gdyż dopiero imprezy organizowane na stadionach dały mu szerszy obraz przedmiotu zamówienia. Na kanwie przedmiotowego stanu faktycznego Krajowa Izba Odwoławcza (uznając odwołanie jednego z wykonawców na czynność unieważnienia postępowania) orzekła, że zamawiający nie może unieważnić postępowania wyłącznie z tego powodu, iż zmienił - a w zasadzie dopiero może zmieni w jeszcze nie do końca sformułowany sposób - koncepcję wykonania przedmiotu zamówienia (wyrok KIO z dnia 5 października 2011 roku, KIO 2047/11). Co w szczególności podkreśla się w orzecznictwie dla zastosowania przepisu art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy należy stwierdzić, że zmiana okoliczności faktycznie wystąpiła, a nie istnieje możliwość wystąpienia takiej zmiany, a ponadto, że zmiana ta jest istotna, czyli że zarówno prowadzenie postępowania, jak i wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Zamawiający powołując się na tę przesłankę, zobowiązany jest udowodnić, że wcześniej (w momencie wszczęcia postępowania), przy zachowaniu odpowiedniej staranności, nie można było przewidzieć, że nastąpi zmiana okoliczności.

REKLAMA

Należy przy tym pamiętać, że do uznania, iż doszło do spełnienia przesłanki określonej w art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy niezbędne jest wystąpienie (po wszczęciu postępowania) pewnych nadzwyczajnych wydarzeń lub okoliczności, które mają wpływ na prowadzone postępowanie lub przedmiot zamówienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zamawiający unieważniają również postępowanie, tłumacząc to koniecznością ograniczenia wydatków na nabycie przedmiotu zamówienia. Czy takie postępowanie zamawiającego jest prawidłowe? Odpowiedź zależy oczywiście od konkretnego przypadku, natomiast nie można uznać jako zasady możliwości unieważnienia postępowania ze względu na konieczność zmniejszenia wydatków na dane zadanie. W wyroku z dnia 22 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Nowym Sączu orzekł, iż możliwość zmniejszenia wydatków przez zamawiającego nie świadczy jeszcze o tym, że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym (III CA 418/09). Nie można automatycznie utożsamiać interesu publicznego z interesem ekonomicznym zamawiającego.

Zgodnie z uchwałą Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 1997 r., W 8/96, OTK 1997, nr 1, poz. 15, za interes publiczny należy bez wątpienia uznawać korzyści uzyskiwane w wyniku realizacji przedsięwzięć służących ogółowi w zakresie zadań ciążących na administracji rządowej oraz samorządowej, realizowanych w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, związanych np. z ochroną zdrowia, oświaty, kultury, porządku publicznego.

Zatem, dopiero wykazanie przez zamawiającego, że realizacja zamówienia będzie godzić w interes publiczny, może powodować, iż środki na to zamówienie przeznaczone nie powinny być wydane.

Ciekawy również wydaje się wyrok KIO z dnia 19 października 2011 roku (KIO 2163/11), w którym Izba stwierdziła, że nie leży w interesie publicznym podjęcie się realizacji przedsięwzięcia modernizacji oczyszczalni ścieków, w sytuacji, gdy w momencie podpisywania umowy nie ma zapewnionego pełnego finansowania tego przedsięwzięcia. W przypadku pewnego finansowania inwestycja ta przyniosłoby ogółowi społeczności miasta wymierne korzyści, w przeciwnym razie wywoła jednak negatywne skutki, w szczególności zburzy strukturę finansową całego projektu (w ramach którego wykonywanych jest więcej ważnych dla miejscowej społeczności inwestycji), zaburzy płynność finansową zamawiającego, mogąc doprowadzić nawet do jego upadłości, co w rezultacie przełożyłoby się na drastyczne podwyższenie taryf za dostarczanie wody pitnej i odprowadzenie ścieków dla mieszkańców miasta, czy zaburzy równowagę finansową właściciela zamawiającego, czyli miasta.

 

Omawiana przesłanka unieważnienia ze względu na nieprzewidywalny charakter wspomnianych w niej okoliczności może wystąpić na każdym etapie postępowania, aż do momentu podpisania umowy. Nawet po wyborze najkorzystniejszej oferty i poinformowaniu, zgodnie z art. 92, wykonawców zamawiający może - powołując się na jej wystąpienie - unieważnić postępowanie (W. Dzierżanowski, Komentarz do ustawy prawo zamówień publicznych).

Ze względu na wyjątkowy i doniosły charakter czynności unieważnienia postępowania, ustawodawca w art. 93 ust. 4 Ustawy wprowadził regulację, zgodnie z którą w przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wykonawcom, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu, w szczególności kosztów przygotowania oferty.

Roszczenie takie powinno być skierowane do zamawiającego, a w przypadku jego nieuznania do sądu powszechnego.

W związku z tym, że roszczenie wykonawcy ma charakter odszkodowawczy, zgodnie z regułami prawa cywilnego obowiązkiem wykonawcy w postępowaniu sądowym (jeżeli zamawiający nie zwróci kosztów dobrowolnie) jest udowodnienie m.in. wysokości szkody. Jako przykład uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu można wskazać: koszty zakupu SIWZ, koszty uzyskania niezbędnych zaświadczeń i dokumentów, dojazdów do miejsca prowadzenia postępowania, np. w związku z oględzinami miejsca wykonania zamówienia, udziałem w otwarciu ofert lub udziałem w zebraniu wykonawców, koszty udziału wykonawcy oraz jego pełnomocnika przed KIO, koszty osobowe związane z przygotowaniem oferty (np. związane z przygotowaniem kosztorysu, opracowaniem koncepcji wykonania zamówienia).

Przyczyną leżącą po stronie zamawiającego będzie w szczególności unieważnienie postępowania wszczętego przy braku środków na jego sfinansowanie. Zamawiający może co prawda takie postępowanie bez zabezpieczonych środków wszcząć, gdyż nie stanowi to zaciągnięcia zobowiązania (tak w piśmie Departamentu Budżetu Resortu i Spraw Majątkowych Ministerstwa Finansów z dnia 15 lipca 2002 r., BR4/AJ/1958/2002, niepubl.), natomiast w przypadku konieczności unieważnienia ze względu na brak środków zamawiający powinien liczyć się z roszczeniem wykonawców o zwrot kosztów udziału w postępowaniu, o ile nie udowodni, że zachował należytą staranność przy planowaniu wydatku, a brak środków jest przyczyną poza jego władztwem (W. Dzierżanowski, Komentarz do ustawy prawo zamówień publicznych).

Należy jednocześnie pamiętać, że w przypadku postępowań o wartości równej lub tzw. progu unijnego (określonego w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Ustawy) wykonawcy mogą na podstawie art. 180 ust. 1 Ustawy również złożyć odwołanie na czynność zamawiającego polegającą na unieważnieniu postępowania, niezgodnie z przepisami Ustawy.


Paweł Sendrowski

radca prawny, wspólnik zarządzający w Wielkopolskiej Grupie Prawniczej

  

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

REKLAMA

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA