REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy zamawiający może unieważnić postępowanie

Paweł Sendrowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wielokrotnie wykonawcy w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego spotkali się z sytuacją, w której zamawiający kończyli postępowanie bez wyboru najkorzystniejszej oferty, unieważniając je. Takie postępowanie zamawiających, z pewnością niekorzystne z punktu widzenia wykonawców biorących udział w postępowaniu, rodzi uzasadnione pytania o celowość podjęcia niniejszej decyzji, jak również jej zgodność z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych.


Zamknięty katalog przesłanek umożliwiających unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przewiduje art. 93 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (zwanej dalej „Ustawą”). Publikacja ta sprowadza się do przesłanki unieważnienia postępowania, określonej w art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy, mianowicie

Autopromocja

- wystąpienie istotnej zmiany okoliczności powodującej, że przeprowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.

Na wstępie należy podkreślić, iż na gruncie obowiązujących przepisów nie jest możliwe unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia bez wskazania istotnej przyczyny. Zamawiający nie może zatem arbitralnie i bezpodstawnie unieważnić postępowania, a jedynie możliwe jest to po zaistnieniu podstaw enumeratywnie wskazanych w Ustawie.

W jednym z postępowań (którego przedmiotem było zapewnienie służb informacyjnych podczas imprez na stadionie) zamawiający unieważnił postępowanie, na podstawie art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy, argumentując to w ten sposób, że niezbędne jest istotne zmodyfikowanie przedmiotu zamówienia poprzez poszerzenie katalogu zamawianych usług, tak, aby w pełni zabezpieczony był interes publiczny. Jak dalej dowodził zamawiający, nie mógł on uprzednio przewidzieć konieczności innego sformułowania opisu przedmiotu zamówienia, gdyż dopiero imprezy organizowane na stadionach dały mu szerszy obraz przedmiotu zamówienia. Na kanwie przedmiotowego stanu faktycznego Krajowa Izba Odwoławcza (uznając odwołanie jednego z wykonawców na czynność unieważnienia postępowania) orzekła, że zamawiający nie może unieważnić postępowania wyłącznie z tego powodu, iż zmienił - a w zasadzie dopiero może zmieni w jeszcze nie do końca sformułowany sposób - koncepcję wykonania przedmiotu zamówienia (wyrok KIO z dnia 5 października 2011 roku, KIO 2047/11). Co w szczególności podkreśla się w orzecznictwie dla zastosowania przepisu art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy należy stwierdzić, że zmiana okoliczności faktycznie wystąpiła, a nie istnieje możliwość wystąpienia takiej zmiany, a ponadto, że zmiana ta jest istotna, czyli że zarówno prowadzenie postępowania, jak i wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Zamawiający powołując się na tę przesłankę, zobowiązany jest udowodnić, że wcześniej (w momencie wszczęcia postępowania), przy zachowaniu odpowiedniej staranności, nie można było przewidzieć, że nastąpi zmiana okoliczności.

Należy przy tym pamiętać, że do uznania, iż doszło do spełnienia przesłanki określonej w art. 93 ust. 1 pkt. 6 Ustawy niezbędne jest wystąpienie (po wszczęciu postępowania) pewnych nadzwyczajnych wydarzeń lub okoliczności, które mają wpływ na prowadzone postępowanie lub przedmiot zamówienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zamawiający unieważniają również postępowanie, tłumacząc to koniecznością ograniczenia wydatków na nabycie przedmiotu zamówienia. Czy takie postępowanie zamawiającego jest prawidłowe? Odpowiedź zależy oczywiście od konkretnego przypadku, natomiast nie można uznać jako zasady możliwości unieważnienia postępowania ze względu na konieczność zmniejszenia wydatków na dane zadanie. W wyroku z dnia 22 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Nowym Sączu orzekł, iż możliwość zmniejszenia wydatków przez zamawiającego nie świadczy jeszcze o tym, że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym (III CA 418/09). Nie można automatycznie utożsamiać interesu publicznego z interesem ekonomicznym zamawiającego.

Zgodnie z uchwałą Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 1997 r., W 8/96, OTK 1997, nr 1, poz. 15, za interes publiczny należy bez wątpienia uznawać korzyści uzyskiwane w wyniku realizacji przedsięwzięć służących ogółowi w zakresie zadań ciążących na administracji rządowej oraz samorządowej, realizowanych w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, związanych np. z ochroną zdrowia, oświaty, kultury, porządku publicznego.

Zatem, dopiero wykazanie przez zamawiającego, że realizacja zamówienia będzie godzić w interes publiczny, może powodować, iż środki na to zamówienie przeznaczone nie powinny być wydane.

Ciekawy również wydaje się wyrok KIO z dnia 19 października 2011 roku (KIO 2163/11), w którym Izba stwierdziła, że nie leży w interesie publicznym podjęcie się realizacji przedsięwzięcia modernizacji oczyszczalni ścieków, w sytuacji, gdy w momencie podpisywania umowy nie ma zapewnionego pełnego finansowania tego przedsięwzięcia. W przypadku pewnego finansowania inwestycja ta przyniosłoby ogółowi społeczności miasta wymierne korzyści, w przeciwnym razie wywoła jednak negatywne skutki, w szczególności zburzy strukturę finansową całego projektu (w ramach którego wykonywanych jest więcej ważnych dla miejscowej społeczności inwestycji), zaburzy płynność finansową zamawiającego, mogąc doprowadzić nawet do jego upadłości, co w rezultacie przełożyłoby się na drastyczne podwyższenie taryf za dostarczanie wody pitnej i odprowadzenie ścieków dla mieszkańców miasta, czy zaburzy równowagę finansową właściciela zamawiającego, czyli miasta.

 

Omawiana przesłanka unieważnienia ze względu na nieprzewidywalny charakter wspomnianych w niej okoliczności może wystąpić na każdym etapie postępowania, aż do momentu podpisania umowy. Nawet po wyborze najkorzystniejszej oferty i poinformowaniu, zgodnie z art. 92, wykonawców zamawiający może - powołując się na jej wystąpienie - unieważnić postępowanie (W. Dzierżanowski, Komentarz do ustawy prawo zamówień publicznych).

Ze względu na wyjątkowy i doniosły charakter czynności unieważnienia postępowania, ustawodawca w art. 93 ust. 4 Ustawy wprowadził regulację, zgodnie z którą w przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wykonawcom, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu, w szczególności kosztów przygotowania oferty.

Roszczenie takie powinno być skierowane do zamawiającego, a w przypadku jego nieuznania do sądu powszechnego.

W związku z tym, że roszczenie wykonawcy ma charakter odszkodowawczy, zgodnie z regułami prawa cywilnego obowiązkiem wykonawcy w postępowaniu sądowym (jeżeli zamawiający nie zwróci kosztów dobrowolnie) jest udowodnienie m.in. wysokości szkody. Jako przykład uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu można wskazać: koszty zakupu SIWZ, koszty uzyskania niezbędnych zaświadczeń i dokumentów, dojazdów do miejsca prowadzenia postępowania, np. w związku z oględzinami miejsca wykonania zamówienia, udziałem w otwarciu ofert lub udziałem w zebraniu wykonawców, koszty udziału wykonawcy oraz jego pełnomocnika przed KIO, koszty osobowe związane z przygotowaniem oferty (np. związane z przygotowaniem kosztorysu, opracowaniem koncepcji wykonania zamówienia).

Przyczyną leżącą po stronie zamawiającego będzie w szczególności unieważnienie postępowania wszczętego przy braku środków na jego sfinansowanie. Zamawiający może co prawda takie postępowanie bez zabezpieczonych środków wszcząć, gdyż nie stanowi to zaciągnięcia zobowiązania (tak w piśmie Departamentu Budżetu Resortu i Spraw Majątkowych Ministerstwa Finansów z dnia 15 lipca 2002 r., BR4/AJ/1958/2002, niepubl.), natomiast w przypadku konieczności unieważnienia ze względu na brak środków zamawiający powinien liczyć się z roszczeniem wykonawców o zwrot kosztów udziału w postępowaniu, o ile nie udowodni, że zachował należytą staranność przy planowaniu wydatku, a brak środków jest przyczyną poza jego władztwem (W. Dzierżanowski, Komentarz do ustawy prawo zamówień publicznych).

Autopromocja

Należy jednocześnie pamiętać, że w przypadku postępowań o wartości równej lub tzw. progu unijnego (określonego w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Ustawy) wykonawcy mogą na podstawie art. 180 ust. 1 Ustawy również złożyć odwołanie na czynność zamawiającego polegającą na unieważnieniu postępowania, niezgodnie z przepisami Ustawy.


Paweł Sendrowski

radca prawny, wspólnik zarządzający w Wielkopolskiej Grupie Prawniczej

Autopromocja

  

 

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zadeklarowałaś składki od 8000 zł? Chciałaś zdobyć dobry zasiłek? ZUS go obniży

    ZUS może obniżać podstawę składek społecznych zadeklarowanych przez przedsiębiorcę, który przez krótki czas płaci wysokie składki społeczne. Jego celem jest "nabicie" wysokiej podstawy składek przez kilka miesięcy, by później otrzymywać wysoki zasiłek (np. macierzyński). 

    Zmiany: zwolnienie z PIT zapomóg do 10 000 zł tylko do końca 2023 r. W 2024 r. będzie gorzej

    Tylko do końca 2023 r. wysokie limity zwolnień w PIT dla niektórych zapomóg. Już od 1 stycznia 2024 r. gorsze warunki podatkowe dla tych świadczeń.

    Ile lat trzeba pracować by dostać emeryturę. Jak zagwarantować sobie minimalną emeryturę - 1 588,44 zł do corocznej waloryzacji

    Po to każdy pracujący na etacie jest zobowiązany do płacenia obowiązkowo składek na ubezpieczenie społeczne – podobnie jak jego pracodawca – by w przyszłości gdy już osiągnie ustawowy wiek emerytalny mógł złożyć wniosek o emeryturę i już do końca życia otrzymywać z ZUS takie świadczenie, które zapewni mu utrzymanie, podobnie jak wcześniej zapewniało wynagrodzenie za pracę. Mało kto jest zadowolony ze swojej emerytury, a ściślej – jej wysokości.

    MF ostrzega przed fałszywymi wiadomościami e-mail o zwrocie podatku

    Ministerstwo Finansów ostrzegło dzisiaj przed fałszywymi wiadomościami o zwrocie podatku. Resort podkreślił, że ani MF, ani KAS nie wysyłają tego typu wiadomości do podatników.

    Zamknięcie roku podatkowego 2023 – o czym muszą pamiętać przedsiębiorcy?

    Przedsiębiorcy przed zakończeniem roku podatkowego muszą wykonać wiele różnych czynności, takich jak sporządzenie inwentaryzacji czy weryfikacja ujęcia wszystkich wydatków w działalności gospodarczej. Przygotowana roczna dokumentacja pozwoli na sporządzenie i złożenie zeznania rocznego.

    Czy zostaną nałożone nowe podatki na spółki Skarbu Państwa?

    Nie ma planów nakładania dodatkowych podatków na spółki Skarbu Państwa - powiedziała posłanka Polska2050 Paulina Hennig-Kloska. Dodała, że Orlen do tej pory korzystał z uprzywilejowanej pozycji i nie rozliczył się z nadmiarowych zysków.

    Wysoki wzrost wynagrodzeń. Jak bardzo ożywi inflację?

    Wynagrodzenia realne wzrosły w najwyższym tempie od lutego 2019 r. Natomiast dwucyfrowe tempo wzrostu nominalnych płac, które jest czynnikiem napędzającym inflację, utrzymuje się od początku 2022 r. Dynamika konsumpcji znów rośnie.

    Funkcjonariusze KAS wykryli proceder obrotu podrabianą odzieżą. Wartość zajętego towaru to ponad 1 mln zł

    Warmińsko-mazurscy funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) wspólnie z policją ujawnili proceder obrotu odzieżą z podrabianymi znakami znanych marek odzieżowych - poinformowały obie służby. Wartość ubrań zabezpieczonych w magazynach i mieszkaniach na terenie Elbląga i Pasłęka to ponad 1 mln zł.

    Szybki szacunek inflacji w listopadzie 2023 r. Dane GUS

    Główny Urząd Statystyczny zaprezentował szybki szacunek wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w listopadzie 2023 r. Pełne dane o listopadowej inflacji GUS przekaże 15 grudnia.

    Jednorazowe odszkodowania ZUS w 2024 roku

    Jednorazowe odszkodowania od ZUS w pierwszym kwartale 2024 roku są już znane. Określa je obwieszczenie MRiPS. Jakie dokładnie wypłaty z ZUS należą się w przypadku uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową?

    REKLAMA