REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

„Inwestycje legislacyjne” w podatku akcyzowym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
„Inwestycje legislacyjne” w podatku akcyzowym
„Inwestycje legislacyjne” w podatku akcyzowym
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W piśmiennictwie prawnopodatkowym (oczywiście tym spoza nurtu fasadowego) znane jest i opisane pojęcie „inwestycji legislacyjnych”, czyli przepisów powstałych na zamówienie lub pod wpływem tych, którzy chcą dzięki nim zarobić - przy czym ów zarobek jest jedynym celem ich wprowadzenia. Jest wiele rodzajowych inwestycji. Można je z grubsza podzielić na trzy grupy:
  • inwestycje jawne, czytelne dla każdego czytelnika przepisów podatkowych, które formalnie są adresowane do abstrakcyjnego podatnika, lecz w danych okolicznościach miejscu i czasu wiadomo, że ich beneficjentem może być tylko niewielka grupa albo nawet tylko jeden podatnik (przykładów jest wiele, dotyczą one głównie podatku dochodowego od tzw. instrukcji finansowych, lecz nie tylko: znane są w podatku od towarów i usług, akcyzie a nawet w podatku od nieruchomości),
  • inwestycje zakamuflowane, czyli przepisy przynoszące obiektywne korzyści dla ich beneficjentów, lecz przedstawione jako rozwiązania tworzone w interesie publicznym, a nawet „uszczelniające” prawo podatkowe lub zwiększające jego efektywność fiskalną (najbardziej znanym przykładem jest tzw. odwrócony VAT w obrocie krajowym),
  • inwestycje ukryte, czyli takie, o których się nic nie mówi, a dla większości czytelników przepisów podatkowych są one nawet niewidoczne: skorzystają z nich tylko ci, którzy wiedzą, gdzie ich szukać; taką inwestycją było wstawienie przecinka w przepisie określającym zakres stosowania marży w obrocie towarowym (art. 120 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług), który spowodował, że faktycznie zlikwidowano opodatkowanie tym podatkiem istotnej części obrotu używanymi środkami trwałymi).

W ciągu ostatnich kilkunastu lat z różnym natężeniem „inwestowano” w polskie przepisy podatkowe, czemu sprzyjał zwłaszcza obowiązek harmonizacji tych przepisów, który stał się parawanem dla tego rodzaju działań. Spowodowało to istotne i nieodwracalne straty w dochodach budżetowych, liczone w okresie lat 2004-2019 w dziesiątkach miliardów złotych.

REKLAMA

Autopromocja

Rzadko przedmiotem zainteresowania piśmiennictwa podatkowego są „inwestycje legislacyjne” w podatku akcyzowym i to z wielu powodów.
Po pierwsze, nie istnieje stały rynek piśmiennictwa na ten temat, nawet nie ma papierowego periodyku, który poświęcony jest temu podatkowi (jedynym elektronicznym periodykiem jest tylko serwis „Akcyza i podatek akcyzowy”
https://isp-modzelewski.pl/wydawnictwa/akcyza-i-podatek-akcyzowy/).
Po drugie, podatek akcyzowy jest trudny, liczba rzeczywistych i potencjalnych podatników jest obiektywnie niewielka, czyli rzecz obraca się w małym, prawie zamkniętym kraju.
Po trzecie, od wielu lat przygotowanie władz do rządzenia tym podatkiem jest bardziej niż skromne i w dodatku z tendencją spadkową kompetencji. Rzutuje to na sposób powstania przepisów, które są konsultowane z zainteresowanymi, którzy mogą narzucić swoje poglądy, nie zawsze formułowane w dobrej wierze. Projektodawcy przepisów niestety dają się tu „ograć” w czasie tzw. uzgodnień międzyresortowych ze strony jawnych lub niejawnych interesariuszy.
Po czwarte wreszcie, władze korzystają z usług ekspertów nie badając, czy nie działają oni w konflikcie interesów. Dotyczy to zwłaszcza tzw. międzynarodowych firm doradczych, mające od lat „wyśmienite relacje” z politykami i urzędnikami, którzy występują w roli ekspertów a jednocześnie podmiotów działających w interesie podatników tego podatku.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

REKLAMA

Cechą charakterystyczną najbardziej skutecznych inwestycji legislacyjnych w tym podatku jest brak świadomość uczestnictwa w tym przedsięwzięciu ze strony najważniejszych aktorów sceny, czyli polityków, urzędników a nawet ekspertów. Ktoś kto działa w dobrej wierze, nawet nie przyjdzie mu do głowy, że jest ograny przez lobbystów, pełni rolę „pożytecznego idioty”, a tacy są (zawsze) bardzo potrzebni.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Można podejrzewać, że jedną z systematycznych inwestycji legislacyjnych w akcyzie jest – obok zróżnicowania zasad oraz wysokości opodatkowania substytutów zaspokajanych tą samą potrzebą (np. preferencje dla piwa w stosunku do innych napojów alkoholowych) – jest brak realnej możliwości sprawdzenia, czy powstał wtórny obowiązek podatkowy. Przypomnę, że jego istotą są zdarzenia, które dotyczą wyrobów, które już podlegały opodatkowaniu na etapie pierwotnym (np. produkcja, importu, nabycia wewnątrzwspólnotowego), lecz nie powstał podatek naliczony lub ma on niższy poziom ze względu na pierwotne przeznaczenie wyrobu.

Wtórny obowiązek podatkowy powstaje tu głównie w następujących przypadkach:

  • zmiany przeznaczenia w stosunku do zamiaru opodatkowania na etapie pierwotnym,
  • utraty wyrobu (ubytku) przed jego zużyciem zgodnym z przeznaczeniem,
  • wywozu poza terytorium kraju (eksport, WDT),
  • użycia wyrobu w sposób sprzeczny z zamiarem, który był przesłanką jego opodatkowania (zwolnienia) na etapie pierwotnym.

W większości (zdecydowanej) nikt nie monituje tych zjawisk, nie są objęte żadnym skoordynowanym planem kontroli podatkowych czy celno-skarbowych, a jeżeli już – to są działania incydentalne.

Ktoś musi pilnować, aby tu nic nie zmieniło się na lepsze, a w słabość naszego państwa prawdopodobnie zainwestowano grube miliony.

Witold Modzelewski
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Instytut Studiów Podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA