Ceny transferowe - formalizm organów podatkowych podczas kontroli

Okazuje się bowiem, iż brak urzędowego wzoru takiej dokumentacji, nie może stanowić podstawy do przedkładania kontrolującym w tym zakresie jakichkolwiek dokumentów i informacji mających związek z weryfikowaną transakcją.

Na przedmiotową kwestię zwrócił uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 09.03.2010 r. (sygn. I SA/Gd47/10), podkreślając w uzasadnieniu, że przedstawienie na żądanie organu umowy określającej warunki transakcji kontrolowanej oraz analizy jej opłacalności, nie spełnia wymogów wynikających z art. 9a ustawy o PDOP.

Dokumenty te niekoniecznie dają bowiem odpowiedź na pytanie, jakie funkcje spełniać będą podmioty powiązane uczestniczące w transakcjach, nie informują o wszystkich przewidywanych kosztach związanych z transakcjami, formie i terminie zapłaty czy też nie określają strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach (w przypadku, gdy okoliczności te miały wpływ na poziom ustalonej ceny transferowej).

Ceny transferowe - kto powinien obawiać się kontroli?

W ocenie WSA w Gdańsku, zamieszczone w art. 19 ust. 4 ustawy o PDOP, stwierdzenie „podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej przez te przepisy dokumentacji podatkowej” należy interpretować w ten sposób, iż chodzi o dokumentację spełniającą warunki określone w art. 9a ust. 1 ustawy o PDOP, a nie o jakąkolwiek dokumentację o dowolnej treści.

Ceny transferowe - jak określać limity transakcji między podmiotami powiązanymi

Formalny obowiązek przygotowania dokumentacji cen transferowych i oczekiwanie jego spełnienia przez administrację podatkową widoczne są również  w przypadku transakcji, których zawarcie niekoniecznie w danym roku podatkowym musi rzutować na deklarowany przez przedsiębiorstwo wynik do opodatkowania.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy  w interpretacji indywidualnej z dnia 22.01.2009 r. (sygn. ITPB3/423-615/08/MK) wskazuje bowiem, iż rok podpisania umowy pożyczki będzie decydujący dla obowiązku opracowania dokumentacji podatkowej do takiej transakcji i dokonania odpowiedniej adnotacji w deklaracji CIT-8, niezależnie od tego, że - z uwagi na fakt, iż jej faktyczne rozliczenie nastąpi w kolejnych latach podatkowych  - wpływ na wysokość dochodu do opodatkowania transakcja taka będzie mieć dopiero w przyszłości.

Do podobnych wniosków tj. że obowiązek dokumentacyjny ma charakter stricte formalny i niekoniecznie musi się wiązać z ryzykiem zakwestionowania transakcji w trybie art. 11 ustawy o PDOP, można także dojść analizując wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 17 maja 2010 r. (sygn. III SA/Wa 2132/09). Z jego uzasadnienia wynika, że nawet w sytuacji, w której zasadniczo nie występuje niebezpieczeństwo zastosowania cen nierynkowych - cena ustalona pomiędzy podmiotami powiązanymi jest prostym powtórzeniem i przełożeniem ceny ustalonej wcześniej pomiędzy podmiotami niepowiązanymi (refakturowanie), koniecznym jest wypełnienie obowiązku wynikającego z art. 9a ustawy o PDOP.

Mając na uwadze wagę, jaką organy podatkowe i sądy administracyjne przywiązują do kwestii natury formalnej, monitorując zagadnienie cen transferowych w firmach realizujących transakcje z podmiotami powiązanymi, należy szczególnie pieczołowicie zadbać o właściwe określenie zakresu obowiązku dokumentacyjnego oraz zawartość dokumentacji podatkowej.

Paweł Babicz, Zastępca Dyrektora Departamentu Cen Transferowych ECDDP