Ceny transferowe - jak określać limity transakcji między podmiotami powiązanymi

Nie prowadzenie dokumentacji przed podmiot zobowiązany do tego ma poważne konsekwencje. Jeżeli fiskus ustali dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana przez podatnika w związku z dokonaniem transakcji między podmiotami powiązanymi, a podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej przez te przepisy dokumentacji podatkowej - różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez te organy opodatkowuje się stawką 50%.

Ceny transferowe 2017 – jak przygotować się do zmian

Kluczowe dla określenia, czy podmiotu powiązane muszą prowadzić dokumentację są następujące limity:
• 100 000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7 ustawy o CIT albo
• 30 000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
• 50 000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Obowiązek prowadzenia dokumentacji cen transferowych obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość tych limitów (art. 9a ust. 1 ustawy o CIT).

Fragment przepisu wyróżniony boldem budzi wątpliwości. W praktyce zasady interpretowania tych przepisów kształtuje orzecznictwo.

Przykładem orzeczenia popierającego stanowisko fiskusa jest czekający obecnie na ocenę przez NSA wyrok WSA w Warszawie z 17 maja 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 2132/09). Sąd uznał w nim, że interpretacja przepisów dokonana przez organy podatkowe w ramach wydanej interpretacji indywidualnej jest prawidłowa.

Polecamy: serwis Koszty

O interpretację wystąpiła spółka z o.o. Planowała podpisanie umowy o współpracę z udziałowcem w ramach, której udziałowiec ma świadczyć na rzecz spółki szereg usług. Wynagrodzenie za każdą z usług będzie ustalane odrębnie, w oparciu o specyficzny mechanizm kalkulacyjny. 

Przykładowo wynagrodzenie za usługę obsługi kadrowej będzie kalkulowane przy uwzględnieniu liczby pracowników spółki w danym okresie rozliczeniowym.
Spółka chciała przyjąć, że z uwagi na fakt, że każda ze świadczonych przez udziałowca usług w ramach umowy stanowi odrębne świadczenie, dla którego ustalono odrębną cenę, to w tej sytuacji limit 30 000 Euro należy odnosić do każdej z tych usług odrębnie.

Polecamy: serwis Podatki osobiste

Minister Finansów, a następnie WSA nie zgodził się z taką interpretacją przepisów. Spółka chciała limit 30 000 Euro odnosić odrębnie do wynagrodzenia zapłaconego za każdą z usług świadczonych przez udziałowca na podstawie umowy na rzecz spółki. 

Sąd w tej sprawie stwierdził, m.in.:

W ramach praktycznie możliwych konfiguracji umownych istnieć mogą następujące sytuacje:
a) w danym roku podatkowym przedmiotem transakcji będzie jedno świadczenie (usługa) w ramach jednej umowy,
b) przedmiotem transakcji może być wiele świadczeń (usług) w ramach jednej umowy,
c) przedmiotem transakcji może być wiele świadczeń (usług) w ramach wielu umów.

W ocenie Sądu, nie istnieją na gruncie literalnej wykładni art. 9a ust. 2 punkt 2 u.p.d.o.p. żadne argumenty, aby fakt wyboru jednej ze wskazanych opcji, a więc okoliczność o charakterze technicznym i pozostawiona arbitralnej ocenie kontrahentów, miał determinować istnienie obowiązku dokumentacyjnego. To, czy cena każdej z tych usług będzie ustalana odrębnie, czy też kontrahent ustali jedną wspólną cenę szeregu usług, jest z punktu widzenia praktycznego, ekonomicznego, nieistotne, gdyż każdej ze stron kontraktu jest obojętne, w jaki sposób, jakie elementy i jakie usługi złożą się ostatecznie na wynegocjowaną, sumarycznie ujętą cenę.

Skoro ta cena ostateczna odpowiadać będzie jednej ze stron umowy - usługodawcy, to z tego względu nie ma prawnego i ekonomicznego znaczenia, czy za usługę obsługi księgowej druga strona – usługobiorca, gotowa jest zapłacić np. 28 000 EURO, zaś za usługę zarządzania systemem IT – 10 000 EURO, choć usługodawca oszacował pierwotnie wartości tych usług na – odpowiednio – np. 34 000 EURO oraz 4 000 EURO. W zgodnej opinii obydwu stron transakcji łączna wartość tych dwóch usług wynosi bowiem tyle samo - 38 000 EURO.

Przyjmując argumentację Spółki należałoby uznać, że samo "odrębne" ustalanie ceny na każdą z tych usług i stwierdzenie obiektywnego faktu, że w wyniku tego "odrębnego" ustalenia ceny wartość żadnej z tych usług nie przekracza limitu 30 000 EURO, eliminuje obowiązek dokumentacyjny, choć istniałby on w razie zsumowania wynegocjowanych cen za poszczególne usługi (sumą jest 38 000 EURO), a także w razie przyjęcia przez kontrahentów pierwotnej opcji usługodawcy (wartość usługi obsługi księgowej oszacował on pierwotnie na kwotę 34 000 EURO).

Polecamy: serwis Ryczałt

Powyższy przykład jednoznacznie ilustruje, że akcentowana przez Spółkę metoda odrębnego ustalania ceny za poszczególne usługi prowadzi do oczywistego wniosku, iż "przerzucanie" części ceny jednej usługi na inną umożliwia obejście obowiązku dokumentacyjnego. Takie z kolei obejście zaprzecza ratio legis instytucji dokumentowania transakcji z podmiotem powiązanym i w efekcie umożliwia unikanie kontroli, czy zastosowane ceny transferowe odpowiadają warunkom rynkowym.”