Wykorzystywanie funduszy inwestycyjnych zamkniętych do optymalizacji podatkowej

W wyniku kontroli przeprowadzonych przez służby skarbowe doszło do ujawnienia scenariusza, którego wdrożenie pozwalało zminimalizować obciążenia podatkowe FIZ-ów. Na wstępie należy przypomnieć, że do końca 2016 r. podmioty te były zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). FIZ-y były z tego powodu – mimo ograniczeń dotyczących charakteru posiadanych aktywów – instytucjami chętnie wykorzystywanymi przez inwestorów. Jednak w wyniku przyjętej przez Sejm w ostatnich dniach listopada 2016 r. nowelizacji ustawy o CIT, zwolnienie przysługujące FIZ-om zostało znacząco ograniczone od 1 stycznia 2017 r. W szczególności, opodatkowane zostały dochody płynące z udziału FIZ w spółkach nieposiadających osobowości prawnej (np. spółkach jawnych, komandytowych, czy też w luksemburskich podmiotach działających w formie SCSp).

Autopromocja

Konsekwencją zmian stanu prawnego były dynamiczne zmiany w strukturach, które dotychczas funkcjonowały w oparciu o preferencyjnie traktowane FIZ-y. Jeden ze scenariuszy wzbudził szczególne zainteresowanie organów skarbowych. Polegał on na zbyciu przez FIZ udziałów w SCSp na rzecz polskiej spółki kapitałowej („SPV”). Zakup aktywów przez SPV był finansowany środkami pozyskanymi z emisji obligacji, których nabywcą był FIZ. Rezultatem takiej operacji było powstanie po stronie FIZ przychodów z tytułów:

i) zbycia udziałów SCSp (zwolnione z CIT); oraz

ii) odsetek od nabytych obligacji (zwolnione z CIT).

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

SPV miała możliwość obniżania przychodów pochodzących z udziału w zyskach SCSp o ponoszone koszty odsetek od obligacji.

Choć, jak wskazywano w ostrzeżeniu, każda sytuacja powinna być rozpatrywana w sposób indywidualny, to zastosowanie opisanego schematu – zdaniem służb skarbowych – sugeruje, że jego wdrożenie było formą agresywnej optymalizacji podatkowej. Według MF, wskazuje na to m.in. nieuzasadnione wykorzystanie skomplikowanej struktury; nieracjonalny sposób finansowania operacji, możliwość braku rzeczywistych transferów gotówki, korelacje pomiędzy wysokościami kwot wysokości odsetek i potencjalnych przychodów SPV, a także czas przeprowadzenia operacji skorelowany ze zmianami w opodatkowaniu FIZ-ów. W takich sytuacjach może mieć zatem zastosowanie „klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania”, co będzie skutkować brakiem neutralności podatkowej efektów przeprowadzonych operacji.

Ostrzeżenia wskazują, że służby skarbowe błyskawicznie przyjrzały się działaniom podejmowanym przez przedsiębiorców korzystających przed styczniem 2017 r. z FIZ-ów. Choć w piśmie MF został opisany tylko jeden sposób zminimalizowania obciążeń podatkowych wynikających ze zmian w przepisach podatkowych, należy uczulić wszystkich podatników, aby podejmując decyzje mogące korzystnie wpłynąć na ich sytuację podatkową, znajdowały one oparcie głównie na przesłankach biznesowych lub gospodarczych – zwłaszcza jeśli do końca 2016 r. korzystali z FIZ-ów.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik

W tym celu, przed przystąpieniem do działań mogących pozytywnie wpłynąć na rozliczenia podatkowe, warto rozważyć przeprowadzenie weryfikacji, czy istnieje ryzyko potencjalnego zastosowania przez służby skarbowe klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania – zwłaszcza w kontekście wystarczającego uzasadnienia biznesowego przeprowadzanej transakcji.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Autor: Tomasz Miszograj, Starszy Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Accreo Sp. z o.o.