Zasady korzystania z ulgi Innovation Box (IP Box)

Ogólne założenia

Proponowane rozwiązanie polega na preferencyjnym opodatkowaniu 5% stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez podatnika z praw własności intelektualnej, których podatnik jest:

• właścicielem,
• współwłaścicielem,
• użytkownikiem lub
• posiada prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej, która przewiduje zastrzeżenie o wyłączności korzystania przez podatnika z tego prawa.

Prawa własności intelektualnej, do których odnosi się IP Box (określane jako „kwalifikowane prawa własności intelektualnej”) muszą być ponadto chronione na podstawie obowiązującego prawa krajowego lub międzynarodowego przez m.in. patent, dodatkowe prawo ochronne na wzór użytkowy czy prawo z rejestracji wzoru przemysłowego.

Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej

W art. 24d ust. 2 ustawy CIT wskazany został zamknięty katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej, do których odnosi się nowa ulga podatkowa. Należą do nich, m.in.:

• prawo do wynalazku (patent),
• prawo ochronne na wzór użytkowy,
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
• prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
• autorskie prawo do programu komputerowego.

Prawa te muszą zostać wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. Jak zostało to wskazane wyżej przedstawione prawa własności intelektualnej muszą dodatkowo podlegać ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Co stanowi podstawę opodatkowania?

Podstawę opodatkowania w przypadku IP Box stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnych osiągniętych w roku podatkowym. Wysokość takiego dochodu ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i tzw. wskaźnika Nexus, którego wzór został zamieszczony w ustawie CIT.

Konstrukcja wzoru sprawia, że na największe ulgi będą mogli liczyć podatnicy, którzy opracowują innowacyjne rozwiązania samodzielnie lub z pomocą podmiotów niepowiązanych. Wzór Nexus odwołuje się do kosztów faktycznie poniesionych przez podatnika na prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, jak i kosztów poniesionych na nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych. W przypadku przeważania kosztów pierwszej kategorii, wynik wskaźnika Nexus jest bardziej korzystny. Należy podkreślić, że maksymalna wartość wskaźnika może być równa 1.

Warto również zwrócić uwagę, że do wskazanych wyżej kosztów nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami. Ustawa wskazuje zatem jedynie przykładowy katalog wydatków wyłączonych ze wzoru Nexus, co w praktyce może rodzić liczne wątpliwości co do poszczególnych kosztów ponoszonych w ramach prowadzonych prac badawczo-rozwojowych.

Źródła dochodów i strat dla kwalifikowanych dochodów

Z preferencyjnego opodatkowania IP BOX skorzystać można jedynie w odniesieniu do określonych rodzajów dochodów (strat):

• z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
• ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
• z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi,
• z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym sądowym albo arbitrażu.

W przypadku, gdy nie będzie możliwe ustalenie dochodu przypadającego na poszczególne kwalifikowane prawa własności intelektualnej, podatnik jest uprawniony do obliczenia kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej dla tego samego rodzaju produktu lub usługi, lub dla tej samej grupy produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualnej.

Polecamy: CIT 2019. Komentarz

Należy również wskazać, że straty z kwalifikowanych praw własności intelektualnej poniesione w danym roku podatkowym będą obniżać dochód związany z tym samym kwalifikowanym prawem własności intelektualnej lub tym samym rodzajem produktu lub usługi, lub tą samą grupą produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualnej na przestrzeni kolejnych 5 lat podatkowych.

Podatnicy korzystający z ulgi Innovation Box będą obowiązani do wykazania dochodów (strat), których katalog zostały wskazany wyżej, w zeznaniu za rok podatkowy, w którym je osiągnięto.

Obowiązki ewidencyjne podatnika

Z uwagi na to, że ulgi mają charakter wyjątkowy, gdyż stanowią odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, po stronie podatnika korzystającego z ulgi leżeć będą istotne obowiązki ewidencyjne. Prowadzona przez podatnika ewidencja będzie musiała pozwalać, m.in. na:

• wyodrębnienie każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
• ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów, dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej,
• wyodrębnienie kosztów, które stanowią podstawę dla wskaźnika Nexus, przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie dochodu kwalifikowanego,
• ustalenie łącznego dochodu z tych kwalifikowanych praw własności intelektualnej, jeśli nie jest możliwe spełnienie powyższych wymogów.

Odpowiednie prowadzenie ewidencji jest o tyle istotne, że w sytuacji, gdy nie będzie ona pozwalać na ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnik będzie zobowiązany do uiszczenia podatku na zasadach ogólnych.

Uwagi końcowe

Warto zwrócić również uwagę, że przepisy przejściowe pozwolą skorzystać z Innovation Box wstecznie - w odniesieniu do kosztów już poniesionych, jednak nie wcześniej niż po dniu 31 grudnia 2012 r.

Przedstawiona wyżej nowa ulga podatkowa IP BOX wydaje się rozwiązaniem interesującym, które może się przyczynić do pobudzenia innowacyjności na polskim rynku gospodarczym. Należy jednak pamiętać, że każda ulga stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, wobec czego korzystanie z niej musi odbywać się z zachowaniem dużej staranności, aby prawo do uzyskanych korzyści podatkowych nie zostało następnie podważone przez organ podatkowe. Najistotniejszym elementem w odniesieniu do IP Box jest z pewnością staranne prowadzenie ewidencji poszczególnych dochodów i kosztów związanych z danymi kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej. Należy się spodziewać, że w praktyce największe wątpliwości podatników będą dotyczyć prawa wliczania poszczególnych kosztów do podstawy wskaźnika Nexus. Podważenie zasadności uznania kosztów za bezpośrednio związane z danym kwalifikowanym prawem może skutkować rekalkulacją wskaźnika Nexus, co będzie miało wpływ na wysokość dochodów objętych obniżoną stawką 5%. W odniesieniu do kosztów, w przypadku których brak jest pewności co do sposobu ich powiązania (bezpośrednio lub pośrednio) z danymi kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej, zasadnym byłaby każdorazowa i szczegółowa analiza ich charakteru.

Autor: Piotr Sukienik – prawnik w KSP Legal & Tax Advice w Katowicach

Blog o Podatkach KSP Legal & Tax Advice