Jak ująć nieściągalne wierzytelności w kosztach? Część 2

Jak ująć nieściągalne wierzytelności w kosztach? Część 1

Autopromocja

Niestety, już parę dni później (24 lutego 2016 r.) NSA wydał kolejny wyrok (sygn. II FSK 3875/13), w którym powrócono do niekorzystnego dla podatników rozumienia przepisów art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o CIT. NSA uznał, że nieściągalna wierzytelność może stanowić KUP jedynie w kwocie netto.

Sąd stwierdził, że pomimo tego, iż podatek VAT stanowi element wierzytelności, to jednak zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT nie podlega on zaliczeniu do przychodów należnych, a art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o CIT pozwala na zaliczenie do KUP tylko wierzytelności uprzednio zarachowanych jako przychody należne. Tym samym wierzytelność podzielić trzeba na kwotę netto oraz podatek VAT, a następnie zaliczyć do KUP jedynie kwotę netto. Odmienna argumentacja oznaczałaby, że na poczet KUP zarachowana może być także część wierzytelności, która nie stanowiła przychodu należnego.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Podatnik podniósł argument, że skoro ustawa o rachunkowości przewiduje wycenę należności i zobowiązań w kwocie wymaganej zapłaty (a zatem w kwocie brutto), to powinno to znaleźć odzwierciedlenie także w rachunku podatkowym. Niemniej jednak, zdaniem sądu, o uznaniu określonego przysporzenia za przychód lub wydatku za KUP, decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego, a nie regulacje ustawy o rachunkowości. Podniesiono także, że podatnik ma możliwość skorzystania z regulacji 89a ustawy o VAT, która pozwala dokonać korekty VAT w przypadku uznania wierzytelności za nieściągalną. Przepis ten wymaga jedynie, aby jej nieściągalność została uprawdopodobniona, co na gruncie podatku VAT oznacza, że wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności.

Polecamy: Podatki 2017 - PIT, CIT, ryczałt 2017 (książka)

Warto także nadmienić, że już dwa miesiące później, tj. 26 kwietnia 2016 r., wydany został kolejny wyrok NSA (sygn. II FSK 901/14), w którym powtórzono te same tezy i argumentację.  Jak widać, co prawda dominująca linia orzecznicza jest niekorzystna dla podatnika, jednak nawet poszczególne składy NSA mają pewne wątpliwości dotyczące tego, czy nieściągalne wierzytelności należy zarachować w KUP w kwocie netto czy brutto. Nie można zatem przejść obojętnie obok tego, że NSA dostrzegł problem i w jego linii orzeczniczej pojawiły się pewne rozbieżności. Wydaje się, że zagadnienie to powinno zostać uregulowane Uchwałą NSA .

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Autor: Duszan Wolczyński, konsultant podatkowy w Kancelarii KSP Legal & Tax Advice w Katowicach

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

duszan.wolczynski@ksplegal.pl

KSP Legal – Blog o Podatkach