Prawo do zwolnienia podatkowego przysługuje także spadkobiercy

„(...) z art. 97 § 1 O.p. wynika, iż "spadkobiercy podatnika z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy". Prawem podatnika (tu: spadkodawcy) przejmowanym przez spadkobierców było prawo do wyłączenia przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości (z opodatkowania – przyp. autora). (...) Nie mogą więc oni znaleźć się w sytuacji prawnej gorszej, niż ich poprzednik prawny” – orzekł 28 lutego 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, uchylając interpretację organu podatkowego odmawiającą małżonce prawa do skorzystania przy sprzedaży nieruchomości z przysługującego jej zmarłemu mężowi zwolnienia podatkowego (sygn. akt I SA/Łd 790/18).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80, poz. 350, ze zm.) podlegającego opodatkowaniu PIT źródła przychodu nie stanowi odpłatne zbycie nieruchomości, jeśli zostało dokonane po upływie 5 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Natomiast jak stanowi treść art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej: „Spadkobiercy podatnika (...) przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy” (Dz.U. 1997 nr 137, poz. 926, ze zm.).

Śmierć sprzedającego po zawarciu przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości

Właściciel nabytej w 1995 r. nieruchomości w styczniu 2017 r. zawarł z jedną ze spółek z o.o. przedwstępną umowę sprzedaży tej nieruchomości. Strony ustaliły, że zawarcie przyrzeczonej umowy przenoszącej własność nastąpi najpóźniej do dnia 30 czerwca 2018 r. Z uwagi na upływ 5-letniego terminu pomiędzy nabyciem a sprzedażą nieruchomości właścicielowi przysługiwało zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku dochodowego w zakresie tej transakcji.

W miesiąc po zawarciu przedwstępnej umowy sprzedaży, w lutym 2017 r. właściciel zmarł. Jego małżonka nabyła po nim na mocy testamentu spadek w całości z dobrodziejstwem inwentarza. 27 czerwca 2018 r. w wykonaniu umowy przedwstępnej, jako następca prawny zmarłego, małżonka przeniosła własność nieruchomości na spółkę.

Wykonanie umowy przez następcę prawnego

Małżonka wystąpiła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Zdaniem małżonki po śmierci męża – właściciela nieruchomości, który nie podlegał w związku z jej sprzedażą obowiązkowi podatkowemu w PIT, jako spadkobierczyni wstąpiła w jego prawa i obowiązki. Biorąc więc za podstawę przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT oraz art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, stała na stanowisku, że nie jest zobowiązana do zapłaty tego podatku. O sprzedaży nabytej w drodze spadku nieruchomości nie zadecydowała sama, a była do tego zobligowana na podstawie zobowiązania wynikającego z umowy przedwstępnej, zawartej przez spadkodawcę, który gdyby dożył terminu realizacji umowy przyrzeczonej, nie byłby tym podatkiem obciążony.

Naczelną zasadą jest opodatkowywanie wszystkich dochodów

Dyrektor KIS uznał stanowisko wnioskodawczyni za nieprawidłowe. Wskazał na art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którym poza kilkoma określonymi w ustawie wyjątkami opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody. Aby móc uwolnić się spod tego zobowiązania na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, należy spełnić wskazane w nim przesłanki. Takiego spełnienia Dyrektor KIS nie dostrzegł w przestawionym przez wnioskodawczynię stanie faktycznym. Stwierdził, że ustawodawca posłużył się w konstrukcji tego przepisu terminem „zbycie”. Z kolei jak stanowi Kodeks cywilny, przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości powstaje dopiero z chwilą zawarcia umowy przenoszącej jej własność, a nie z chwilą zawarcia umowy przedwstępnej.

„(...) zbywcą przedmiotowych nieruchomości (...) po śmierci spadkodawcy była wnioskodawczyni i to ona jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych (...) W świetle powołanych przepisów bez znaczenia jest przy tym to, że zawarcie umów przenoszących własność ww. nieruchomości przez spadkobiercę, jest skutkiem wykonania zobowiązań umownych, których stroną był spadkodawca, gdyż jak wyżej wskazano, zbywcą jest wnioskodawczyni” (sygn. akt I SA/Łd 790/18).

Tym samym organ poinformował, że wskutek braku upływu 5-letniego terminu pomiędzy nabyciem przez spadkobierczynię nieruchomości a jej sprzedażą, uzyskany z tego tytułu dochód będzie podlegał opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym.