Ulga mieszkaniowa – spłata udziału w nieruchomości byłego małżonka

Na czym polega ulga mieszkaniowa?

Ulga mieszkaniowa to zwolnienie z opodatkowania dochodów, m.in. ze sprzedaży nieruchomości (sprzedanej przed upływem 5 lat od momentu nabycia tej nieruchomości), w przypadku wydatkowania środków na własne cele mieszkaniowe. Do końca 2018 r. warunkiem koniecznym było wydatkowanie środków w ciągu 2 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiła sprzedaż. Od 1 stycznia 2019 r. termin ten wynosi 3 lata.

Innymi słowy, jeśli podatnik sprzeda w 2019 r. mieszkanie nabyte w 2017 r. i wydatkuje środki (lub ich część) na własne cele mieszkaniowe w terminie od dnia odpłatnego zbycia do 3 lat od końca roku, w którym nabycie to nastąpiło, będzie zwolniony od opodatkowania tej sprzedaży (lub jej części).

Moment nabycia nieruchomości – uchwała NSA

Uchwałą z dnia 15 maja 2017 r., sygn. Akt II FPS 2/17, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że „Do celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych (…) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”. Należy jednak podkreślić, że sprawa dotyczyła momentu, od którego liczony jest 5-letni okres, po którym możliwa jest sprzedaż nieruchomości (prawa majątkowego) bez opodatkowania. W tej sprawie rzeczywiście istotny był „moment nabycia” nieruchomości. Uchwała ta przedstawiła zatem korzystne dla podatników stanowisko, według którego momentem nabycia jest nabycie praw do wspólnego majątku małżonków, a nie moment dziedziczenia po zmarłym małżonku „części” jego nieruchomości.

Z tej uchwały oraz kilku orzeczeń wydanych następnie na jej podstawie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wysnuł negatywne dla podatnika konsekwencje w przypadku tzw. ulgi mieszkaniowej m.in. w jednej z ostatnio wydanych interpretacji indywidualnych. Sprawa dotyczyła możliwości zwolnienia z opodatkowania środków otrzymanych ze sprzedaży odziedziczonego lokalu mieszkalnego, przeznaczonych na spłatę udziału byłego małżonka w innym lokalu mieszkalnym, w celu nabycia wyłącznego prawa własności do tego lokalu.

Polecamy: PIT 2019. Komentarz

Organ stwierdził, że „przeznaczenie środków ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego po zmarłej matce Wnioskodawcy na spłatę na rzecz byłej żony ½ udziału w lokalu mieszkalnym, który znajdował się uprzednio we wspólności majątkowej małżeńskiej i została przyznana w wyniku rozwodu po ½ dla Wnioskodawcy i jego byłej małżonki, nie może być uznane za wydatek na własne cele mieszkaniowe umożliwiający skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”. Dyrektor KIS oparł swoje stanowisko właśnie na uprzednio przytoczonej uchwale NSA.

Takie stanowisko wskazuje jednoznacznie, że możliwe jest wyciągnięcie negatywnych konsekwencji dla podatników w jednej sytuacji z korzystnej dla nich uchwały dotyczącej zupełnie odmiennej sytuacji, a fiskus zawsze będzie szukał rozwiązań jak najbardziej rentownych z własnego punktu widzenia.