Ustanowienie służebności przesyłu – skutki podatkowe

Autopromocja

Inwestycje np. w sieci energetyczne często wiążą się z koniecznością przeprowadzenia linii przesyłowej przez grunty należące do osób prywatnych. Mogą one odmówić takiej inwestycji na swoim terenie ze względu na wynikające z takiej służebności ograniczenie możliwości wykorzystania danej działki i wiążący się z tym spadek wartości ziemi. Ale właściciele mogą także wyrazić zgodę na przejście linii przesyłowych przez swój teren za wynagrodzeniem.

Przychód z innych źródeł

Minister Finansów już w 2013 roku zdecydował, że przychody z opłaty za ustanowienie służebności przesyłu podlegają opodatkowaniu. W interpretacji ogólnej (sygnatura DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70022/13) stwierdził, że czym innym jest służebność gruntowa (w tym przypadku bowiem odszkodowania są zwolnione z podatku), czym innym zaś jest służebność przesyłu. A skoro ustawodawca wspomniał o zwolnieniu tej pierwszej z podatku, a w przypadku drugiej takiego przepisu nie ma, to należy opłatę za jej ustanowienie potraktować jako przychód podlegający opodatkowaniu.

Opodatkowanie służebności przesyłu podatkiem dochodowym - zmiana stanowiska Ministerstwa Finansów

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Chodzi m.in. o to, że opłata za ustanowienie służebności przesyłu ponoszona jest niezależnie od szkód, jakie z tą służebnością powstały, i bez względu na to, czy właściciel w jakikolwiek sposób użytkował grunt, a więc trudno uznać tę opłatę za zwrot utraconych korzyści, co upodobniałoby ją do odszkodowania. Dodatkowo kodeks cywilny mówi, że taką służebność można ustalić za opłatą, a nie a odszkodowaniem.

W swojej interpretacji ogólnej Minister Finansów uznał, że taki przychód należy zaliczyć do wpływów pochodzących z tzw. innych źródeł, o których mówi ustawa o podatku dochodowym osób fizycznych w art. 20 ust. 1.

Co jest kosztem?

Skoro opłata stanowi przychód, to co można uznać za koszt uzyskania tego przychodu? O to zapytał podatnik we wniosku o interpretację podatkową. Według niego, ustanowienie służebności przesyłu obniża wartość nieruchomości, a rekompensatą za ten spadek ma być właśnie opłata. Innymi słowy – przedsiębiorstwo, na rzecz którego taką służebność przesyłu ustanowiono, płaci mu za obniżenie wartości posiadanej przez niego rzeczy. W tej sytuacji należałoby uznać – sugerował podatnik – że przychód w postaci opłaty jest równy kosztowi, jakim jest obniżenie wartości nieruchomości.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2014/2015

Lecz Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 11 lutego 2015 r. (sygnatura IBPBII/1/415-953/14/MK) takie stanowisko uznał za nieprawidłowe. Wg wykładni, za koszt w rozumieniu podatkowym można uznać wyłącznie wydatki, których poniesienie mogło się przyczynić do uzyskania przychodów z określonego źródła. Nie można zaś za koszt uznać obniżenie wartości nieruchomości, która została obciążona służebnością przesyłu.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu zwolnione z PIT

W tej sytuacji więc za koszty podatkowe można uznać wyłącznie tylko wydatki, poniesione na uzyskanie opłaty z tytułu służebności przesyłu, a więc np. koszty prowadzenia sprawy sądowej, jeśli dzięki niej udało się uzyskać opłatę.

Dochód równy przychodowi

Taka decyzja Izby Skarbowej w Katowicach jest złą wiadomością dla osób, posiadających grunty obciążone służebnością przesyłu i czerpiących z tego tytułu opłaty. Faktycznie bowiem interpretacja wyklucza możliwość wyliczania jakichkolwiek kosztów w dłuższym terminie, co prowadzi do sytuacji, że za dochód będzie uznawany cały przychód z opłaty.

Marek Siudaj, Tax Care

Podyskutuj o tym na naszym FORUM