Kiedy odszkodowanie z samochodowej polisy OC i AC stanowi przychód podlegający opodatkowaniu?

Odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania powstają bezpośrednio z przepisów ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw są wolne od podatku. Ustawodawca przewidział jednak wyjątki od tej zasady. Należą do nich odszkodowania dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, które w myśl art. 14 ust 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa PIT) mogą być przychodem dla przedsiębiorcy.

POLECAMY: Prowadź automatyczną ewidencję przejazdów i oszczędź nawet 5000 zł

Samochód objęty ubezpieczeniem OC

Składnikami majątku związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą są przede wszystkim środki trwałe przedsiębiorców, do których zalicza się także flotę samochodową. Zasadniczo samochody objęte są obowiązkowym ubezpieczeniem OC, ponadto mogą być objęte dobrowolnym ubezpieczeniem AC. W zależności od wyboru sposobu ubezpieczenia kwota otrzymanego odszkodowania będzie różnie rozliczana.

Samochód służbowy wykorzystywany w celach prywatnych – rozliczenie przychodów, kosztów, ewidencja księgowa

W przypadku odszkodowań dotyczących samochodów objętych jedynie ubezpieczeniem OC nie stanowią przychodów:

1. kwoty przekazywane przez ubezpieczycieli warsztatom samochodowym – w przypadku tzw. napraw bezgotówkowych,
2. kwoty otrzymanych odszkodowań w części odpowiadającej poniesionym przez podatnika kosztom naprawy samochodów – w przypadku gdy odszkodowanie zostało wypłacone poszkodowanemu.

Przykład:

Spółka cywilna posiada samochód ciężarowy stanowiący środek trwały, który wykorzystywany jest w prowadzonej działalności gospodarczej. Samochód nie był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC. Samochód uległ wypadkowi. Sprawcą była osoba trzecia. Z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku zostało przyznane odszkodowanie. Rozliczenie odszkodowania nastąpiło bezgotówkowo. Spółka otrzymała zawiadomienie o przyznaniu odszkodowania. Ponadto wskazano warsztat, który otrzymał odszkodowanie za naprawę w tej samej kwocie co ogólna kwota odszkodowania. Odszkodowanie zostało przekazane na konto warsztatu.

Polecamy: Samochód w firmie 2015 - multipakiet

W tej sytuacji kwota odszkodowania otrzymana od ubezpieczyciela nie podlega opodatkowaniu, gdyż odszkodowanie wypłacone zostało z OC sprawcy wypadku i pokryło w całości naprawę samochodu. Ponadto podatnik w żaden sposób nie skorzystał z przyznanego odszkodowania, dokonał jedynie naprawy uszkodzonego samochodu. Pomiędzy kwotą odszkodowania, a kosztami naprawy nie powstała nadwyżka. W przypadku, gdyby nadwyżka powstała, tj. wartość naprawy byłaby niższa niż otrzymana kwota odszkodowania, podlegałaby ona opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stosownie bowiem do art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (tak stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej, sygn. ITPB1/415-228/07/PSZ).

Samochód objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC

Inaczej sytuacja wygląda, jeżeli samochód objęty jest AC. Wówczas cała kwota odszkodowania stanowi dla  podatnika opodatkowany przychód z działalności gospodarczej. Podatnik natomiast może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów stratę w środku trwałym w wysokości różnicy między wartością początkową samochodu, a sumą dokonanych odpisów amortyzacyjnych.

Sprzedaż samochodu - jak rozliczyć koszty ubezpieczenia

Odszkodowania za szkody (odnoszące się do składników majątku) związane z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowane jest na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 27 ust 1 ustawy o PIT – stawką 18%, 32%  lub podatkiem liniowym 19% (art. 30c ustawy o PIT), w zależności od tego jaki sposób opodatkowania wybrał dany przedsiębiorca. Warto zapamiętać, że odszkodowania, które nie podlegają zwolnieniu wykazuje się w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT) za poprzedni rok podatkowy, w pozycji inne źródła.

Opodatkowanie odsetek od odszkodowań

Warto zapamiętać, że ewentualne odsetki od odszkodowań zawsze będą podlegały opodatkowaniu. Nie można bowiem utożsamiać odsetek za zwłokę z naprawieniem szkody, a zatem nie będą one korzystały z przedmiotowego zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3-4 ustawy o PIT.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM