Jak należy rozliczać koszty uzyskania przychodu w spółce partnerskiej?

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 czerwca 2015 r., II FSK 1267/13

Wątpliwości dotyczące rozliczania kosztu uzyskania przychodu

Wnioskodawczyni przedstawiła, że w ramach wykonywania zawodu lekarza zawiązała spółkę partnerską. Z treści umowy zawartej pomiędzy partnerami spółki wynikało, że dochód lub strata spółki stanowi wynikową dochodów/strat poszczególnych partnerów. Na mocy uchwały wprowadzono zasadę, że udziałem każdego partnera w zysku jest jego przychód indywidualny, powiększony o 1/3 przychodów wspólnych spółki. Natomiast koszy każdego partnera obliczane są na zasadzie analogii , a zatem wydatki, które można przypisać indywidualnie partnerowi są przypisywane tylko jemu, natomiast wydatki, których nie można przypisać indywidualnie partnerowi, dzielone są między wszystkich. Wobec powyższego powstała wątpliwość, czy w takiej sytuacji sposób przypisywania przychodów i kosztów uzyskania przychodów podatnika jest zgodny z art. 8 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej w skrócie „u.p.d.o.f.”

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 u.p.d.o.f. przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). Natomiast jak wskazuje art. 8 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f. zasady wyrażone w art. 8 ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczyły ustalenia, czy zwrot „stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów” oznacza, że koszty uzyskania przychodów powinny być obliczane u każdego wspólnika proporcjonalnie do jego prawa udziału w zysku, czy też może podatnik powinien stosować po prostu tę samą zasadę i dzielić koszty uzyskania przychodu według takiego samego mechanizmu, jak dzielone są zyski spółki między wspólników, a ściślej jeżeli przychody dzielone są na podstawie porozumienia wspólników i każdy ze wspólników otrzymuje przypadające na siebie przychody, to również koszty poniesione przez każdego ze wspólników winny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Zatem Wnioskodawczyni stała na stanowisku, że odpowiednie stosowanie oznacza, że koszty uzyskania przychodów każdego ze wspólników z tytułu uczestnictwa w spółce partnerskiej powinny być obliczane na tych samych zasadach, jak obliczane są przychody, a więc nie automatycznie przeliczane w odpowiedniej proporcji ustalonych przychodów.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznane za nieprawidłowe

Minister Finansów uznał jednak , że stanowisko jest Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe - „Przypadający na podatnika, wspólnika spółki osobowej, przychód uzyskany z tytułu prowadzonej w formie spółki osobowej pozarolniczej działalności gospodarczej, ustala się w takiej wysokości, w jakiej wspólnik ten uczestniczy w zysku spółki”.

W konsekwencji odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, w której uznał, że przepisy będące przedmiotem interpretacji są jasne i nie budzą wątpliwości interpretacyjnych - Wnioskodawczyni złożyła skargę na omawianą interpretację prawa podatkowego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżąca broniła swojego stanowiska wskazując, że rozliczenia podatkowe partnera spółki partnerskiej powinny również uwzględniać specyfikę spółki partnerskiej i nie doprowadzać do sytuacji, w której partner, który ekonomiczne i cywilnoprawnie nie ponosi odpowiedzialności za działanie innych partnerów i osób mu podporządkowanych, podatkowo tę odpowiedzialność ponosi, bowiem jego wynik podatkowy jest pochodną ekonomicznych przysporzeń i strat innych partnerów. W odpowiedzi na skargę, organ podatkowy podtrzymał w całości swoje dotychczasowe stanowisko.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał, że stanowisko organu podatkowej w niniejszej sprawie było prawidłowe, natomiast przyjęcie koncepcji przedstawionej przez Skarżącą wiązałoby się z modyfikacją normy podatkowej, do jakiej nie uprawnia norma odsyłająca. Mówiąc prościej Sąd odwołując się do wyroku NSA z 6 października 2011r. , sygn. akt II FSK 704/10 podkreślił, że aby umowa czy uchwała mogły mieć wpływ na ustalenie wysokości obowiązku podatkowego wspólnika, elementem ustawowej normy prawnej powinno być wyraźne odesłanie do umowy spółki, czy też uchwały wspólników. Tymczasem przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f. nie zawiera takiego odesłania.

Podatnik nie ma zatem prawa modyfikacji konsekwencji prawnopodatkowych określonych w ustawie  za pomocą umowy spółki , czy uchwały wspólników. Wręcz zdaniem Sadu, występuje zależność odwrotna, bowiem to umowa spółki powinna uwzględniać bezwzględnie obowiązujące normy prawa podatkowego, również w odniesieniu do zasad przypisywania wspólnikom przychodów i kosztów.

Koszty w spółce partnerskiej należy liczyć tak, jak przychody

Skarżąca zaskarżyła w całości wyrok WSA w Szczecinie zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez przyjęcie , że wspólnik spółki partnerskiej powinien uiszczać podatek dochodowy od obliczonego wyniku finansowego, który nie jest w istocie dochodem.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

Naczelny Sądu Administracyjny w wyroku z 30 czerwca 2015 r., również uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. W uzasadnieniu wskazał, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozostawiają podatnikom swobodę przy określaniu w jakiej części uczestniczą w wspólnie osiąganych przychodach. Dopiero gdy nie skorzystają z tej możliwości, ustawa wskazuje, że należy wspólnikom przypisać przychody w równych częściach. W przypadku spółek partnerskich również występuje omawiana swoboda w ustalaniu udziału w przychodach, która ograniczona jest jedynie regulacjami na gruncie Kodeksu spółek handlowych. W konsekwencji powyższego, jeżeli wspólnicy skorzystają z danej im swobody i ustalą w umowie spółki w jakiej proporcji uczestniczą w zyskach spółki, proporcję tę stosuje się także do ustalenia wysokości przychodu oraz do ustalania wysokości kosztów uzyskania przychodu.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują możliwości ustalania wysokości udziału podatnika w tych kosztach w innej proporcji, niż pozostaje wysokość udziału podatnika w zysku spółki, czy też obliczania ich przy użyciu innych, własnych mechanizmów za pośrednictwem umowy czy uchwały. O ile bowiem wspólnicy spółki osobowej mogą w sposób umowny określić sposób partycypacji poszczególnych wspólników w wynikach ekonomicznych spółki to prawo podatkowe nie przewiduje takiej możliwości.

Podsumowując w sytuacji wątpliwości w jaki sposób interpretować zwrot : „stosuje się odpowiednio” wyrażony w ramach art. 8 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f. tj. czy dla celów podatkowych koszty i wydatki mogą być:

a) ustalane proporcjonalnie do obowiązku ponoszenia kosztów, wydatków i strat określonego w umowie spółki, a niezależnie od udziału wspólników w zysku spółki (stanowisko Skarżącej),

b) ustalane u każdego z podatników proporcjonalnie do ich prawa w udziale w zysku (stanowisko organów i sądów),

należy wskazać, że zawarte w ramach art. 8 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f. odesłanie do odpowiedniego stosowania zasad wyrażonych w art. 8 ust. 1 u.p.d.o.f. nie modyfikuje przyjętej w ust. 1 zasady rozliczania przychodów w taki sposób, że możliwe byłoby inne określenie udziału podatników w kosztach uzyskania przychodów, z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, niż proporcjonalnie do praw wspólnika do udziału w zysku.

Marta Mikosz

Specjalista z zakresu prawa podatkowego. Związana z Kancelarią Ślązak, Zapiór i Wspólnicy, gdzie jest odpowiedzialna za bieżącą obsługę klientów, w szczególności w zakresie związanym z prowadzeniem postępowań podatkowych oraz administracyjnych, a także w ramach kontroli podatkowej i skarbowej.

Autorka bloga na temat zmian, obowiązków oraz uprawnień, a przede wszystkim możliwości, jakie daje prawo podatkowe osobom prawnym i fizycznym – www.opodatkowany.pl

Podyskutuj o tym na naszym FORUM