Ulga uczniowska (tylko na zasadzie praw nabytych) - PIT 2009

Sytuacja 1. Organy podatkowe wydały w 2009 r. decyzję o przyznaniu ulgi.

Ulgę uczniowską stosuje się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu ulgi. Przy ustalaniu kwoty ulgi, przyjmuje się kwotę obowiązującą w roku podatkowym, w którym zakończono szkolenie pozytywnym wynikiem egzaminu. Jest to ulga posiadająca limity kwotowe. Są one zależne m.in. od długości szkolenia.

Limity ulgi uczniowskiej na 2009 r. (kwot tych już się nie waloryzuje): 4896,18 zł - czas szkolenia do 24 miesięcy 8160,31 zł - czas szkolenia ponad 24 miesiące Autopromocja Webinar: KSeF – na co warto przygotować firmę? Sprawdź

Wniosek o przyznanie ulg uczniowskich podatnik obowiązany jest złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika w terminie miesiąca od daty złożenia przez pracownika egzaminu kończącego naukę zawodu lub w terminie miesiąca od daty zakończenia przez ucznia odbywania u podatnika praktycznej nauki zawodu. Trzeba dołączyć do wniosku dokument stwierdzający datę złożenia przez pracownika egzaminu kończącego naukę zawodu wynikiem pozytywnym lub oświadczenie stwierdzające przyczyny krótszego okresu szkolenia.

Wniosek o ulgę uczniowską powinien zawierać następujące dane:

• datę zawarcia ze szkołą umowy o praktyczną naukę zawodu,
• imię i nazwisko ucznia,
• datę rozpoczęcia i zakończenia przez ucznia odbywania u podatnika praktycznej nauki zawodu.

Sytuacja 2 Organy podatkowe wydały przed 2007 r. decyzję o przyznaniu ulgi, ale podatnik nie odliczył od podatku przysługującej mu kwoty.

Podatnik, który nabył prawo do ulgi uczniowskiej ma prawo – na zasadzie praw nabytych – do odliczania od podatku kwoty przewidzianej przez przepisy. Nie ma czasowego ograniczenia tego odliczenia.

W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, podatnik obniża o kwotę ulgi podatek dochodowy, wyliczony przy zastosowaniu skali podatkowej. Podatnik opodatkowany w formie zryczałtowanej o kwotę przyznanej ulgi pomniejsza zryczałtowany podatek dochodowy.

Wykluczone jest dwukrotne odliczenie -

1) w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz

2) w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.

Kłopoty z wykorzystaniem ulgi uczniowskiej na zasadzie praw nabytych mają podatnicy, którzy w momencie nabycia tego prawa byli opodatkowani np. na zasadach ogólnych, a obecnie są podatnikami podatku liniowego.

Organy podatkowe odmawiają prawa do ulgi takim podatnikom w zakresie odliczenia od podatku od przychodów z działalności gospodarczej. Jest to częsty problem – podatnik w momencie nabycia prawa do ulgi był opodatkowany według skali, nie odliczył ulgi z uwagi na zbyt niskie dochody, a w kolejnych latach wybrał podatek liniowy.

Nie oznacza to, że osoby płacące podatek liniowy nie odliczą ulgi uczniowskiej w zeznaniu za 2007 r. Nie może to być jednak odliczenie w PIT-36L. Odliczenie jest możliwe od innych dochodów niż opodatkowanych podatkiem liniowym.

Ogólne zasady korzystania z ulgi uczniowskiej

Ulga uczniowska przysługiwała osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego lub osobowej spółki handlowej, z wyjątkiem spółki partnerskiej, uprawnionym do szkolenia uczniów i zatrudniającym w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu przygotowania zawodowego.

Ulga ta przysługiwała także w przypadku, gdy uprawnionym do szkolenia uczniów był przynajmniej jeden ze wspólników lub pracownik osoby (spółki) prowadzącej działalność gospodarczą. Warunkiem skorzystania z ulgi było zakończenie szkolenia pozytywnym wynikiem egzaminu. Ulga uczniowska nie przysługiwała za wyszkolenie pracownika będącego już wykwalifikowanym pracownikiem (czeladnikiem) w tym samym lub w innym zawodzie.

Kwoty ulg uczniowskich podwyższało się o 20% podatnikom, którzy prowadzili działalność gospodarczą w miejscowościach o liczbie mieszkańców do 5000 oraz w gminach o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym, określonych w odrębnych przepisach. Podwyżka ulgi uczniowskiej o 20% przysługiwała także wtedy, gdy po zakończeniu szkolenia gmina, w której prowadzona jest działalność, wykreślona została z wykazu gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym.

Kwoty ulg uczniowskich dodatkowo podwyższało się o 20% podatnikom, którzy w danym roku podatkowym zakończyli szkolenie więcej niż jednego pracownika; podwyżka przysługiwała z tytułu zakończenia szkolenia pozytywnym wynikiem egzaminu każdego następnego pracownika. Ulga uczniowska przysługiwała, jeżeli zatrudnienie pracownika trwało przez cały okres szkolenia wynikający z umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Polecamy: serwis PIT

Polecamy: serwis VAT

Jeżeli umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależnych od podatnika, a pracownik podjął naukę zawodu na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego u innego podatnika - przysługującą z tytułu wyszkolenia ulgę uczniowską dzieliło się między obydwu podatników, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonego przez nich szkolenia.

Jeżeli rozwiązanie umowy nastąpiło z winy szkolącego podatnika, ulga uczniowska przysługiwała w wysokości proporcjonalnej do okresu szkolenia tylko temu podatnikowi, u którego pracownik ukończył naukę zawodu.

Tomasz Król

ekspert podatkowy