Zwrot nadpłaty podatku PIT w 2021 roku - zasady, termin, rachunek bankowy

Czym jest nadpłata podatku?

Zgodnie z art. 72 Ordynacji podatkowej nadpłatą jest kwota:
1) nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2) podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
3) zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4) zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Na równi z nadpłatą traktuje się także
- kwotę stanowiącą różnicę określoną zgodnie z art. 27f ust. 8–10 ustawy o PIT, wykazaną w rocznym zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o PIT (np. PIT-37, PIT-36 i innych) lub wynikającą z decyzji podatkowej; Chodzi tu o kwotę ulgi na dziecko nieodliczoną od podatku z powodu zbyt małej kwoty podatku - kwota ta podlega wypłacie uprawnionemu do ulgi podatnikowi PIT.
- kwotę przysługującą podatnikowi na podstawie art. 26ea ust. 1 i 2 ustawy o PIT (chodzi tu o kwotę przysługującą podatnikowi, który w roku rozpoczęcia działalności poniósł stratę lub osiągnął dochód niższy od przysługującego odliczenia) oraz
- kwotę przysługującą podatnikowi na podstawie art. 18da ust. 1 i 2 ustawy o CIT, wykazaną w zeznaniu lub wynikającą z decyzji.

Warto też wiedzieć, że tak samo jak nadpłatę traktuje się:

1) część wpłaty, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę, jeżeli wpłata ta dotyczyła zaległości podatkowej;
2) nienależnie zapłacone:
a) zaległości, o których mowa w art. 52 (nienależnie zwrócona podatnikowi nadpłata) oraz art. 52a Ordynacji podatkowej (nienależnie zwrócone płatnikom lub inkasentom wynagrodzenie),
b) odsetki za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek,
c) opłatę prolongacyjną.

Kiedy powstaje nadpłata?

Na podstawie art. 73 Ordynacji podatkowej nadpłata powstaje co do zasady z dniem:

1) zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;
2) pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;
3) zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4) wpłacenia przez płatnika lub inkasenta podatku w wysokości większej od wysokości pobranego podatku;
5) zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

W przypadku podatników podatku dochodowego nadpłata powstaje z dniem złożenia zeznania rocznego (np. PIT-37, PIT-36, PIT-28  i innych).

Podobnie jest w przypadku dla podatników podatku akcyzowego - nadpłata powstaje z dniem złożenia deklaracji podatku akcyzowego.

W jakiej formie jest zwracana nadpłata?

Zgodnie z art. 77b Ordynacji podatkowej zwrot nadpłaty następuje:

1) w przypadku gdy podatnik, płatnik lub inkasent jest obowiązany do posiadania rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (przedsiębiorcy), wyłącznie na ten rachunek wskazany przez podatnika, płatnika lub inkasenta;

2) w przypadku gdy podatnik, płatnik lub inkasent nie jest obowiązany do posiadania rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (pozostali podatnicy, niebędący przedsiębiorcami), na wskazany rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej podatnika, płatnika lub inkasenta albo przekazem pocztowym, chyba że podatnik, płatnik lub inkasent zażądają zwrotu nadpłaty w kasie.

Warunkiem zwrotu nadpłaty na rachunek (bankowy lub SKOK) jest podanie jego numeru w formularzu (zgłoszeniu aktualizacyjnym):
- ZAP-3, jeżeli podatnik posługuje się identyfikatorem podatkowym numer PESEL;
- NIP-7/CEIDG-1, jeżeli podatnik posługuje się identyfikatorem podatkowym NIP.

Jak wskazać i jak zaktualizować rachunek do zwrotu PIT?

Ministerstwo Finansów wskazuje, że podatnik, który zwrócił się o zwrot nadpłaty na rachunek, powinien sprawdzić, czy w zgłoszeniu ZAP-3, NIP-7 (a przed 1 stycznia 2012 r. NIP-3, NIP-1) albo wniosku CEIDG-1 (a przed 1 lipca 2011 r. EDG-1) wskazał numer osobistego rachunku (tj. innego niż rachunek wykorzystywany w działalności gospodarczej) i czy jest on aktualny.

Jeżeli podatnik nie wskazał numeru osobistego rachunku lub wskazany numer jest nieaktualny, może wypełnić odpowiednią część w zeznaniu podatkowym PIT (np. część N w PIT-37, część R w PIT-36L) albo złożyć zgłoszenie aktualizacyjne (np. podatnicy składający zeznanie PIT-36, czy PIT-28, którzy nie mogą zaktualizować rachunku w samym zeznaniu), podając aktualne dane dotyczące osobistego rachunku.
Zgłoszenie to należy złożyć również w sytuacji rezygnacji ze zwrotów na rachunek, w tym z powodu likwidacji rachunku; wystarczy wówczas zaznaczyć w formularzu pozycję „Rezygnacja”.

Rachunek do zwrotu nadpłaty w PIT-37 - wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Jeżeli w poz. 124 lub w poz. 129 zostały wykazane kwoty do zwrotu (nadpłata lub przysługująca kwota różnicy) można wskazać rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (SKOK) inny niż związany z działalnością gospodarczą, na który ma nastąpić ich zwrot.

Uwaga! W przypadku niewypełnienia części N zwrot nastąpi na wcześniej zgłoszony przez podatnika lub jego małżonka rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (SKOK) lub jeżeli nie zgłoszono takiego rachunku – przekazem pocztowym.

Wskazany może być rachunek, którego posiadaczem (współposiadaczem) jest podatnik.

W przypadku zaznaczenia w poz. 6 kwadratu nr 2 można wskazać rachunek, którego posiadaczem (współposiadaczem) nie jest podatnik, a jest nim małżonek.

W poz. 144 należy zaznaczyć osobę zgłaszającą rachunek. Dla tej osoby rachunek wskazany w poz. 147 aktualizuje rachunek poprzednio zgłoszony służący do zwrotu podatku lub nadpłaty. Kwadrat nr 2 (małżonek) można zaznaczyć wyłącznie w przypadku zaznaczenia w poz. 6 kwadratu nr 2.
W poz. 145 należy wpisać imię i nazwisko każdego z posiadaczy (współposiadaczy) rachunku, w przypadku, gdy jest nim inna osoba, niż osoba zgłaszająca wskazana w poz. 144.
Poz.146 wypełnia się wyłącznie w przypadku zgłoszenia rachunku zagranicznego poprzez wskazanie kraju siedziby banku (oddziału), w którym prowadzony jest rachunek.
W poz. 147 należy wpisać numer rachunku IBAN zaczynający się od dwuliterowego kodu kraju. Dla rachunków prowadzonych w Polsce kod IBAN składa się z oznaczenia PL i 26 cyfr. Kod SWIFT należy podać wyłącznie w przypadku rachunku zagranicznego.
Ministerstwo Finansów wskazuje również, że w poz. 136 podatnicy mogą podać swój numer telefonu, numer faxu lub adres e-mail (podanie tych informacji nie jest obowiązkowe), jak również poinformować o formie w jakiej chcieliby otrzymać zwrot nadpłaty.

Terminy zwrotu nadpłaty podatku

Przepis art. 77 Ordynacji podatkowej określa różne terminy zwrotu nadpłaty w zależności od sposobu powstania nadpłaty.

Art. 77. [Zwrot nadpłaty] § 1. Nadpłata podlega zwrotowi w terminie:

1) 30 dni od dnia wydania nowej decyzji – jeżeli nadpłata powstała w związku z uchyleniem albo stwierdzeniem nieważności decyzji;

2) 30 dni od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę lub określającej wysokość nadpłaty;

3) 30 dni od dnia wydania decyzji o zmianie, uchyleniu albo stwierdzeniu nieważności decyzji – jeżeli w związku z uchyleniem albo stwierdzeniem nieważności decyzji nie wystąpi obowiązek wydania nowej decyzji;

4) 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 74;

4a) 30 dni od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części akt normatywny, jeżeli wniosek, o którym mowa w art. 74, został złożony przed terminem wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

5) 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2 pkt 1–3, z zastrzeżeniem pkt 5a i § 2;

5a) 45 dni od dnia złożenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej zeznania, o którym mowa w art. 73 § 2 pkt 1, przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, z zastrzeżeniem § 2;

6) 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze:

a) skorygowanym zeznaniem (deklaracją) – w przypadkach, o których mowa w art. 75 § 3,

b) skorygowanym zeznaniem (deklaracją) i z umową spółki aktualną na dzień rozwiązania spółki – w przypadku, o którym mowa w art. 75 § 3a

– lecz nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2, albo 45 dni od dnia złożenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej zeznania, o którym mowa w art. 73 § 2 pkt 1, przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

7) (uchylony)

§ 2. Nadpłata wynikająca ze skorygowanej deklaracji podlega zwrotowi w terminie:

1) 45 dni od dnia jej skorygowania – w przypadku skorygowania za pomocą środków komunikacji elektronicznej zeznania, o którym mowa w art. 73 § 2 pkt 1, przez podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych;

2) 3 miesięcy od dnia upływu terminu do wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 274 § 3 – w przypadku skorygowania zeznania w trybie określonym w art. 274 § 1 pkt 1;

3) 3 miesięcy od dnia jej skorygowania – w innych przypadkach niż określone w pkt 1 i 2.

§ 3. (uchylony)

§ 4. W przypadku niewydania nowej decyzji w terminie 3 miesięcy od dnia uchylenia albo stwierdzenia nieważności przez organ podatkowy lub od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego ze stwierdzeniem jego prawomocności, uchylającego decyzję albo stwierdzającego jej nieważność, nadpłata stanowiąca kwotę wpłaconą na podstawie decyzji uchylonej albo decyzji, której nieważność stwierdzono, podlega zwrotowi bez zbędnej zwłoki.

Kiedy urząd skarbowy powinien zwrócić nadpłatę PIT?

Jak wynika z ww. art. 77 Ordynacji podatkowej podatnicy PIT, którzy mają nadpłatę wynikającą ze złożonego rocznego zeznania podatkowego powinni otrzymać zwrot nadpłaty co do zasady w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania.
Jednak jeżeli zeznanie roczne PIT zostało złożone w formie elektronicznej, to urząd skarbowy powinien zwrócić nadpłatę w terminie do 45 dni od dnia złożenia zeznania w tej formie. Dotyczy to oczywiście także złożenia zeznania przy użyciu usługi Twój e-PIT, również w sytuacji, gdy wypełnione przez KAS zeznanie zostanie automatycznie złożone bez jakiejkolwiek działania podatnika (co jest możliwe w przypadku nadpłaty wynikającej z zeznań PIT-37 lub PIT-38, PIT-28, PIT-36, w który rozliczono przychody spoza działalności gospodarczej.

Jeżeli zwrot podatku wynika z korekty zeznania rocznego PIT (do której został dołączony wniosek o zwrot nadpłaty), to urząd skarbowy ma 2 miesiące na zwrot (od złożenia korekty zeznania) - ale nie może zwrócić wcześniej nadpłaty niż w ciągu 3 miesięcy od złożenia korygowanego zeznania podatkowego albo nie wcześniej niż 45 dni od dnia złożenia korygowanego zeznania podatkowego w formie elektronicznej.

Posiadacze Karty Dużej Rodziny otrzymają zwrot nadpłaty PIT w terminie do 30 dni jeżeli:
- złożą zeznanie w formie elektronicznej oraz
- zaznaczą odpowiednią pozycję w zeznaniu informującą o posiadaniu tej. Karty (w rozliczeniu za 2020 r. poz. 148 w PIT-37, poz. 501 w PIT-36, poz. 188 w PIT-28). 

Zgodnie z art. 77b Ordynacji podatkowej za dzień zwrotu nadpłaty uważa się dzień:

1) obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu;

2) nadania przekazu pocztowego;

3) wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy lub postawienia nadpłaty do dyspozycji podatnika w kasie.

Nadpłata, której wysokość nie przekracza dwukrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, jeżeli nie wskazano rachunku, na który ma zostać zwrócona, podlega zwrotowi w kasie urzędu skarbowego.

Koszty upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w 2021 roku

Aktualnie wysokość kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji wynosi 11,60 zł na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia skierowanego przez wierzyciela do zobowiązanego przed wszczęciem egzekucji administracyjnej (Dz.U. z 2 października 2015 r., poz. 1526). A więc dwukrotność tej kwoty wynosi 23,20 zł.

Jednak już wiadomo, że od 13 października 2021 r. wysokość kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji wyniesie 16,- zł. Tego dnia bowiem wejdzie w życie  rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 5 stycznia 2021 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia doręczanego zobowiązanemu przed wszczęciem egzekucji administracyjnej (Dz.U. z 12 stycznia 2021 r., poz. 67). Zatem dwukrotność tej kwoty wyniesie 32,- zł (od 13 października 2021 r.).

Czyli jeżeli nasza nadpłata PIT wyniesie 23,20 zł (lub mniej), a nie wskażemy rachunku, to otrzymamy zwrot w kasie urzędu skarbowego. Od 13 października 2021 r. ten limit przesuwa się na kwotę 32 zł.

Nadpłata zwracana przekazem pocztowym jest pomniejszana o koszty jej zwrotu.

Jak uzyskać informację o stanie zwrotu nadpłaty podatku?

Od 2020 roku Ministerstwo Finansów udostępniło usługę "Status zwrotu nadpłaty" w usłudze "Twój e-PIT". Można było to zrobić w zakładce „Złożone dokumenty”.

W ten sposób można uzyskać informację o 3 etapach zwrotu nadpłaty:

1) kiedy zeznanie roczne PIT zostanie wysłane w usłudze e-PIT i dotrze do urzędu skarbowego,

2) kiedy zeznanie roczne PIT trafi do rozliczenia. Oznacza to, że nadpłata wkrótce trafi do podatnika (zostanie podana też wysokość zwrotu),

3) kiedy PIT zostanie rozliczony. Oznacza to, że nadpłatę podatku została zwrócona na rachunek bankowy – jeśli podatnik wskazał ten rachunek w swoim PIT albo zgłosił w latach poprzednich – lub przekazem pocztowym.

Należy się spodziewać, że ta usługa będzie również czynna w 2021 roku - jej uruchomienia można się spodziewać raczej po 15 lutego.

Paweł Huczko