REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatek dochodowy nie tylko przy sprzedaży nieruchomości

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Podatek dochodowy nie tylko przy sprzedaży nieruchomości
Podatek dochodowy nie tylko przy sprzedaży nieruchomości
Dolcan

REKLAMA

REKLAMA

Właściciel nieruchomości (domu, mieszkania lub działki) może zapłacić PIT, nawet gdy przekaże je za darmo jako zachowek, albo gdy zlicytuje je komornik. Trzeba być czujnym także przy dziale spadku oraz zamianie lokali, bo w takiej sytuacji łatwo przeoczyć, że nie doszło jeszcze do upływu pięciu lat od nabycia. Wskazują na to zarówno interpretacje izb skarbowych, jak i wyroki sądów.

Rzecz dotyczy art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Wynika z niego, że jeżeli od nabycia nieruchomości, jej części, udziału, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu czy prawa wieczystego użytkowania gruntów nie upłynęło 5 lat, to powstaje przychód z ich odpłatnego zbycia.

REKLAMA

REKLAMA

Praktyka pokazuje, że pojęcie odpłatnego zbycia jest znacznie szersze – to nie tylko sprzedaż, lecz także wiele innych form przekazania własności nieruchomości, które w mniemaniu właścicieli mają niewiele wspólnego z zarobkiem.

– Przychodem jest nie tylko zwiększenie aktywów podatnika, lecz także zmniejszenie jego zobowiązań – zwraca uwagę Maciej Trzebny, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego BT&A Group.

Za darmo, lecz z PIT

Przekonał się o tym podatnik, który odziedziczył w 2012 r. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Był jedynym spadkobiercą, ponieważ matka wydziedziczyła w testamencie jego siostrę. Siostrze jednak udało się unieważnić testament przed sądem, po czym zwróciła się do brata o zachowek. Zaproponowała, by zamiast pieniędzy była to 1/4 udziału w prawie do mieszkania. Podatnik się zgodził i doszło do notarialnego przekazania zachowku. Było to przed upływem pięciu lat od nabycia (czyli od śmierci matki).

REKLAMA

Podatnik był przekonany, że nie ma to znaczenia, bo art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT nakazuje opodatkować tylko odpłatne zbycie. Z błędu wyprowadził go dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach. W interpretacji z 10 marca 2015 r. (nr IBPBII/2/415-1109/14/MM) stwierdził, że podatnik powinien zapłacić podatek, bo w tym wypadku odpłatnym zbyciem jest zwolnienie się z długu wobec siostry.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem Macieja Trzebnego opodatkowanie takiej formy oddania zachowku jest zgodne z przepisami.

Testamenty, spadki, darowizny – PDF

Innego zdania jest jednak Jerzy Bielawny, doradca podatkowy w Instytucie Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy. Zwraca uwagę na to, że podatnik, przekazując – tytułem zachowku – udział w nieruchomości, uszczuplił swój majątek. Nie powinien więc być z tego tytułu obciążony PIT. Wskazuje na to także brak możliwości rozliczenia wartości oddawanego udziału w nieruchomości jako kosztu podatkowego. Zdaniem eksperta był to celowy zabieg ustawodawcy, który nie chciał pobierania daniny w takich przypadkach.

Jerzy Bielawny dodaje, że podobne problemy wynikają z jednej z największych wad przepisów o podatkach dochodowych – niezdefiniowania, czym jest przychód. Wskutek tego, jak dowodzi praktyka, opodatkowane jest wszystko, co może być uznane za postawione do dyspozycji świadczenie pieniężne. Nawet wówczas gdy przeczą temu zasady logiki i sprawiedliwości.

Formularze PIT 2014/2015

Bez ulgi mieszkaniowej

Co więcej, w takiej sytuacji podatnik może nie mieć prawa do ulgi mieszkaniowej, czyli zwolnienia z PIT przysługującego w sytuacji, gdy dochód ze sprzedaży zostanie przeznaczony w ciągu dwóch lat na własne cele mieszkaniowe. Skoro bowiem doszło jedynie do zwolnienia się z długu, to w takiej sytuacji przychód podatnika był niejako wirtualny, a nie faktyczny. Wskazuje na to interpretacja dyrektora IS w Bydgoszczy z 20 maja 2014 r. (nr ITPB2/415-170/14/DSZ). Organ uznał, że na skutek zwolnienia się z długu nie zwiększyły się aktywa podatnika, a tylko zmniejszyły jego pasywa.

Także egzekucja

Niespodzianka czeka także tego, komu nieruchomość zlicytuje komornik. W takiej sytuacji właściciele otrzymują tylko to, co zostanie po uregulowaniu długu i potrąceniu kosztów egzekucyjnych. Często jest to zaledwie ułamek wylicytowanej ceny. Nie zwalnia to jednak z obowiązku zapłaty PIT od całej kwoty z licytacji. Przekonał się o tym podatnik, który musiał zapłacić podatek od 390 tys. zł, mimo że ze sprzedaży egzekucyjnej pozostało mu zaledwie 130 tys. zł.

Nie pomogły tłumaczenia, że nieruchomość została mu odebrana za długi. Fiskus i sądy administracyjne nie miały wątpliwości, że zwolnienie się z długu to także przychód, a podstawą opodatkowania jest cena licytacyjna (wyrok NSA o sygn. akt II FSK 1082/13).

Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015

Zamieniłeś, więc płać

Uważać trzeba także na zamianę. I to nawet gdy przedmiotem zamiany są nieruchomości o takiej samej wartości. Wskazuje na to interpretacja dyrektora IS w Katowicach z 13 stycznia 2015 r. (nr IBPBII/2/415-898/14/JG). Organ stwierdził w niej, że odpłatne zbycie obejmuje swoim zakresem nie tylko sprzedaż, lecz także umowę zamiany. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej, nie musi jej bowiem towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówki – stwierdził.

Dochodzi wówczas do dwóch transakcji odpłatnego zbycia i każdy z podatników powinien rozliczyć PIT, jeśli do zamiany doszło przed upływem 5 lat od nabycia nieruchomości. O tym, czy powstanie dochód z tytułu zamiany nieruchomości, nie decyduje to, że zamieniane nieruchomości mają taką samą wartość, lecz to, czy powstaje różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania – wyjaśnił dyrektor katowickiej izby.

Dział spadku

Niespodzianka może czekać także osoby, które podzielą spadek. W takiej sytuacji również należy odczekać 5 lat od zawarcia umowy o dział spadku lub prawomocnego orzeczenia sądu w tej sprawie. Potwierdzają to m.in. wyroki NSA z 21 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 2872/12) oraz z 12 lutego 2015 r. (sygn. akt II FSK 1207/14). Dział spadku i zniesienie wspólności majątku spadkowego jest traktowane jako nowe nabycie, jeżeli w ich wyniku podatnik otrzymuje nieruchomość (udział w niej), której wartość przekracza wartość udziału, który pierwotnie mu przysługiwał – stwierdził NSA. Od momentu działu spadku trzeba więc odczekać 5 lat.

Nie ma takiego obowiązku tylko wtedy, gdy w wyniku działu spadku wartość otrzymanej przez spadkobiercę nieruchomości (lub prawa) mieści się w pierwotnym odziedziczonym udziale, a dział spadku został dokonany bez spłat – wynika z wyroków NSA.

Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki

Po odwołaniu

Do nabycia rzutującego na konieczność odczekania pięciu lat dochodzi także w wyniku rozwiązania umowy dożywocia (interpretacja dyrektora IS w Katowicach z 25 marca 2015 r., nr IBPBII/2/415-1184/14/ŁCz) albo odwołania darowizny nieruchomości (np. z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego). Zwrotne przeniesienie własności nieruchomości stanowi nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT – stwierdził dyrektor IS w Łodzi w interpretacji z 24 sierpnia 2011 r. (nr IPTPB2/415-224/11-4/DS).

Takie same reguły obowiązują podatników dziedziczących nieruchomość, którą sami podarowali, lecz obdarowany zmarł. Fiskus uważa, że także w tej sytuacji dochodzi do ponownego nabycia, a to oznacza, że trzeba odczekać pięć lat (albo skorzystać z ulgi mieszkaniowej), aby nie zapłacić PIT od sprzedaży nieruchomości. Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 kwietnia 2015 r. (nr IBPBII/2/4511-57/15/MW).

Przychodem jest nie tylko zwiększenie aktywów, lecz także zmniejszenie zobowiązań

Odpłatne zbycie to nie tylko sprzedaż

Patrycja Dudek

Mariusz Szulc

dgp@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA