REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatek dochodowy nie tylko przy sprzedaży nieruchomości

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Podatek dochodowy nie tylko przy sprzedaży nieruchomości
Podatek dochodowy nie tylko przy sprzedaży nieruchomości
Dolcan

REKLAMA

REKLAMA

Właściciel nieruchomości (domu, mieszkania lub działki) może zapłacić PIT, nawet gdy przekaże je za darmo jako zachowek, albo gdy zlicytuje je komornik. Trzeba być czujnym także przy dziale spadku oraz zamianie lokali, bo w takiej sytuacji łatwo przeoczyć, że nie doszło jeszcze do upływu pięciu lat od nabycia. Wskazują na to zarówno interpretacje izb skarbowych, jak i wyroki sądów.

Rzecz dotyczy art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Wynika z niego, że jeżeli od nabycia nieruchomości, jej części, udziału, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu czy prawa wieczystego użytkowania gruntów nie upłynęło 5 lat, to powstaje przychód z ich odpłatnego zbycia.

REKLAMA

Autopromocja

Praktyka pokazuje, że pojęcie odpłatnego zbycia jest znacznie szersze – to nie tylko sprzedaż, lecz także wiele innych form przekazania własności nieruchomości, które w mniemaniu właścicieli mają niewiele wspólnego z zarobkiem.

– Przychodem jest nie tylko zwiększenie aktywów podatnika, lecz także zmniejszenie jego zobowiązań – zwraca uwagę Maciej Trzebny, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego BT&A Group.

Za darmo, lecz z PIT

Przekonał się o tym podatnik, który odziedziczył w 2012 r. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Był jedynym spadkobiercą, ponieważ matka wydziedziczyła w testamencie jego siostrę. Siostrze jednak udało się unieważnić testament przed sądem, po czym zwróciła się do brata o zachowek. Zaproponowała, by zamiast pieniędzy była to 1/4 udziału w prawie do mieszkania. Podatnik się zgodził i doszło do notarialnego przekazania zachowku. Było to przed upływem pięciu lat od nabycia (czyli od śmierci matki).

Podatnik był przekonany, że nie ma to znaczenia, bo art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT nakazuje opodatkować tylko odpłatne zbycie. Z błędu wyprowadził go dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach. W interpretacji z 10 marca 2015 r. (nr IBPBII/2/415-1109/14/MM) stwierdził, że podatnik powinien zapłacić podatek, bo w tym wypadku odpłatnym zbyciem jest zwolnienie się z długu wobec siostry.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem Macieja Trzebnego opodatkowanie takiej formy oddania zachowku jest zgodne z przepisami.

Testamenty, spadki, darowizny – PDF

Innego zdania jest jednak Jerzy Bielawny, doradca podatkowy w Instytucie Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy. Zwraca uwagę na to, że podatnik, przekazując – tytułem zachowku – udział w nieruchomości, uszczuplił swój majątek. Nie powinien więc być z tego tytułu obciążony PIT. Wskazuje na to także brak możliwości rozliczenia wartości oddawanego udziału w nieruchomości jako kosztu podatkowego. Zdaniem eksperta był to celowy zabieg ustawodawcy, który nie chciał pobierania daniny w takich przypadkach.

Jerzy Bielawny dodaje, że podobne problemy wynikają z jednej z największych wad przepisów o podatkach dochodowych – niezdefiniowania, czym jest przychód. Wskutek tego, jak dowodzi praktyka, opodatkowane jest wszystko, co może być uznane za postawione do dyspozycji świadczenie pieniężne. Nawet wówczas gdy przeczą temu zasady logiki i sprawiedliwości.

Formularze PIT 2014/2015

Bez ulgi mieszkaniowej

Co więcej, w takiej sytuacji podatnik może nie mieć prawa do ulgi mieszkaniowej, czyli zwolnienia z PIT przysługującego w sytuacji, gdy dochód ze sprzedaży zostanie przeznaczony w ciągu dwóch lat na własne cele mieszkaniowe. Skoro bowiem doszło jedynie do zwolnienia się z długu, to w takiej sytuacji przychód podatnika był niejako wirtualny, a nie faktyczny. Wskazuje na to interpretacja dyrektora IS w Bydgoszczy z 20 maja 2014 r. (nr ITPB2/415-170/14/DSZ). Organ uznał, że na skutek zwolnienia się z długu nie zwiększyły się aktywa podatnika, a tylko zmniejszyły jego pasywa.

Także egzekucja

REKLAMA

Niespodzianka czeka także tego, komu nieruchomość zlicytuje komornik. W takiej sytuacji właściciele otrzymują tylko to, co zostanie po uregulowaniu długu i potrąceniu kosztów egzekucyjnych. Często jest to zaledwie ułamek wylicytowanej ceny. Nie zwalnia to jednak z obowiązku zapłaty PIT od całej kwoty z licytacji. Przekonał się o tym podatnik, który musiał zapłacić podatek od 390 tys. zł, mimo że ze sprzedaży egzekucyjnej pozostało mu zaledwie 130 tys. zł.

Nie pomogły tłumaczenia, że nieruchomość została mu odebrana za długi. Fiskus i sądy administracyjne nie miały wątpliwości, że zwolnienie się z długu to także przychód, a podstawą opodatkowania jest cena licytacyjna (wyrok NSA o sygn. akt II FSK 1082/13).

Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015

Zamieniłeś, więc płać

Uważać trzeba także na zamianę. I to nawet gdy przedmiotem zamiany są nieruchomości o takiej samej wartości. Wskazuje na to interpretacja dyrektora IS w Katowicach z 13 stycznia 2015 r. (nr IBPBII/2/415-898/14/JG). Organ stwierdził w niej, że odpłatne zbycie obejmuje swoim zakresem nie tylko sprzedaż, lecz także umowę zamiany. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej, nie musi jej bowiem towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówki – stwierdził.

Dochodzi wówczas do dwóch transakcji odpłatnego zbycia i każdy z podatników powinien rozliczyć PIT, jeśli do zamiany doszło przed upływem 5 lat od nabycia nieruchomości. O tym, czy powstanie dochód z tytułu zamiany nieruchomości, nie decyduje to, że zamieniane nieruchomości mają taką samą wartość, lecz to, czy powstaje różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania – wyjaśnił dyrektor katowickiej izby.

Dział spadku

Niespodzianka może czekać także osoby, które podzielą spadek. W takiej sytuacji również należy odczekać 5 lat od zawarcia umowy o dział spadku lub prawomocnego orzeczenia sądu w tej sprawie. Potwierdzają to m.in. wyroki NSA z 21 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 2872/12) oraz z 12 lutego 2015 r. (sygn. akt II FSK 1207/14). Dział spadku i zniesienie wspólności majątku spadkowego jest traktowane jako nowe nabycie, jeżeli w ich wyniku podatnik otrzymuje nieruchomość (udział w niej), której wartość przekracza wartość udziału, który pierwotnie mu przysługiwał – stwierdził NSA. Od momentu działu spadku trzeba więc odczekać 5 lat.

Nie ma takiego obowiązku tylko wtedy, gdy w wyniku działu spadku wartość otrzymanej przez spadkobiercę nieruchomości (lub prawa) mieści się w pierwotnym odziedziczonym udziale, a dział spadku został dokonany bez spłat – wynika z wyroków NSA.

Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki

Po odwołaniu

Do nabycia rzutującego na konieczność odczekania pięciu lat dochodzi także w wyniku rozwiązania umowy dożywocia (interpretacja dyrektora IS w Katowicach z 25 marca 2015 r., nr IBPBII/2/415-1184/14/ŁCz) albo odwołania darowizny nieruchomości (np. z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego). Zwrotne przeniesienie własności nieruchomości stanowi nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT – stwierdził dyrektor IS w Łodzi w interpretacji z 24 sierpnia 2011 r. (nr IPTPB2/415-224/11-4/DS).

Takie same reguły obowiązują podatników dziedziczących nieruchomość, którą sami podarowali, lecz obdarowany zmarł. Fiskus uważa, że także w tej sytuacji dochodzi do ponownego nabycia, a to oznacza, że trzeba odczekać pięć lat (albo skorzystać z ulgi mieszkaniowej), aby nie zapłacić PIT od sprzedaży nieruchomości. Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 kwietnia 2015 r. (nr IBPBII/2/4511-57/15/MW).

Przychodem jest nie tylko zwiększenie aktywów, lecz także zmniejszenie zobowiązań

Odpłatne zbycie to nie tylko sprzedaż

Patrycja Dudek

Mariusz Szulc

dgp@infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W którym banku można dostać 4%, 5% a nawet 8% na lokacie lub koncie oszczędnościowym pod koniec stycznia 2025 r. [ranking depozytów bankowych]

W styczniu 2025 r. nastąpiły zmiany w czołówce promocyjnych depozytów bankowych. Dwa banki przestały oferować 8% w skali roku. Ale inna instytucja postanowiła właśnie na początku 2025 r. taką ofertę udostępnić. Mimo licznych promocji lokat i rachunków oszczędnościowych widoczny jest trend stopniowego pogarszania się oferty depozytowej - już od 2 lat. Skutkiem tego - jak pokazują dane NBP - przeciętna lokata zakładana jest z oprocentowaniem mniejszym niż 4% w skali roku.

Obligacje skarbowe - luty 2025 r. Oprocentowanie do 6,80% w skali roku. Oferta obligacji nowych emisji

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 27 stycznia 2025 r. przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które będą sprzedawane w lutym 20245 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w styczniu br. Od 28 stycznia br. można nabywać nowe (lutowe) emisje obligacji skarbowych w drodze zamiany z niewielkim dyskontem. 

Nowe stawki podatku od środków transportowych w 2025 r. Kto i kiedy płaci ten podatek?

Przewoźnicy mogą odetchnąć z ulgą. Po sporych podwyżkach podatku od środków transportowych w 2024 roku, w obecnym 2025 r. ich poziom wzrósł tylko nieznacznie. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów, w 2025 roku maksymalna stawka opłaty zwiększy się o niecałe 3 proc., podczas gdy w 2024 roku podwyżka wyniosła aż 15 proc.

Nowe przepisy dla firm transportowych od 2025 roku: polscy przewoźnicy mogą wynająć pojazd za granicą

Początek 2025 r. zapowiada zmiany wpływające na funkcjonowanie polskich firm transportowych. Jedną z nich jest nowelizacja ustawy o transporcie drogowym z 21 listopada 2024 r., zgodnie z którą polscy przewoźnicy od niedawna mogą wypożyczyć ciężarówkę zarejestrowaną za granicą. Rozwiązanie to może przynieść korzyści firmie transportowej i zwiększyć np. elastyczność operacyjną czy ograniczyć liczbę przestojów, ale ma też swoje ograniczenia. Jakie? Co ważniejsze, nieprzestrzeganie nowych regulacji niesie ryzyko dotkliwych kar finansowych dla przewoźników.

REKLAMA

Rewolucja w branży finansowej: Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych

W dynamicznie zmieniającym się świecie finansów, bycie na bieżąco z trendami i nowymi regulacjami to klucz do sukcesu. Dlatego już w marcu 2025 roku odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń w branży – Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych – KONEL. To niepowtarzalna okazja, by poszerzyć wiedzę, nawiązać kontakty i zyskać przewagę konkurencyjną.

Urojona podmiotowość podatników - skutki. Błędne przekonanie, czy świadome oszustwo?

Czy można mieć urojenia podatkowe? Oczywiście tak i mogą z nich wynikać nawet realne w sensie prawnym zobowiązania podatkowe. Nie jest to również zjawisko na wskroś marginalne, bo owe urojenia wynikają z błędnego odczytania i zastosowania norm prawnych, przy czym ów błąd wcale nie musi być czymś nieuświadomionym – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Unijne rozporządzenie DORA już obowiązuje. Które firmy muszą stosować nowe przepisy od 17 stycznia 2025 r.?

Od 17 stycznia 2025 r. w Unii Europejskiej zaczęło obowiązywać Rozporządzenie DORA. Objęte nim podmioty finansowe miały 2 lata na dostosowanie się do nowych przepisów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT. Na niespełna miesiąc przed ostatecznym terminem wdrożenia zmian Europejski Bank Centralny opublikował raport SREP (Supervisory Review and Evaluation Process) za 2024 rok, w którym ze wszystkich badanych aspektów związanych z działalnością banków to właśnie ryzyko operacyjne i teleinformatyczne uzyskało najgorsze średnie wyniki. Czy Rozporządzenie DORA zmieni coś w tym zakresie? Na to pytanie odpowiadają eksperci Linux Polska.

Transfer danych osobowych do Kanady – czy to bezpieczne? Co na to RODO?

Kanada to kraj, który kojarzy się nam z piękną przyrodą, syropem klonowym i piżamowym shoppingiem. Jednak z punktu widzenia RODO Kanada to „państwo trzecie” – miejsce, które nie podlega bezpośrednio unijnym regulacjom ochrony danych osobowych. Czy oznacza to, że przesyłanie danych na drugi brzeg Atlantyku jest ryzykowne?

REKLAMA

e-Urząd Skarbowy w Twoim telefonie! Nowa aplikacja zmienia sposób korzystania z usług skarbowych

Ministerstwo Finansów wprowadza rewolucję w dostępie do usług skarbowych. Aplikacja e-Urząd Skarbowy pozwala na szybkie i bezpieczne załatwianie spraw urzędowych. To dopiero początek – kolejne aktualizacje przyniosą jeszcze więcej funkcji!

W 2025 roku oprocentowanie lokat bankowych mocno spadnie. Jak zadbać o oszczędności?

Banki przewidują mocny spadek stóp procentowych. Przykładowo BNP Paribas prognozuje, że na koniec 2025 roku podstawowa stopa procentowa NBP spadnie do 4%, czyli obniży się aż o 1,75 p.p. Z kolei PKO BP zakłada, że stopy procentowe spadną do 3,5%-4% do końca 2026 r. Te oczekiwania już teraz wpływają na oprocentowanie lokat bankowych. Rankomat.pl zwraca uwagę, że średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane NBP) wyniosło zaledwie 3,96% i w kolejnych miesiącach prawdopodobnie będzie dalej spadać. Między innymi dlatego w 2025 r. warto zmienić część swoich nawyków finansowych, do których przywykliśmy w ostatnich dwóch latach.

REKLAMA