Ulga na dziecko w PIT - dwoje dzieci z różnych związków

Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji podatkowej z 12 marca 2015 r. (nr IPPB4/415-960/14-4/JK3).

Dwójka dzieci z dwóch małżeństw

O interpretację podatkową przepisów ustawy o PIT, dotyczących rozliczania ulgi na dziecko wystąpił w grudniu 2014 roku podatnik, który jest ojcem dwójki dzieci z dwóch małżeństw. Wobec obydwojga dzieci podatnik wykonuje władzę rodzicielską w pełni. Aktywnie uczestniczy w wychowaniu swoich dzieci, ponosi także koszty ich utrzymania.

Pierwsze małżeństwo podatnika zakończyło się rozwodem w 2005 roku. Podatnik posiada z tego związku jedno dziecko urodzone w 2000 r. Wyrokiem sądu wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem zostało powierzone obojgu rodzicom ustalając miejsce zamieszkania przy matce. Zgodnie z ustaleniami pomiędzy podatnikiem, a byłą żoną koszty utrzymania dziecka są dzielone mniej więcej po połowie. Była żona podatnika korzystała z ulgi prorodzinnej na dziecko w całości, na mocy wspólnych ustaleń ustnych. Z dzieckiem podatnik ma stały kontakt, widuje się często bez konkretnych stałych ustaleń. Uczestniczy w rozwoju fizycznym oraz emocjonalnym.

Była małżonka podatnika od 2013 roku nie odlicza ulgi prorodzinnej na dziecko z pierwszego małżeństwa w związku z przekroczeniem limitu wprowadzonego dla osób wychowujących jedno dziecko (112 tys. zł rocznie).

W sierpniu 2006 r. mężczyzna po raz drugi wstąpił w związek małżeński, a rok później urodziło mu się drugie dziecko. Przez 5 lat korzystał wraz z drugą żoną z ulgi prorodzinnej na dziecko.

W związku z tym stanem faktycznym podatnik zapytał Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie czy może on skorzystać z odliczenia ulgi prorodzinnej na obydwoje dzieci, jeżeli sam przekroczył próg dochodowy 112 tys. zł.

Limit dochodu tylko dla podatników posiadających jedno dziecko

W interpretacji podatkowej z 12 marca 2015 r. (nr IPPB4/415-960/14-4/JK3) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, że ograniczenie ulgi na dziecko polegające na wprowadzeniu limitu dochodów, stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1) ustawy o PIT, obejmuje jedynie rodziców posiadających jedno dziecko. Zdaniem organu podatkowego przy określaniu na potrzeby ulgi prorodzinnej liczby dzieci (niezależnie od liczby posiadanych dzieci) należy brać pod uwagę tylko te dzieci, które spełniają określone w ustawie o PIT kryteria, tj. dzieci małoletnie, w stosunku do których rodzic dysponuje prawem wykonywania władzy rodzicielskiej oraz wymienione w art. 6 ust. 4 pkt 2-3 ustawy o PIT, które rodzic utrzymuje w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego.

Dyrektor IS w Warszawie przypomniał, że zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy o PIT. Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik miał prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
- wykonywał władzę rodzicielską;
- pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
- sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do  jednego małoletniego dziecka - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:
a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a.

W sytuacji, gdy oboje rodzice dysponują prawem wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniego dziecka - są uprawnieni do korzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o PIT.

Z omawianej ulgi można skorzystać także na pełnoletnie dzieci własne lub przysposobione do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, które w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej, jednakże względem których jest wykonywany obowiązek alimentacyjny.

Odpowiadając podatnikowi organ podatkowy uznał, że gdy podatnik jest uprawniony do dokonania odliczeń od podatku w ramach tzw. ulgi prorodzinnej w stosunku do więcej niż jednego dziecka nie zachodzi konieczność zastosowania limitu dochodów, zawartego w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma przy tym znaczenia, czy podatnik skorzysta z ulgi prorodzinnej tylko na jedno z nich czy na obydwoje dzieci.

Limit ulgi prorodzinnej został określony na każde dziecko

Dyrektor IS w Warszawie zwrócił też uwagę, że limit omawianej ulgi został określony na dziecko. Rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden limit. Zatem jeżeli w stosunku do dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu na dziecko.

Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Zdaniem organów podatkowych jeżeli rodzice takich proporcji nie ustalili, bądź nie są w stanie dojść do porozumienia w tej kwestii, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z nich w częściach równych. Istotne jest, aby nie dochodziło do dublowania ulgi.

Podsumowując Dyrektor IS w Warszawie stwierdził, że jeżeli faktycznie była żona oraz obecna żona podatnika nie dokonują odliczenia ulgi prorodzinnej, to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia ulgi na obydwoje dzieci w pełnej wysokości, jednakże za zgodą (za porozumieniem) byłej żony oraz obecnej żony, a także po spełnieniu wszystkich ustawowych przesłanek określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.