Składki ZUS zapłacone przez pracodawcę przychodem zleceniobiorcy

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 30 września 2016 r., nr IBPB-2-2/4511-662/16-2/MZA.

W sprawie rozpatrywanej przez organ podatkowy wskazano, że w latach 2011-2013 Wnioskodawca, prowadzący działalność gospodarczą, zawierał umowy o dzieło z osobami, które nie były pracownikami firmy i obecnie również nie są pracownikami. Zawarte umowy o dzieło, zgodnie z obowiązującą wówczas i niekwestionowaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych praktyką nie rodziły obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego. W związku z tym nie naliczono i nie odprowadzono składek na ww. ubezpieczenia oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Naliczono i odprowadzono do Urzędu Skarbowego podatek dochodowy od osób fizycznych w pełnej wysokości, tj. bez potrącenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. W wyniku przeprowadzonej w 2015 r. kontroli przez ZUS zostało stwierdzone, że umowy o dzieło zawarte w latach 2011-2013 mają znamiona umów zleceń, od których Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, rentowe, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Na skutek wydanych decyzji ZUS, od umów o dzieło zobligowano Wnioskodawcę do sporządzenia korekt deklaracji rozliczeniowych ZUS, naliczenia i odprowadzenia należnych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wnioskodawca opłaca składki w części leżącej po stronie pracodawcy jak również w części, którą powinni opłacać zleceniobiorcy dlatego, że Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność za obliczenie, pobranie oraz przekazanie do ZUS składek, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy w związku z tym, że nastąpiło odprowadzenie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, które powinny być finansowane przez pracowników, stanowi to dla pracowników nieodpłatne świadczenie generujące przychód podatkowy, który należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł i w związku z tym na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powstaje obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C?

2. Czy PIT-8C powinien być wystawiony za 2015 r. (data kontroli ZUS) czy za 2016 r. – data decyzji o rozłożeniu na raty – w sytuacji, gdy od maja 2016 r. są regulowane zobowiązania w ratach?

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien on wystawić PIT-8C pracownikom, za których musi zapłacić zaległe składki za 2016 r., tj. za ten rok, w którym ureguluje składki.

Polecamy: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r. (książka)

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stanowisko Wnioskodawcy uznał za prawidłowe, wyjaśniając, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie obowiązków płatnika w związku z uregulowaniem zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za zleceniobiorców. Natomiast w pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Minimalna stawka godzinowa nie do każdego zlecenia

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy źródłami przychodów jest m.in.:

• działalność wykonywana osobiście (pkt 2),
• inne źródła (pkt 9).

Katalog przychodów, które należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście określony został w art. 13 ww. ustawy.

Z przepisu art. 13 pkt 8 ww. ustawy wynika, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

1. osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
2. właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Umowa zlecenia w 2016 r. - składki na ubezpieczenia społeczne

Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ww. ustawy – za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zobacz: Umowy zlecenia

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Oznacza to, iż przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne czy częściowo odpłatne.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w wyniku kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przeprowadzonej u Wnioskodawcy w 2015 r., stwierdzono, że umowy o dzieło zawarte z osobami niebędącymi pracownikami Wnioskodawcy w latach 2011-2013 mają znamiona umów zleceń. Wnioskodawca jako zleceniodawca odprowadzał za zleceniobiorców tylko podatek dochodowy od osób fizycznych, nie odprowadzał natomiast składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W konsekwencji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzje, na podstawie których od ww. umów o dzieło zobligowano Wnioskodawcę do korekt deklaracji rozliczeniowych oraz naliczenia i odprowadzenia należnych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wnioskodawca opłaca zaległe składki w części leżącej po stronie pracodawcy jak również w części, którą powinni opłacać byli zleceniobiorcy.

ZUS od zleceń 2016 - zbieg umowy zlecenia z działalnością gospodarczą

Mając na uwadze powyższe regulacje prawne oraz opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że z ogólnej definicji przychodów zawartej w przytoczonym na wstępie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dlatego też zapłacone przez Wnioskodawcę za zleceniobiorcę składki, w części, która powinna być finansowana przez zleceniobiorcę będą stanowiły przychód zleceniobiorcy, bowiem otrzymuje on (zleceniobiorca) nieodpłatne świadczenia od zleceniodawcy (zleceniodawca zapłaci za niego składki, które powinny być finansowane ze środków zleceniobiorcy).

Zatem w stosunku do byłych zleceniobiorców, z którymi nie łączą już Wnioskodawcy żadne umowy cywilnoprawne, zapłacone przez Wnioskodawcę z własnych środków zaległe składki w części, w której powinny być one pokryte z dochodu zleceniobiorcy, stanowią dla tych osób przysporzenie majątkowe, które należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek, a jedynie obowiązek wykazania kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w formularzu PIT-8C, stosownie do postanowień art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do pytania za jaki rok powinna zostać wystawiona informacja PIT-8C stwierdzić należy, że Wnioskodawca powinien wystawić byłym zleceniobiorcom PIT-8C za 2016 r. a więc za rok, w którym doszło (dojdzie) do faktycznej zapłaty przez niego składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.