REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jakie są skutki podatkowe udzielenia pożyczki bezgotówkowej?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Sobol
Ekspert podatkowy
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
Skutki podatkowe udzielenia pożyczki bezgotówkowej.
Skutki podatkowe udzielenia pożyczki bezgotówkowej.

REKLAMA

REKLAMA

Pożyczka pieniężna może być udzielona nie tylko przez wręczenie pożyczkobiorcy określonej ilości znaków pieniężnych, ale także przez przekazanie pożyczkobiorcy określonej sumy pieniężnej w każdej dostępnej formie - w tym przez elektroniczny przelew pieniądza bezgotówkowego. Czynność ta - zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o PCC) - podlega obowiązkowi podatkowemu.

Tak wynika z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 listopada 2010 r. (II FSK 1301/09).

REKLAMA

Autopromocja

Pożyczka od spółki zagranicznej w formie przelewu

Sprawa dotyczyła umowy pożyczki udzielonej spółce przez spółkę komandytową z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. Przekazanie środków pieniężnych nastąpiło bezgotówkowo, za pośrednictwem przelewu. Od umowy tej zapłacony został podatek od czynności cywilnoprawnych.

Następnie spółka wniosła o zwrot nadpłaty. W jej ocenie, w świetle art. 1 ust. 4 ustawy o PCC umowa pożyczki podlega podatkowi tylko wówczas, gdy wszystkie prawa majątkowe będące jej przedmiotem są wykonywane na terytorium Polski.

Spółka wyraziła przekonanie, że suma pieniężna jest swoistego rodzaju dobrem niematerialnym, a nie rzeczą, toteż w niniejszej sprawie przedmiotem pożyczki nie były pieniądze rozumiane jako rzeczy, lecz prawa majątkowe.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Skoro zatem opodatkowaniu podlega czynność prawna udzielenia pożyczki, to miejsce zamieszkania wierzyciela w momencie udzielania pożyczki (miejsce siedziby) powinno decydować o miejscu wykonania prawa majątkowego. W niniejszej sprawie miejscem tym były Stany Zjednoczone, a nie Polska.

Organ podatkowy odmówił stwierdzenia nadpłaty, stwierdzając, że przedmiotem umowy pożyczki nie są prawa majątkowe, lecz pieniądze traktowane jako rzeczy. Po wyczerpaniu toku instancyjnego sprawa trafiła do WSA, który przyznał rację podatnikowi.

Zdaniem sądu I instancji, pieniądze, jako znaki pieniężne (banknoty i bilon) mają określoną postać fizyczną, co upodabnia je do rzeczy, ale ich wartość nie wynika z cech materialnych tych znaków, lecz z nadanej pieniądzom zdolności do umarzania zobowiązań, czy wykonywania funkcji płatniczych. Pieniądz bankowy nie istnieje więc jako rzecz.

W ocenie sądu, umowa pożyczki pieniędzy podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli prawo majątkowe, które jest jej przedmiotem, wykonywane jest na terytorium Polski.

W takim przypadku, dla oceny zaistnienia obowiązku podatkowego konieczne jest zastosowanie art. 1 ust. 4 pkt 1 in fine ustawy o PCC – gdyż przedmiotem umowy pożyczki pieniędzy jest prawo majątkowe.

Pieniądz bezgotówkowy może być przedmiotem umowy pożyczki

Od powyższego wyroku organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną, która została uwzględniona.

NSA stwierdził, że w niniejszej sprawie kluczowe jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy pieniądz bezgotówkowy może być przedmiotem umowy pożyczki w świetle art. 720 K.c.?

REKLAMA

Zdaniem NSA, na to pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Przedmiotem pożyczki są "jednostki pieniężne", wyrażające pewną wartość ekonomiczną. Podkreślenia wymaga zatem, że przy pożyczce pieniężnej możliwe jest posłużenie się różnymi formami zapłaty (w gotówce, przez przelew bankowy, czy przelew elektroniczny).

Oznacza to, że jej przedmiotem może być także tzw. pieniądz bezgotówkowy, a więc jednostki pieniężne (w odróżnieniu od znaków pieniężnych, czyli pieniądza gotówkowego – banknotów i monet).

Pieniądz bezgotówkowy, choć nie istnieje w formie zmaterializowanej – może być bez ograniczeń wymieniany na banknoty i monety oraz wprowadzany do obrotu bez pośrednictwa banku. W konsekwencji, zdaniem NSA, przyjąć należy, iż zapłata bezgotówkowa oznacza wydanie przedmiotu pożyczki.

Uprawniony więc jest pogląd, że pożyczka pieniężna może być udzielona nie tylko przez wręczenie pożyczkobiorcy określonej ilości znaków pieniężnych, ale także przez przekazanie pożyczkobiorcy określonej sumy pieniężnej w każdej dostępnej formie – w tym przez elektroniczny przelew pieniądza bezgotówkowego. Czynność ta – zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o PCC – podlega obowiązkowi podatkowemu.

Ważny wyrok w kontrowersyjnej kwestii

NSA w wyroku z dnia 12 stycznia 2011 roku zauważył, iż przy pożyczce pieniężnej możliwe jest posłużenie się różnymi formami zapłaty, w tym także tzw. pieniądzem bezgotówkowym. 

Zdaniem sądu decydujące znaczenie ma sama możliwość swobodnego dysponowania określoną sumą pieniężną, a nie jej forma.

Jednocześnie sąd stanął na stanowisku, iż pieniądze, a więc także pieniądze bezgotówkowe należy traktować, jako rzeczy sui generis, a więc podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile w momencie udzielenia pożyczki środki pieniężne znajdowały się na terenie Polski, np. zostały udzielone przez bank będący polskim rezydentem podatkowym.

Wyrok ten wpisuje się w dłuższy spór na temat charakteru pieniędzy i tego czy należy traktować je jak rzeczy, czy też jak prawa majątkowe. Głos w tej sprawie zabierali liczni przedstawiciele doktryny prezentując skrajnie odmienne poglądy, brak było również jednolitej linii orzecznictwa sądów administracyjnych i organów podatkowych.

Uznanie, iż mamy do czynienia z prawem majątkowym tworzyło kuszącą możliwość uniknięcia opodatkowania przy pożyczkach udzielanych podmiotom zagranicznym, potraktowanie pieniędzy jako rzeczy sui generis skutecznie taką możliwość wyłącza.

Polecamy: Serwis Podatki osobiste

Polecamy: Serwis PIT

Z perspektywy pewności obrotu wyrok NSA może mieć duże znaczenie wyznaczając sposób rozstrzygania tego typu wątpliwości przez organy podatkowe w przyszłości, jak i stanowiąc jasne ostrzeżenie dla podatników próbujących w ten sposób uniknąć obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wydaje się jednak, iż choć trudno nie zgodzić się z opinią NSA, iż nie można różnicować traktowania środków pieniężnych w tradycyjnej formie (banknotów, bilonu, itp.) od pieniędzy bezgotówkowych - to pokusa uniknięcia opodatkowania jest na tyle silna, iż jeszcze nie raz spór ten może trafić pod obrady sądu.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA