Kiedy nieodpłatne przeniesienie własności nieruchomości ze spółki osobowej na wspólnika nie podlega podatkowi od spadków i darowizn?

Pytanie jest o tyle zasadne, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn są opodatkowane takie nieodpłatne przysporzenia jak darowizna czy nieodpłatne zniesienie współwłasności.
Zapisano to w art. 1 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Polski, tytułem:

Autopromocja

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Jednak trzeba wyraźnie zaznaczyć, że ww. lista tytułów opodatkowania ma charakter zamknięty. Oznacza to, że opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn jest wyłącznie w drodze tych czynności prawnych.

Z tego katalogu czynności prawnych mogą pasować do opisanego na wstępie nieodpłatne przeniesienia własności na rzecz wspólnika spółki jawnej co najwyżej darowizna albo nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Definicję  ustawową darowizny znajdziemy w art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna jest czynnością prawną, której celem jest przysporzenie majątkowe obdarowanego przez darczyńcą - bez żadnego ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Umowa darowizny jest zupełnie inną czynnością prawną niż opisane wyżej uchwała wspólników spółki jawnej i zawarta w wykonaniu tej uchwały notarialna umowa nieodpłatnego przeniesienia własności nieruchomości z majątku spółki jawnej na rzecz wspólnika.

A może w opisywanym przypadku dojdzie do zniesienia współwłasności?

Podobnie jak w przypadku darowizny definicja zniesienia współwłasności znajduje się w Kodeksie cywilnym.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego – własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). A przepisy art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego określają formy zniesienia współwłasności, które może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

Kodeks cywilny przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

• podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
• przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
• sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

 Jednak warto zauważyć, że zgodnie z art. 8 § 1 Kodeksu spółek handlowych „Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.” Z tego przepisu wynika zatem że spółka jawna (która jest spółką osobową wg Ksh, podobnie jak spółka partnerska, czy spółka komandytowa) ma swój własny majątek, który nie jest współwłasnością wspólników.

A opisywana na wstępie nieruchomość należała do majątku spółki jawnej i widniała w ewidencji środków trwałych.

Stąd w opisywanym przypadku nie mogło dojść do nieodpłatnego zniesienia współwłasności, skoro nieruchomość nie była przedmiotem tej współwłasności.

Tak samo interpretują tą kwestię organy podatkowe. Przykładem jest indywidualna interpretacja podatkowa z 4 maja 2020 r. (sygn. 0111-KDIB2-3.4015.44.2020.2.AD), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził:

(…) „Z opisu zdarzenia przyszłego nie wynika, iż przedmiotowa czynność przyjmie którykolwiek tytuł z wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nie będzie to bowiem – jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego – ani umowa darowizny, ani umowa nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Jak wskazano powyżej, podatkowi od spadków i darowizn podlega jedynie nabycie na podstawie tytułów enumeratywnie wymienionych w art. 1 ww. ustawy; wśród nich ustawodawca nie wymienił czynności (tytułu) opisanej we wniosku. Tym samym nabycie nieruchomości (spółdzielczego własnościowego prawa) będące wynikiem wycofania nieruchomości z majątku spółki jawnej i nieodpłatnego przekazania ich do majątku wspólnego Wnioskodawcy (proporcjonalnie do posiadanych udziałów w zyskach, tj. w wysokości 25%) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn; zatem nie spowoduje dla Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.”

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes