REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

JPK - powiązania kapitałowe, a status przedsiębiorcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małopolski Instytut Studiów Podatkowych
Doradztwo podatkowe, rachunkowość, audyt, obsługa i pomoc w trakcie postępowań z organami podatkowymi, ceny transferowe
JPK - powiązania kapitałowe, a status przedsiębiorcy
JPK - powiązania kapitałowe, a status przedsiębiorcy

REKLAMA

REKLAMA

Od pierwszego lipca 2016 r. obowiązują przepisy dotyczące Jednolitego Pliku Kontrolnego. Część przedsiębiorców już teraz zobowiązana jest do prowadzenia ksiąg przy użyciu jednolitej struktury JPK oraz do przekazywania organom podatkowym żądanych informacji drogą elektroniczną.

Niektórzy podatnicy nie są jednak jeszcze objęci nowymi obowiązkami. Ustawodawca przewidział bowiem swoistą ulgę dla m.in. dla małych i średnich przedsiębiorców w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej: USDG), którzy od lipca 2016 do 30 czerwca 2018 roku nie będą zmuszeni do przekazywania organom danych w strukturze jednolitego pliku kontrolnego – możliwość taka w tym okresie będzie zależeć jedynie od ich woli.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W myśl art. 105 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

  1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
  2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Zgodnie natomiast z art. 106 ww. ustawy, za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

  1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
  2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik

REKLAMA

Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wykładnia wskazanych przepisów prowadzi do wniosku, iż za małego lub średniego przedsiębiorcę uważany może być podatnik, który spełnia jednocześnie obydwa wskazane odpowiednio w art. 105 lub 106 warunki – z kontekstu wskazanych przepisów wynika bowiem, iż zastosowany w ich ramach spójnik „oraz” ma charakter koniunkcyjny. Warto wskazać w tym miejscu na pogląd wyrażony w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 13.06.2008r., sygn. III SA/Gl 1697/07, zgodnie z którym: „(…)"spójnik "oraz" podobnie jak spójniki "i", "również" są spójnikami łącznymi (...) .

Odnosząc się do kwestii określenia statusu przedsiębiorcy na gruncie USDG, warto również zwrócić uwagę na innego rodzaju problem. W praktyce zdarzają się bowiem sytuacje, w których konkretni przedsiębiorcy prowadzą swoją aktywność na różnych polach działalności gospodarczej, przykładowo – prowadząc własne przedsiębiorstwo oraz posiadając udziały w spółce kapitałowej. Wątpliwości w takich przypadkach budzi sposób oceny spełnienia przesłanek zawartych w definicjach małego i średniego przedsiębiorcy.

Wszystko za sprawą rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U.UE L z dnia 26 czerwca 2014 r.), które w kontekście udzielania pomocy publicznej wprowadza obok definicji małego i średniego przedsiębiorcy pojęcia przedsiębiorstw samodzielnych, partnerskich i powiązanych.

W myśl przepisów rozporządzenia, przedsiębiorstwo posiadające większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie lub też w inny sposób przejawiające dominujący charakter w jego zarządzaniu, traktować należy jako przedsiębiorstwo powiązane z tym podmiotem. Powiązania takie mogą następować zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem osoby fizycznej, posiadającej udziały w obydwu podmiotach działających na rynku właściwym lub rynkach pokrewnych. Jednostki niebędące przedsiębiorstwami powiązanymi, które samodzielnie lub wraz z innymi przedsiębiorstwami powiązanymi posiadają w innej jednostce co najmniej 25% kapitału lub praw głosu, rozporządzenie zasadniczo określa mianem przedsiębiorstw partnerskich w stosunku do tej jednostki.  Podmioty nie posiadające żadnych powiązań wskazanego powyżej typu są przedsiębiorstwami samodzielnymi.

Przedstawione powyżej pojęcia mają zasadniczy wpływ na sposób określenia statusu przedsiębiorcy, gdyż zgodnie z regulacjami rozporządzenia, realizacje przesłanek wskazanych w definicji małego i średniego przedsiębiorcy oceniać należy wspólnie dla przedsiębiorstw powiązanych lub partnerskich.

Mając na uwadze fakt, iż ustawodawca przewidując czasowe zwolnienie dla części podatników z obowiązków JPK posłużył się m.in. pojęciami małego i średniego przedsiębiorcy, warto w tym miejscu rozważyć wpływ istnienia powiązań kapitałowych między przedsiębiorcami na możliwość stosowania przedmiotowego zwolnienia. W odniesieniu do wskazanego powyżej problemu, w piśmiennictwie napotkać można na dwa przeciwstawne stanowiska.

W myśl pierwszego z nich, przepisy polskiej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej interpretować należy z uwzględnieniem dorobku prawnego Unii Europejskiej, a konkretniej – mając na uwadze treść załącznika I do rozporządzenia Komisji nr 651/2014. Zwolennicy wskazanego poglądu powołują się m. in. na treść wyroku NSA z dnia 22 czerwca 2010 r., sygn. II GSK 624/10, gdzie Sąd stwierdził, iż „nie może (...) wchodzić w grę istnienie przedsiębiorstwa małego lub średniego, które w rzeczywistości stanowi część większego organizmu gospodarczego kontrolowanego przez inny podmiot, choćby nawet miał on status osoby fizycznej, (...) gdyż posiadanie udziałów, w jednej z firm w wysokości 99% a w drugiej 100%, z łatwością na to pozwala. Innymi słowy, spółka która jest częścią większego organizmu gospodarczego, dzieli jego los, w każdym zaś razie przy ubieganiu się publiczną pomoc.” Warto wskazać w tym miejscu również na pogląd wyrażony przez Sergiusza Szustera w komentarzu do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który  wskazuje,  że „(...)rozdział 7 nie normuje wyczerpująco wszystkich zagadnień dotyczących mikroprzedsiębiorców, małych oraz średnich przedsiębiorców. W zakresie nieuregulowanym, a także w przypadku niezgodności krajowych przepisów z normami unijnymi znajdą zastosowanie bezpośrednio obowiązujące wspólnotowe akty prawne” (por. S. Szuster [w:]  Brożyna M., Chudzik M., Kohutek K., Molis J., Szuster S., Komentarz do ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U.04.173.1807), LEX 2005).

Zgodnie natomiast z odmiennym poglądem, regulacje rozporządzenia nr 651/2014 stosować należy wyłącznie w przypadku interpretacji przepisów USDG na potrzeby wnioskowania o pomoc publiczną. Konsekwentnie zatem, przepisy odnoszące się do powiązań kapitałowych między przedsiębiorcami nie powinny mieć wpływu na sposób ich kwalifikacji na potrzeby zastosowania czasowych zwolnień, przewidzianych w ustawie wprowadzającej JPK..


Wskazać w tym miejscu należy, iż więcej argumentów przemawia za drugim ze wskazanych stanowisk.

W pierwszej kolejności można zauważyć, iż, rozporządzenie nr 651/2014 odnosi się wyłącznie do problematyki pomocy publicznej. W myśl natomiast art. 2 ww. rozporządzenia, wskazane w nim definicję (a więc również sposób zdefiniowania pojęcia „małego i średniego przedsiębiorstwa” – art. 2 pkt 2) przyjęte zostały „do celów niniejszego rozporządzenia”. Wskazać należy także, iż przepisy USDG odwołują się wprost do unijnego rozporządzenia (tj. do rozporządzenia obowiązującego przed rozporządzeniem nr 651/2014) w treści art. 110 ust. 1 USDG, zgodnie z którym „przedsiębiorca wnioskujący o udzielenie pomocy publicznej składa oświadczenie przed organem udzielającym pomocy, że spełnia przesłanki określone w załączniku I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008, str. 3).” Powyższe prowadzić może zatem do wniosku, iż ustawodawca polski nie skonstruował definicji małego i średniego przedsiębiorcy w oparciu o regulacje rozporządzenia UE, a jedynie odesłał do jego postanowień wyłącznie w odniesieniu do procedury ubiegania się o pomoc publiczną. Tym samym, regulacje rozporządzenia 651/2014 nie powinny znaleźć zastosowania przy interpretacji przepisów dot. zwolnienia z obowiązków JPK.

Podkreślić należy jednak, iż ostateczne rozwiązanie wskazanego w pytaniu problemu leży w gestii organów podatkowych i sądów administracyjnych, które mogą nie przychylić się do przytoczonej powyżej argumentacji.

Mateusz Oleksy,  Jarosław Włoch

Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W KSeF 2.0 NIP jest kluczowy

Od 1 lutego 2026 r. każdy przedsiębiorca będzie odbierał e-faktury w KSeF. Tego samego dnia obowiązek wystawiania obejmie największe firmy, czyli te z obrotem powyżej 200 mln zł za 2024 r. Od 1 kwietnia 2026 r. dołączają pozostali, niezależnie od formy prawnej. Do końca 2026 r. działa okres przejściowy – można wystawiać poza KSeF, o ile w danym miesiącu łączna sprzedaż na takich fakturach nie przekroczy 10 tys. zł brutto. Po przekroczeniu limitu dokumenty wystawia się już w KSeF.

Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

REKLAMA

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

REKLAMA

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

REKLAMA