REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe

REKLAMA

REKLAMA

Szokiem dla niektórych jest informacja, że w niektórych sytuacjach mogą odpowiadać za cudze niezapłacone podatki. Tak właśnie stanowią przepisy ordynacji podatkowej. Warto więc wiedzieć kiedy może nam się przydarzyć takie nieszczęście.

Skuteczne ściąganie podatków jest dla administracji rządowej jednym z najistotniejszych problemów. Nie dziwi to wobec faktu, że w 2008 r. prawie 93% dochodów budżetu państwa pochodzi właśnie z podatków.

REKLAMA

Autopromocja

Właśnie z tego powodu przepisy Ordynacji Podatkowej realizują zasadę maksymalnego zabezpieczenia interesu wierzyciela podatkowego, czyli fiskusa. Zabezpieczenie takie odbywa się albo poprzez możliwość ustanowienia hipoteki przymusowej, zastawu skarbowego czy zabezpieczenia wykonania zobowiązana podatkowego. Dodatkowym zabezpieczeniem jest fakt, że za zobowiązania podatkowe odpowiada nie tylko sam podatnik, lecz także osoby z nim związane. 

Zakres przedmiotowy odpowiedzialności osób trzecich obejmuje odpowiedzialność za zaległości podatkowe podatnika (por. art. 51 § 1 Ordynacji Podatkowej), zaległości podatkowe podatnika przejęte przez następcę prawnego, a także - jeżeli art. 108 i n. nie stanowią inaczej - za: podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów, odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych, niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek, a także za koszty postępowania egzekucyjnego. 

W Ordynacji Podatkowej ustawodawca określił katalog osób trzecich w stosunku do podatnika (art. 107 - 118), które odpowiadają za zobowiązania podatkowe. Podstawą rozszerzenia odpowiedzialności na inne podmioty jest stosunek osobisty takiej osoby do podatnika (członek rodziny, rozwiedziony małżonek) lub kontaktach gospodarczych (nabycie przedsiębiorstwa podatnika lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podatnika, zawarcie umowy leasingu lub umowy dzierżawy).

REKLAMA

Wspólnie z podatnikiem odpowiadają między innymi:

a) Rozwiedziony małżonek podatnika – odpowiada on całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.

b) Członek rodziny podatnika – odpowiada on całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności. Za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu.

c) Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – odpowiada on całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.

d) Osoba, za zgodą której podatnik, w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, posługuje się lub posługiwał się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą tej osoby – ponosi ona solidarną odpowiedzialność z podatnikiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe powstałe podczas prowadzenia tej działalności.

e) Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego pozostający w związku z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego – odpowiada on za zaległości podatkowe użytkownika powstałe w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodarczą lub służą do jej prowadzenia.

f) Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości - odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych wynikających z opodatkowania nieruchomości, powstałych podczas trwania dzierżawy lub użytkowania.

g) Wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej - odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.

h) członkowie zarządu (również byli członkowie zarządu) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji - odpowiadają oni solidarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania tych spółek, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 ordynacji podatkowej powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem (co oznacza, że oprócz majątku osobistego, odpowiadają również całym majątkiem wspólnym z małżonkiem), przy czym przesłanki odpowiedzialności są ściśle określone w przepisach Ordynacji Podatkowej i wiążą się z zaistnieniem określonego w ustawie stanu faktycznego (np. nabycie przedsiębiorstwa podatnika).

Ten stan faktyczny to quasi-obowiązek podatkowy, bez niego nie dochodzi do przejścia odpowiedzialności na osobę trzecią. Podkreślenia wymaga fakt, że do rzeczywistego obciążenia osoby trzeciej odpowiedzialnością za podatki niezbędne jest wydanie decyzji określającej wysokość należności, za które odpowiada osoba trzecia. Decyzja ta ma charakter konstytutywny, co oznacza, że dana należność faktycznie powstaje dopiero z chwilą jej doręczenia.

Przed doręczeniem takiej decyzji można mówić jedynie o potencjalnym obowiązku zapłaty, który z różnych powodów może się nie skonkretyzować, np. w sytuacji przedawnienia obowiązku.

Osoby trzecie odpowiadają jedynie za zaległości podatkowe podatnika.W rozumieniu Ordynacji Podatkowej zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 3 pkt 3 lit. c Ordynacji Podatkowej także niepodatkowa należność budżetowa jest podatkiem, a należność, za którą odpowiada choćby przed wydaniem decyzji, o której mowa powyżej (czyli potencjalne zobowiązanie) osoba trzecia, należy do kategorii niepodatkowej należności budżetowej.

Tworzy to niejako kaskadowość odpowiedzialności osoby trzeciej i przerzucanie takiej odpowiedzialności na kolejne podmioty biorące udział w obrocie gospodarczym. Oznacza to, że osoba trzecia w stosunku do podatnika potencjalnie odpowiada nie tylko za należne od podatnika podatki sensu stricto, lecz także za należności, za które podatnik odpowiadał jako osoba trzecia. Jednak z treści poszczególnych przepisów Ordynacji Podatkowej można wywnioskować, że osoba trzecia odpowiada tylko za takie zobowiązania podatnika, które istniały w dniu, w którym zaistniała przesłanka powodująca powstanie odpowiedzialności osoby trzeciej (np. nabycie środka trwałego).

Ustanie bytu prawnego podatnika (np. jego śmierć) nie unicestwia i nie powoduje wygaśnięcia odpowiedzialności osób trzecich, natomiast jeśli chodzi o zakres przedmiotowy, wygaśnięcie samego zobowiązania podatnika, płatnika, inkasenta lub następcy prawnego powoduje wygaśnięcie odpowiedzialności osób trzecich. Chodzi tu o zdarzenie prawne wskazane w art. 59.
„Art. 59. § 1. Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:
1) zapłaty;
2) pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;
3) potrącenia;
4) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
5) zaniechania poboru;
6) przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych;
7) przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
8) umorzenia zaległości;
9) przedawnienia;
10) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m.
§ 2. Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:
1) wpłaty;
2) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
3) umorzenia, w przypadkach przewidzianych w art. 67d § 3;
4) przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
5) przedawnienia;
6) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m.”

Każde ze zdarzeń prawnych, o jakich mowa (z pewnymi zastrzeżeniami, o czym dalej), uwolni od odpowiedzialności osobę trzecią.

Zakres odpowiedzialności osoby trzeciej przeciwnie do ogólnej zasady określonej w Ordynacji Podatkowej „za co się odpowiada, a nie czym się odpowiada” jest nieznacznie ograniczony ze względu na:
- wysokości wartości udziału w majątku wspólnym ( art. 110 § 1 ),
- wysokości uzyskanych korzyści ( art. 111 § 5 pkt 1 ),
- wartości nabytego przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub składników majątku (art. 112 § 3),
- należności wskazanych w zaświadczeniu (art. 112 § 6),
- równowartości rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem użytkowania ( art. 114 § 3 ).

W ustawie określony został termin przedawnienia możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności podatkowej od osoby trzeciej. Mianowicie w art. 118 § 1 Ordynacji Podatkowej czytamy: „Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat.” oraz w § 2 „Przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji, o której mowa w § 1, następuje po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym została doręczona decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Przepisy art. 70 § 2 pkt 1, § 3 i 4 stosuje się odpowiednio, z tym że termin biegu przedawnienia po jego przerwaniu wynosi 3 lata.”

Marek Pasiński - radca prawny

Piotr Skórski - prawnik

Kancelaria Radcy Prawnego w Krakowie www.pasinski.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA