REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie podatkowe - dowód zdobyty nielegalnie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Postępowanie podatkowe - dowód zdobyty nielegalnie /fot.Shutterstock
Postępowanie podatkowe - dowód zdobyty nielegalnie /fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Dowody, które zostały pozyskane z uchybieniem procedury (nielegalnie), nie tracą od razu waloru dowodu. Waga tych uchybień i ich znaczenie dla prawidłowości postępowania podatkowego powinny jednak zostać starannie rozważone przez organy skarbowe.

Nie można obarczyć podatnika odpowiedzialnością za zobowiązanie podatkowe, jeżeli kluczowe dowody w sprawie, świadczące o jego odpowiedzialności, pozyskano w sposób nielegalny, tj. sprzeczny z obowiązującym prawem. Tak właśnie stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 lutego 2019 r. (sygn. akt I FSK 1860/17). Po kilkuletniej batalii wreszcie wydano orzeczenie, które stanie się kluczowe dla niejednego podatnika.

REKLAMA

Autopromocja

Sprawa dotyczyła karuzeli podatkowej

W 2015 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej zakwestionował pewnej spółce podatek naliczony z faktur wystawionych przez różne podmioty gospodarcze. Organ pierwszej instancji uznał, że kontrolowana spółka świadomie uczestniczyła w procederze karuzeli podatkowej, skupiającym się na wyłudzaniu podatku od towarów i usług w obrocie artykułami elektronicznymi. Organ skarbowy przyjął, że otrzymane przez kontrolowaną spółkę faktury nie dokumentowały rzeczywistych transakcji. W konsekwencji działanie spółki uznał za dążące do osiągnięcia korzyści z tytułu podatku VAT.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Z tego względu Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT obarczył kontrolowaną spółkę odpowiedzialnością za skutki wystawienia fikcyjnych faktur. Ta nie zaakceptowała jednak stanowiska organu i odwołała się do Dyrektora Izby Skarbowej. Organ drugiej instancji przyznał jednak rację swojemu poprzednikowi.

Dalszy ciąg batalii przed sądem

Dalej sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Spółka zarzuciła organom skarbowym między innymi bezzasadne pozbawienie podatnika prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz prawa do zwrotu różnicy podatku. Poza tym wniosła o dokonanie oceny zgodności z przepisami Ordynacji podatkowej oraz art. 51 ust. 3 Konstytucji RP postanowienia organu skarbowego w części, którą organ włączył do materiału dowodowego sprawy materiały otrzymane z Prokuratury Okręgowej, których jawność została wyłączona dla kontrolowanej spółki, jako strony postępowania podatkowego. Wojewódzki Sąd Administracyjny, rozpatrując sprawę, przyznał rację kontrolowanej spółce. Sąd uznał, że organy skarbowe dopuściły się licznych uchybień, przez co konieczne stało się ponowne przeprowadzenie postępowania dowodowego. W ocenie WSA organy skarbowe całą swoją argumentację zbudowały na globalnej ocenie celu i rezultatów poszczególnych łańcuchów transakcji, a nie na analizie cech każdej z nich. W konsekwencji przyjęły błędne założenie, iż dopuszczalna jest zbiorowa odpowiedzialność podmiotów uczestniczących w łańcuchu dostaw.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zagadnienie prawne

Ostatecznie sprawa została zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten z kolei odroczył postępowanie w sprawie i przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów zagadnienie prawne: „Czy w świetle art. 180 § 1 i art. 181 w zw. z art. 123 § 1 Ordynacji podatkowej oraz wyroku TSUE z 17 grudnia 2015 r. w sprawie C – 419/14, w stanie prawnym obowiązującym od 15 kwietnia 2016 r. organy podatkowe mogą wykorzystywać jako dowód w postępowaniu podatkowym przekazane przez Prokuraturę protokoły (stenogramy) z podsłuchów rozmów, przeprowadzonych przez uprawnione do tego organy, bez stosownego potwierdzenia, że zostały uzyskane zgodnie z prawem i bez dołączonych do nich nagrań?". Siedmioosobowy skład odmówił jednak podjęcia uchwały.

Rozstrzygnięcie sądu

Naczelny Sąd Administracyjny musiał zatem samodzielnie rozwiązać sprawę. Orzekł, że za nietrafiony należy uznać pogląd, zgodnie z którym organy podatkowe są zwolnione od oceny legalności materiału dowodowego uzyskanego w wyniku czynności operacyjnych, przekazywanego im przez prokuraturę i organy ścigania. W świetle wyroku TSUE z 17 grudnia 2015 r. (sygn. C – 419/14) i nowszego orzeczenia TSUE z 17 stycznia 2019 r. (sygn. C – 310/16), oceniając materiał dowodowy, należy przede wszystkim mieć na względzie zasady legalności i praworządności. Nie koliduje to przy tym z zasadą wyrażoną w art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którą jako dowód należy dopuścić wszystko to, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W omawianej sprawie niezbędne było zatem zbadanie, czy materiał dowodowy pozyskany w sprawie został uzyskany zgodnie z formalnymi wymogami wynikającymi z odrębnych przepisów, a w szczególności, czy zastosowanie danej techniki operacyjnej odbyło się w sprawach, w których ta technika mogła być zastosowana, oraz czy odbyło się to pod kontrolą sądu powszechnego.


Obowiązek badania legalności dowodów

Organy skarbowe są zobowiązane do badania legalności dowodów zebranych w toku innych postępowań. Jeżeli zaniechają wykonania tego obowiązku, podatnik może zakwestionować orzeczenie wydane w oparciu o dowody zdobyte nielegalnie lub takie, których legalności nie zweryfikowano. Dodatkowo, jeżeli materiał pozyskany z prokuratury lub od innych organów okaże się nieprecyzyjny i niewystarczający, organy administracji mogą zwrócić się do tych podmiotów o nadesłanie chociażby cyfrowych nośników z zapisanymi rozmowami, które posłużą im do przeprowadzenia własnych oględzin i sporządzenia protokołu z ich odtworzenia. Rzecz w tym, aby organ administracji dysponował materiałem, który pozwoli mu na samodzielną ocenę jego legalności.

Prawo do obrony

Co również istotne, dowody, które pozyskano z uchybieniem procedury, nie tracą od razu waloru dowodu. Waga tych uchybień i ich znaczenie dla prawidłowości postępowania powinny jednak zostać starannie rozważone przez organy skarbowe. Dodatkowo w kontekście materiału dowodowego w postaci nagrań i podsłuchów, należy podkreślić, że organy podatkowe powinny dokonać kontroli materiału w trybie art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej. Nie jest to jednak jednoznaczne z tym, iż mają kompetencje do dokonywania samodzielnej oceny legalności stosowania określonych technik operacyjnych. Istotne jest też zweryfikowanie, czy, mając na względzie zasadę poszanowania prawa do obrony, podatnik mógł zapoznać się ze zgromadzonymi w sprawie dowodami i wyrazić swoje stanowisko w tym przedmiocie.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

radca prawny Robert Nogacki, Kancelaria Prawna Skarbiec
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

Czego najczęściej dotyczą kontrole z urzędu skarbowego i ZUS-u?

Przedsiębiorcy mają szereg obowiązków wobec państwa - jako podatnicy muszą przestrzegać przepisów podatkowych, a jako płatnicy stosować normy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W obu tych sferach często dochodzi do uchybień. Dlatego upoważnione organy sprawdzają, czy firmy przestrzegają obowiązujących przepisów. W naszym artykule przedstawiamy najczęstsze obszary, które podlegają kontroli organów podatkowych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

REKLAMA

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

REKLAMA

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

REKLAMA