REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ważne wyroki w sprawach podatkowych – sądy administracyjne powstrzymują kontrowersyjne działania fiskusa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
EMPIRIUM Jaroń Klęczar spółka cywilna
DORADCY PODATKOWI I RADCOWIE PRAWNI
Adam Klęczar, radca prawny
Ważne wyroki w sprawach podatkowych – sądy administracyjne powstrzymują kontrowersyjne działania fiskusa /fot. Shutterstock
Ważne wyroki w sprawach podatkowych – sądy administracyjne powstrzymują kontrowersyjne działania fiskusa /fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W ostatnim czasie zapadły ważne rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, które mogą istotnie wspomóc argumentację przedstawianą przez podatników w sporze z organami podatkowymi. NSA krytycznie ocenił praktykę urzędników skarbowych polegającą na wszczynaniu postępowań karnych skarbowych jedynie w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Z kolei WSA w Łodzi wskazał, że rozstrzygnięcia organów fiskalnych, np. w przedmiocie przedłużenia terminu zwrotu VAT, muszą być należycie uzasadnione i mieć oparcie w realiach sprawy, a swoboda decyzji fiskusa ma swoje granice.

Gdy przedawnienie blisko, ratunkiem wszczęcie postępowania karnoskarbowego

Od wielu lat kontrowersje budziło działanie organów skarbowych polegające na wszczynaniu w toku postępowania podatkowego również postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Urzędnicy decydowali się na taki krok najczęściej, gdy w ramach rozpoznawanej sprawy zbliżał się termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, które następuje co do zasady z upływem 5 lat licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku.

REKLAMA

Autopromocja

W świetle art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu m.in. z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Treść przepisu pozostawia organom KAS spory margines swobody, dlatego też w celu zapobieżenia przedawnieniu zobowiązania podatkowego urzędnicy chętnie i wielu przypadkach instrumentalnie korzystali ze swojego uprawnienia, często nie podejmując w ramach procedury karnej skarbowej (KKS) żadnych czynności. Zawieszenie biegu przedawnienia powoduje bowiem samo wszczęcie postępowania i zawiadomienie o nim podatnika, bez konieczności aktywnego działania ze strony finansowego organu postępowania przygotowawczego.

Sądy krytycznie o metodach urzędników

REKLAMA

Jakkolwiek kwestia wszczynania postępowań KKS jedynie w celu powstrzymania biegu przedawnienia rodziła spory między podatnikami a fiskusem od dłuższego czasu, dopiero Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zdecydował się bliżej przyjrzeć problemowi. W sprawie dotyczącej opodatkowania niższą stawką VAT usług świadczonych przez pewnego przedsiębiorcę działającego w branży fast food organ podatkowy usiłował doprowadzić do zawieszenia biegu terminu przedawnienia wobec podatnika, który po uzyskaniu korzystnych dla siebie interpretacji indywidualnych prawa podatkowego skorygował złożone wcześniej deklaracje. Wbrew stanowisku wyrażonym w interpretacjach wydanych na rzecz firmy, fiskus uznał jednak, że do usług restauracyjnych zastosowanie powinna mieć wyższa stawka VAT. Mając na uwadze zbliżający się termin przedawnienia, organ zdecydował się wszcząć postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe w ten sposób „kupując” sobie nieco czasu.

Pomysł fiskusa krytycznie ocenił najpierw WSA we Wrocławiu w wyrokach sygn. akt I SA/Wr 365/19 oraz I SA/Wr 366/19. W uzasadnieniu rozstrzygnięć podkreślił, że wszczynając postępowanie karne skarbowe w innym celu, niż cel tego postępowania organ podatkowy nadużył swojej kompetencji, gdyż zrobił to jedynie w zamiarze zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. WSA we Wrocławiu wskazał, że na moment składania korekt VAT firma kierowała się wiedzą uzyskaną z otrzymanych interpretacji indywidualnych i decyzji. Była zatem starannym i przezornym przedsiębiorcą, niedziałającym w celu oszustwa lub nadużycia prawa, który wobec zmiany stanowiska fiskusa mógł w sposób uzasadniony oczekiwać, że postępowanie KKS nie zostanie wobec niego wszczęte. Sąd zwrócił uwagę, że organ był zainteresowany jedynie wszczęciem procedury karnej skarbowej, natomiast z akt sprawy nie wynika, aby był zainteresowany jego dalszym prowadzeniem i zakończeniem.

REKLAMA

Stanowisko WSA we Wrocławiu w dużej mierze podzielił Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 30 lipca 2020 r., sygn. akt I FSK 128/20 oraz I FSK 42/20, wskazując, że sądy administracyjne mają prawo kontrolować, czy organy skarbowe nie wszczynają postępowań KKS w sposób instrumentalny (merytoryczna ocena procedury należy do sądu powszechnego). NSA podkreślił, że takie działanie ze strony fiskusa pozbawia podatnika prawa do podniesienia zarzutu przedawnienia zobowiązania podatkowego, zatem może on kwestionować je w postępowaniu przed sądem administracyjnym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawomocne i przełomowe orzeczenia NSA, jakkolwiek wiążące tylko w indywidualnych sprawach, dają wszystkim podatnikom mocny argument w sporze z organami skarbowymi usiłującymi w sposób nieuzasadniony i niemający oparcia w okolicznościach sprawy wszczynać postępowania karne skarbowe. Niewątpliwie należy się teraz spodziewać, że w celu uniknięcia przedawnienia fiskus w dalszym ciągu będzie inicjować takie procedury, natomiast aby uzasadnić taki krok zacznie podejmować bardziej intensywne czynności (np. przesłuchania strony i świadków), tak aby nie spotkać się zarzutem wszczynania procedury w sposób instrumentalny. Z tego względu w dalszym ciągu należy być dobrze przygotowanym do konfrontacji z fiskusem, zarówno w toku postępowania podatkowego, jak i karnoskarbowego.

Fiskus nie oddaje VAT, bo nie wierzy w powodzenie biznesu?

Trzeba przyznać, że pomysłowość organów podatkowych, weryfikujących zasadność zwrotu VAT, w uzasadnianiu swoich rozstrzygnąć potrafi zaskoczyć nawet doświadczonych w boju z fiskusem pełnomocników i przedsiębiorców. W pewnej sprawie zawisłej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Łodzi urząd skarbowy długo kwestionował wysokość kwoty podatku naliczonego, o której zwrot ubiegał się podatnik. Organ argumentował, że z okoliczności sprawy nie wynika, aby podatnik w istocie zamierzał rozpocząć działalność oraz sfinalizować budowę inwestycji, na którą poniósł udokumentowane fakturami VAT wydatki. Ukończenie linii technologicznej w ramach planowanej inwestycji było w ocenie fiskusa poza finansowym zasięgiem przedsiębiorcy biorąc pod uwagę szacunkowy koszt jej wzniesienia. Podejrzenia urzędników wzbudził tez fakt, że udziałowcy, od których spółka-podatnik VAT uzyskała finansowanie na budowę linii technologicznej, byli osobami młodymi, a ponadto firma nie posiadała, zdaniem skarbówki,  wystarczającego majątku oraz stosownych umów z kontrahentami. Okoliczności te doprowadziły organ do wniosku, że spółka w istocie nie wykonuje czynności opodatkowanych VAT, a w konsekwencji nie przysługuje jej prawo do zwrotu nadwyżki VAT wynikającej z faktur dokumentujących poniesione wydatki.

Organy muszą uwzględniać realia rynkowe i wszystkie okoliczności sprawy

Bardziej racjonalne i „rynkowe” podejście zaprezentował jednak rozpoznający sprawę WSA w Łodzi, który w wyroku z dnia 14 lipca 2020 r. sygn. akt I SA/Łd 297/20 stanął po stronie podatnika. Zdaniem Sądu organy nie wykazały w sposób przekonujący, że zasadność zwrotu VAT faktycznie wymagała dalszej, dodatkowej weryfikacji. Okoliczności i działania podatnika towarzyszące inwestycji miały w ocenie WSA charakter racjonalny i wiarygodny. Sąd odniósł się również do wcześniejszego, zapadłego w sprawie tego samego podatnika, orzeczenia, w którym skład sędziowski krytycznie ocenił przedłużenie weryfikacji zwrotu VAT jedynie z powodu braku wiary (…) organów w racjonalność inicjatywy gospodarczej skarżącej, w tym zwłaszcza w to, że cel gospodarczy zostanie zrealizowany.

Sąd podkreślił, że w przypadku tak skomplikowanego zamierzenia inwestycyjnego jak w omawianej sprawie, należy jednoznacznie ustalić, jakie są prawne warunki uruchomienia i funkcjonowania inwestycji oraz na jakim etapie ich realizacji znajduje się podatnik. Tym samym WSA w Łodzi jednoznacznie wskazał, że w toku rozpoznawania indywidualnych spraw podatkowych organy fiskalne muszą uwzględniać realia gospodarcze, a uzasadnienia podjętych rozstrzygnięć mieć oparcie w okolicznościach faktycznych sprawy. Omawiane orzeczenie to pozytywny sygnał dla podatników, którzy mogą mieć nadzieję, że urzędnicy decydujący np. o zwrocie nadwyżki VAT zaczną uważniej przyglądać się realiom biznesowym, w których działa przedsiębiorca i zamiast poprzestawać na własnym, często nieuzasadnionym przekonaniu (wyobrażeniu?), wezmą je pod uwagę decydując o prawach i obowiązkach podatników.

Radca prawny Adam Klęczar
Kancelaria Empirium

Polecamy: Oferta specjalna: Pakiet książek – Nowa matryca stawek VAT Towary i Usługi z programem INFORLEX PKWiU + CN, stawki VAT i WIS na 2 m-ce

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA