Decyzje i postanowienia

Zgodnie z Ordynacją podatkową, organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. O tym czy dany dokument jest decyzją przesądza przy tym jego treść, a nie forma.

Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji. W tym właśnie zasadza się różnica pomiędzy nią a postanowieniem. To drugie dotyczy bowiem poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania podatkowego, lecz nie rozstrzyga o istocie sprawy, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

Elementy formalne odgrywają mimo wszystko bardzo ważna rolę, gdyż poważne uchybienia w tym zakresie mogą stanowić podstawę do uchylenia decyzji lub postanowienia.

W zakresie wymogów formalnych decyzje i postanowienia nie różnią się od siebie. Zgodnie z Ordynacją podatkową powinny one zawierać:
1) oznaczenie organu podatkowego;
2) datę jej wydania;
3) oznaczenie strony albo innych osób biorących udział w postępowaniu;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) uzasadnienie faktyczne i prawne;
7) pouczenie o trybie odwoławczym – jeżeli takowy jest możliwy;
8) podpis osoby upoważnionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego.

Decyzja, w stosunku do której może zostać wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, zawiera ponadto pouczenie o możliwości wniesienia powództwa lub skargi.

Z kolei postanowienie zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne tylko wówczas, jeżeli służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie.

Uzasadnienie powinno być sporządzone w sposób czytelny i rzeczowy, tak aby strona mogła ustosunkować się do podniesionych w nim argumentów. Niemniej można odstąpić od uzasadnienia decyzji jeśli uwzględnia ona w całości żądanie strony, chyba że decyzja została wydana na skutek odwołania bądź na jej podstawie przyznano ulgę w zapłacie podatku.

Uzasadnienie faktyczne decyzji musi zawierać w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności, uzasadnienie prawne zaś zawiera wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.

Decyzja nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zawiera również pouczenie o odpowiedzialności karnej za usunięcie, ukrycie, zbycie, darowanie, zniszczenie, rzeczywiste lub pozorne obciążenie albo uszkodzenie składników majątku strony, mające na celu udaremnienie egzekucji obowiązku wynikającego z tej decyzji.