REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Korekta podatku należnego z tytułu ulgi na złe długi

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adam Czekalski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Prowadzę działalność w zakresie sprzedaży części samochodowych w ramach spółki z o.o. W okresie całego 2005 r. kilku moich byłych odbiorców nie regulowało swoich zobowiązań z tytułu nabycia towarów od mojego przedsiębiorstwa. Czy mogę „odzyskać” VAT z tytułu niezapłaconych faktur? Nadmieniam, że wszystkie podatki (VAT i CIT) z tych transakcji zostały zapłacone, a wierzytelności zostały odpisane jako koszty podatkowe. Jakie przesłanki należy spełnić, by odzyskać VAT z 2005 r.? Czy mam korygować podatek należny wstecz czy też na bieżąco, w danym miesiącu?

Tak, ma Pan prawo w przedstawionym przypadku do „odzyskania” VAT w ramach tzw. ulgi na złe długi. Fakt, że kontrahenci nie płacili za nabywane towary, uprawnia Pana do skorygowania należnego VAT. Jednakże prawo to dotyczy jedynie faktur wystawionych po 1 czerwca 2005 r. Przepisy o VAT wyraźnie wskazują tę datę jako granicę do „odzyskania” VAT. Wobec tego regulacji o rozliczeniu podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności nie stosuje się do faktur wystawionych w terminie do 31 maja 2005 r. Przepisy o VAT przewidują, że podatnik VAT może skorygować podatek należny z tytułu dostawy (odp. świadczenia usług) na terytorium Polski, w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, stanowiących koszty uzyskania przychodów. Tytułem uzupełnienia należy dodać, że korekta podatku może dotyczyć również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalne.

REKLAMA

Autopromocja

Należy podkreślić, że oprócz spełnienia przesłanek wynikających z przepisów o VAT w celu skorzystania z ulgi na tzw. złe długi wierzytelności powinny być odpisane jako nieściągalne (stanowiące koszt uzyskania przychodów). Z informacji przedstawionych przez Pana wynika, że wierzytelności zostały uznane za koszty uzyskania przychodów. W związku z tym kwestie dotyczące ujęcia wierzytelności w podatku CIT pozostaną bez dalszej analizy.

Status podatnika VAT czynnego

W ustawie o VAT ustawodawca wskazuje enumeratywny katalog warunków, które należy spełnić, by móc dokonać korekty VAT. Przede wszystkim nabywca towarów (usług) musi być podatnikiem VAT czynnym (niebędącym w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji). W zakresie potwierdzenia statusu nabywcy jako podmiotu w likwidacji (upadłości) należy uznać, że analiza tego stanu powinna być dokonana w chwili pierwotnej sprzedaży. Z odrębnych przepisów wynika bowiem, że podmiot w likwidacji (upadłości) ma obowiązek uwidocznić w danych firmy swój status. Jak przewiduje kodeks spółek handlowych w odniesieniu np. do spółki z o.o., otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia uchwały przez wspólników o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”.

REKLAMA

Korekta podatku należnego jest wykluczona, w przypadku gdy nabywcą była osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej oraz rolnik ryczałtowy (względnie inny podmiot niebędący podatnikiem VAT). Ustawodawca wprost odwołuje się do nazwy podatnik VAT czynny, co oznacza, że jeżeli dłużnik jest podatnikiem VAT, ale zwolnionym, uniemożliwia to dokonanie korekty podatku należnego. Jednocześnie wymaga się, by podatnicy (tak wierzyciel, jak i dłużnik) byli podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni (na dzień dokonania korekty). W związku z tym powinien Pan ustalić, czy kontrahenci są zarejestrowani jako podatnicy VAT. Brak potwierdzenia statusu dłużnika jako podatnika VAT może zostać zakwestionowane przez organy podatkowe. Przepisy prawa podatkowego dają każdemu podatnikowi prawo do uzyskania informacji o statusie podatkowym swoich kontrahentów. Na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny czy zwolniony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zainteresowanym w rozumieniu przepisów o VAT może być zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku. W Pana przypadku interesem prawnym uprawniającym do złożenia wniosku jest dokonanie korekty podatku, o której mowa w art. 89a ustawy o VAT. Przepisy nie określają formy i treści tego wniosku. W związku z tym należy kierować się wytycznymi z ordynacji podatkowej dotyczącymi składania pism i podań. Wniosek powinien zawierać określenie, od kogo pochodzi (nazwa firmy - spółki, adres, numer NIP), treść żądania (potwierdzenie zarejestrowania kontrahenta jako podatnika VAT) oraz dokładne wskazanie danych dłużnika (nazwa, adres, numer NIP itp.). Dodatkowo w piśmie należy wskazać na fakt przygotowywania korekty podatku należnego (z tytułu ulgi na tzw. złe długi). Ponadto stosownie do przepisów o zasadach ewidencji i identyfikacji płatników i podatników podatnicy mają obowiązek podawać NIP na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru obowiązane są organy podatkowe oraz celne. Przepisy nie wskazują terminu, w jakim urząd skarbowy powinien potwierdzić status dłużnika jako podatnika VAT czynnego. Należy uznać, że powinno to nastąpić bez zbędnej zwłoki.

Obrót opodatkowany

Drugim z warunków niezbędnych do dokonania korekty VAT należnego jest fakt, by wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji podatkowej VAT-7 jako obrót opodatkowany. Obrotem jest kwota należna (całość świadczenia należnego) od nabywcy. Fakt nieuregulowania przez nabywcę należności nie determinuje braku możliwości wykazania kwoty z faktury jako podatku należnego. Ponadto ustawa wymaga, by wierzytelności nie zostały uregulowane w jakikolwiek sposób oraz nie zostały zbyte. W tym miejscu należy podkreślić, by od daty wystawienia faktury (będącej podstawą do odpisania wierzytelności) nie upłynęło więcej niż 5 lat - licząc od początku roku, w którym wystawiono fakturę.

Zawiadomienie dłużnika

Ostatnim warunkiem przewidzianym w ustawie o VAT jest zawiadomienie dłużnika przez wierzyciela o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnej, a dłużnik w terminie 28 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie. Do zawiadomień, o których mowa powyżej, stosuje się odpowiednio przepisy o doręczeniach z ordynacji podatkowej. Jest to jedna z niewielu regulacji, które przewidują, że przepisy właściwe dla organów podatkowych mogą być stosowane również przez podatników. W celu potwierdzenia doręczenia pisma (zawiadomienia) dłużnikowi oraz dla celów dowodowych przed organami podatkowymi wystarczy zwrotne potwierdzenie odbioru podpisane przez dłużnika (przy korzystaniu z usług Poczty Polskiej). W tym miejscu należy przybliżyć zasady, w sytuacji gdy dłużnik zwleka z odbiorem pisma. W takim przypadku trzeba skorzystać z instytucji doręczenia zastępczego. Jeżeli nie ma możliwości doręczenia pisma, Poczta Polska przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej. Adresata zawiadamia się dwukrotnie o pozostawieniu pisma. Ponowna próba doręczenia następuje w razie niepodjęcia pisma w terminie 7 dni. W przypadku dalszego braku odbioru pisma doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa powyżej, a pismo (zawiadomienie wierzyciela) pozostawia się w dokumentacji podatkowej. Ponadto, jeżeli podany przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej adres jej siedziby nie istnieje lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie można ustalić miejsca prowadzenia działalności, pismo pozostawia się w dokumentacji wierzyciela ze skutkiem doręczenia. Analogicznie, jeżeli adresat odmawia przyjęcia zawiadomienia, pismo zwraca się wierzycielowi z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo wraz z adnotacją włącza się do akt sprawy. W takim przypadku uznaje się, że pismo zostało doręczone w dniu odmowy jego przyjęcia przez dłużnika.

Termin korekty

Po otrzymaniu potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia lub upływu stosownego terminu (w przypadku doręczenia zastępczego) podatnik może dokonać korekty podatku należnego. Korekta rozliczenia może nastąpić w miesiącu następującym po miesiącu, w którym dłużnik otrzymał zawiadomienie. Jeżeli podatnik (wierzyciel) nie dokona korekty w tym miesiącu, nie może jej dokonać w rozliczeniu za miesiąc następny. W takiej sytuacji może jedynie zrobić korektę podatku w drodze deklaracji korygującej za właściwy (pierwotny) miesiąc. Obowiązkiem podatnika jest przesłanie wraz z deklaracją podatkową (w której jest dokonywana korekta) zawiadomienia o korekcie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Zawiadomienie powinno zawierać również określenie kwot korekty podatku należnego. Moim zdaniem, zawiadomienie nie wymaga odrębnego pisma i może być ujęte w pisemnym uzasadnieniu przyczyn korekty deklaracji, o którym mowa w ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 81 § 2 ww. ustawy skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Ustawa o VAT wymaga dodatkowo od wierzyciela, by w terminie 7 dni od dnia dokonania korekty zawiadomił dłużnika o tej czynności. Kopię zawiadomienia należy przesłać do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Warto podkreślić, że ustawodawca wyłącza możliwość skorzystania z ulgi na tzw. złe długi, jeżeli między wierzycielem a dłużnikiem zachodzi związek o charakterze kapitałowym, zarządczym lub rodzinnym. Innymi słowy, jeżeli pomiędzy Pana spółką a dłużnikami zachodzi jeden z ww. związków, to nie ma Pan prawa do korekty podatku należnego. Powiązaniami rodzinnymi w rozumieniu przepisów o VAT jest małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia. Powiązaniami o charakterze „zarządczym” są takie powiązania, gdy pomiędzy kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także wówczas, gdy jedna z ww. osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów. Natomiast powiązaniami kapitałowymi są przypadki, w których jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5 proc. wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem.

Adam Czekalski

doradca podatkowy,

uczestnik seminarium doktoranckiego na Wydziale Prawa i Administracji UW

Podstawa prawna:

• art. 32, 89a-89b, art. 96 ust. 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.),

• art. 8 ustawy z 21 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 90, poz. 756).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Każda faktura VAT w 2026 r. obowiązkowo wystawiana aż w sześciu formach. Ryzyko powstania wielu oryginałów tej samej faktury. Czy ktoś się w tym połapie?

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. nowelizująca ustawę o VAT w zakresie obowiązkowego modelu KSeF została już podpisana przez Prezydenta RP i musimy jeszcze poczekać na rozporządzenia wykonawcze, gdzie m.in. uregulowane będą szczegóły informatyczne (kody, certyfikaty). Ale to nie koniec – musi się jeszcze pojawić oprogramowanie interfejsowe, a zwłaszcza jego „specyfikacja”. Ile będziemy na to czekać? Nie wiadomo. Ale czas płynie. Wiemy dziś, że obok dwóch faktur w postaci tradycyjnej (papierowe lub elektroniczne), pojawiają się w tych przepisach aż cztery nowe formy - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Self-billing w KSeF jako nowe możliwości dla zagranicznych podmiotów

Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) budzi wiele pytań wśród polskich podatników, ale coraz częściej także wśród podmiotów zagranicznych działających w Polsce i rozliczających tu VAT. Jednym z kluczowych zagadnień – rzadko poruszanych publicznie – jest możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych w formule self-billingu przez podmioty nieposiadające siedziby w Polsce. Czy KSeF przewiduje taką opcję? Jakie warunki muszą zostać spełnione i z jakimi wyzwaniami trzeba się liczyć?

Certyfikaty KSeF – ostatni dzwonek dla firm! Bez nich fiskus zablokuje faktury

Od listopada 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli wnioskować o certyfikaty KSeF. Brak tego dokumentu od 2026 r. może oznaczać paraliż wystawiania faktur. A od 2027 r. system nie uzna już żadnej innej metody logowania.

KSeF nadchodzi! Skarbówka przejmuje faktury – obowiązek już od lutego 2026: Kto jest zobowiązany do korzystania z KSeF, a kto jest wyłączony? Zapoznaj się z podstawowymi informacjami

Od 1 lutego 2026 r. żadna firma nie ucieknie przed KSeF. Wszystkie faktury trafią do centralnego systemu skarbowego, a przedsiębiorcy będą musieli wystawiać je wyłącznie w nowym formacie. Najwięksi podatnicy wejdą w obowiązek pierwsi, a reszta już od kwietnia 2026 r. Sprawdź, kto i kiedy zostanie objęty nowymi rygorami – i jakie wyjątki jeszcze ratują niektórych z obowiązkowego e-fakturowania.

REKLAMA

Nowe prawo ratuje rolników przed komornikiem! Teraz egzekucje długów wstrzymane po złożeniu wniosku do KOWR

Rolnicy w tarapatach finansowych zyskali tarczę ochronną. Dzięki nowelizacji ustawy o restrukturyzacji zadłużenia złożenie wniosku do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wstrzymuje egzekucję komorniczą. Zmiana ma dać czas na rozmowy z wierzycielami, ułatwić restrukturyzację i uchronić tysiące gospodarstw przed nagłą utratą majątku. To krok, który eksperci określają jako bardzo istotny dla bezpieczeństwa produkcji żywności w Polsce.

KSeF 2026: Tryb offline24, offline, awaria i awaria całkowita - co trzeba wiedzieć? MF wyjaśnia

Nowe przepisy dotyczące Krajowego Systemu e-Faktur, które wejdą w życie od lutego 2026 r., przewidują różne procedury na wypadek problemów technicznych i awarii systemu. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, czym różni się tryb offline24, tryb offline, tryb awaryjny oraz procedura na wypadek awarii całkowitej – a także jakie obowiązki w zakresie wystawiania, przesyłania i udostępniania faktur będą spoczywać na podatnikach w każdej z tych sytuacji.

KSeF 2.0: Wielka rewolucja w fakturowaniu i VAT! Co dokładnie się zmieni i kogo obejmą nowe przepisy?

KSeF wchodzi na stałe i już od 2026 roku każda faktura będzie musiała być wystawiona elektronicznie. Nowa ustawa całkowicie zmienia zasady rozliczeń i obejmie zarówno podatników czynnych, jak i zwolnionych z VAT. To największa rewolucja w fakturowaniu od lat.

Od kwietnia 2026 r. bez KSeF nie wystawisz żadnej faktury. To prosta droga do paraliżu rozliczeń firmy

Od 2026 r. KSeF stanie się obowiązkiem dla wszystkich przedsiębiorców w Polsce. System zmieni sposób wystawiania faktur, obieg dokumentów i współpracę z księgowością. W zamian przewidziano m.in. szybszy zwrot VAT. Eksperci podkreślają jednak, że firmy powinny rozpocząć przygotowania już teraz – zwlekanie może skończyć się paraliżem rozliczeń.

REKLAMA

Rewolucja w fakturach: od 2026 KSeF obowiązkowy dla wszystkich! Firmy mają mniej czasu, niż myślą

Mamy już ustawę wprowadzającą obowiązkowy Krajowy System e-Faktur. Od lutego 2026 r. część przedsiębiorców straci możliwość wystawiania tradycyjnych faktur, a od kwietnia – wszyscy podatnicy VAT będą musieli korzystać wyłącznie z KSeF. Eksperci ostrzegają: realnego czasu na wdrożenie jest dużo mniej, niż się wydaje.

Rewolucja w interpretacjach podatkowych? Rząd planuje centralizację i zmiany w Ordynacji podatkowej – co to oznacza dla podatników i samorządów?

Rząd szykuje zmiany w Ordynacji podatkowej, które mają ułatwić dostęp do interpretacji podatkowych i uporządkować ich publikację. Zamiast rozproszenia na setkach stron samorządowych, wszystkie dokumenty trafią do jednej centralnej bazy – systemu EUREKA, co ma zwiększyć przejrzystość i przewidywalność prawa podatkowego.

REKLAMA