REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Puste faktury a odliczenie VAT

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Robert Nogacki
radca prawny
Puste faktury a odliczenie VAT
Puste faktury a odliczenie VAT

REKLAMA

Fiskus ustalił, że podatnik odliczył VAT z faktur, które nie dokumentowały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Odmówił jej tym samym możliwości obniżenia podstawy opodatkowania w VAT, zobowiązując podatnika do uregulowania podatku w oparciu o puste faktury.

Oskarżenie o oszustwo

Oskarżona o udział w 2013 r. w procederze obrotu pustymi fakturami spółka w tym samym roku, w ramach innej transakcji, zwróciła kontrahentowi otrzymaną od niego w 2012 r. zaliczkę na zakup nieruchomości, której sprzedaż nie doszła do skutku. Fiskus odmówił jej jednak prawa do obniżenia z tego tytułu podstawy opodatkowania, jak i samej kwoty należnego VAT. Pytanie tylko, czy urzędnicy zrobili to błędnie wskutek nieznajomości przepisów, czy wpływ na to miał fakt oskarżenia firmy o ww. oszustwo, bo jak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, działania organu w tej sprawie były bezpodstawne (wyrok z 23 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Ke 43/20).

Zgodnie z obowiązującym w 2012 r. i 2013 r. brzmieniem art. 19 ust. 11 ustawy o VAT (Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054), gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Z kolei na podstawie obowiązującego do dziś art. 106j ust. 1 tej ustawy, jeśli po wystawieniu faktury dokonano nabywcy zwrotu całości lub części zapłaty, podatnik wystawia fakturę korygującą.

Obrót pustymi fakturami

Wskutek przeprowadzonej w spółce kontroli podatkowej naczelnik urzędu skarbowego ustalił, że przedsiębiorca odliczył podatek VAT naliczony z faktur nabycia towarów od firmy budowlanej, które nie dokumentowały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Odmówił jej tym samym możliwości obniżenia podstawy opodatkowania w podatku VAT, jednocześnie zobowiązując do uregulowania tego podatku w oparciu o puste faktury, które sama wystawiła, „odsprzedając dalej” fikcyjny towar, którego nie nabyła.

Firma zwróciła zaliczkę, ale rozliczeń skorygować nie mogła

Organ podatkowy odmówił spółce także prawa do obniżenia podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług o kwotę 740 tys. zł, jak i obniżenia podatku VAT należnego o ponad 170 tys. zł, z tytułu dokonanego przez nią zwrotu zaliczki z umowy sprzedaży nieruchomości lokalowej. Spółka z o.o. nie potrafiła zrozumieć, dlaczego nie może odliczyć od swoich zobowiązań podatkowych w VAT kwot zaliczki otrzymanej w 2012 r., a którą zwróciła w roku następnym z uwagi na odstąpienie przez strony od wykonania zaliczkowanej umowy.

Autopromocja

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur

Kup książkę:

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur + plakat KSeF. Krok po kroku

Działania odbiegające od standardów przyjętych w stosunkach handlowych

Rozpoznający odwołanie przedsiębiorcy dyrektor izby administracji skarbowej potwierdził ustalenia naczelnika urzędu skarbowego co do nieprawidłowości w zakresie rozliczania przez spółkę faktur nieodzwierciedlających rzeczywistych operacji gospodarczych. Organ zarzucił spółce m.in. brak podjęcia rzetelnych działań celem zweryfikowania kontrahentów na poszczególnych etapach łańcucha dostaw, sprawdzenia ich wiarygodności, sytuacji finansowej czy możliwości logistycznych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prezes odwołującej się spółki nie potrafił podać konkretnych informacji na temat współpracy z dostawcą. Nie miał wiedzy w zakresie płatności za nabywane towary. Nie był też w stanie powiedzieć, czy firma dostawcy nadal istnieje, gdzie ma siedzibę. Spółka nie potrafiła wskazać świadków przeprowadzenia zakwestionowanych przez organ transakcji, trasy przewozu, odbioru i doręczenia towaru. Prezes nie uczestniczył w transakcjach, nie znał danych personalnych właścicieli ani członków zarządu spółki dostawcy, osób podpisujących faktury, a te opiewały przecież każdorazowo na wysokie kwoty – od 200 tys. zł wzwyż. Wartość dokonywanych od tego dostawcy nabyć stanowiła ok. 45% wartości wszystkich zakupów spółki w skontrolowanym okresie. Firma dostawcy była co prawda zarejestrowana w KRS, ale nie miała nawet namacalnej, fizycznej siedziby, tylko wirtualne biuro.

Dyrektor izby administracji skarbowej podkreślił, że wskazane działania odbiegają od standardów przyjętych w stosunkach handlowych pomiędzy legalnymi uczestnikami obrotu gospodarczego. Nie do uwierzenia jest dla niego to, że uwagi spółki nie zwrócił fakt, iż dostawy towaru dokonywało przedsiębiorstwo robót budowlanych, czyli podmiot, którego już sama nazwa powinna wzbudzić podejrzenia spółki, jako podmiotu niespecjalizującego się w działalności handlowej.

Autopromocja

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna

Kup książkę:

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna - Poradnik Gazety Prawnej

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego organ drugiej instancji podtrzymał stanowisko organu niższej instancji, stwierdzając, że spółka nie dokonała żadnych dostaw, bo i dokonać nie mogła, skoro sama nie nabywała towaru od swojego kontrahenta, który dokonywał do niej fikcyjnych dostaw. Dowody potwierdzają więc świadomy udział spółki w oszustwie podatkowym, stąd też badanie jej świadomości w tym zakresie nie jest potrzebne.

Fiskus domagał się wykazania bezpośredniego związku między zaliczką a czynnością opodatkowaną

Fiskus nie uznał również prawa spółki do obniżenia podstawy opodatkowania VAT, jak i do obniżenia samej kwoty tego podatku poprzez wyłączenie z nich wartości zaliczki, jaką spółka zwróciła niedoszłemu nabywcy lokalu użytkowego. W marcu 2011 r. spółka zawarła umowę przedwstępną nabycia tego lokalu. Następnie w listopadzie 2012 r. zawarła kolejną umowę, w której wystąpiła już w roli sprzedającego, przyrzekając sprzedaż owego lokalu innemu nabywcy, mimo że umowa ustanowienia i sprzedaży odrębnej własności tego lokalu na rzecz spółki nastąpiła dopiero 11 grudnia 2013 r.

Autopromocja

KSEF: wystawianie faktur ustrukturyzowanych

Kto i kiedy musi wystawić fakturę ustrukturyzowaną? Co należy mieć, aby móc wystawić fakturę ustrukturyzowaną? Kary za naruszenie obowiązków w zakresie wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Te oraz inne zagadnienia poruszone zostaną podczas tego webinarium.

Webinarium: KSEF: wystawianie faktur ustrukturyzowanych + certyfikat gwarantowany

Tak więc w opinii fiskusa spółka nie mogła zaliczyć na poczet przyszłych należności w rozumieniu art. 19 ust. 11 ustawy o VAT wpłaconej jej przed tym dniem zaliczki przez nabywcę lokalu, bo lokal ten jeszcze do niej nie należał. Według organów pomiędzy otrzymaniem zaliczki a czynnością opodatkowaną (w tym przypadku dostawą nieruchomości) musi istnieć bezpośredni związek. A takiego w przedmiotowej transakcji brak. W opinii fiskusa trudno dopatrzyć się bezpośredniego związku między zaliczką wpłaconą spółce przez kontrahenta a rzeczywistą transakcją przeniesienia własności lokalu, skoro spółka nie mogła w chwili przyjmowania zaliczki takiego przeniesienia własności przyrzec.

Spółka była świadoma uczestnictwa w oszustwie

Rozstrzygający spór Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 23 lipca 2020 r. przyznał słuszność ustaleniom stanu faktycznego sprawy dokonanym przez organy podatkowe. Sąd dał wiarę ich stwierdzeniom co do braku rzeczywistych dostaw do spółki towarów udokumentowanych zakwestionowanymi fakturami, a co za tym idzie – niemożności dokonania dalszej odsprzedaży tego fikcyjnego towaru przez spółkę. W konsekwencji nie mogła ona włączyć tych faktur do kosztów prowadzonej działalności i dokonać obniżenia podstawy opodatkowania w VAT, jednocześnie będąc na mocy art. 108 ustawy o VAT zobowiązaną do uiszczenia podatku od towarów i usług ujawnionego na wystawionych przez siebie pustych fakturach, bo świadomość spółki co do uczestnictwa w oszukańczym procederze nie budzi wątpliwości. Sąd podkreślił, że spółka mogłaby odliczyć VAT z faktur niedokumentujących rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, gdyby wykazała usprawiedliwiony brak wiedzy co do przestępczego charakteru dokumentowanych tymi fakturami dostaw.

Bezpodstawna odmowa prawa do odliczenia przez spółkę kwoty zwróconej zaliczki

Pomijając jednak fakt świadomego uczestnictwa spółki w oszustwie fikcyjnych nabyć towarów i ich dalszej fikcyjnej odsprzedaży, sąd określił jako bezpodstawne uznanie przez organy podatkowe, że spółka naruszyła przepisy art. 19 ust. 11, art. 29 ust. 1, art. 29 ust. 2, art. 106j i art. 109 ust. 1 ustawy o VAT, obniżając podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług o 740 tys. zł oraz obniżając kwotę VAT należnego o 170 tys. 200 zł jako wynik zwrotu zaliczki pobranej tytułem przyrzeczonej sprzedaży nieruchomości.

Sąd orzekł, że w niniejszej sprawie należy rozgraniczyć skutki czynności zbywcy oraz nabywcy w sferze prawa cywilnego a w sferze prawa podatkowego. Zdaniem WSA w Kielcach podnoszone przez fiskus cywilistyczne argumenty podważające skuteczność zawarcia przez spółkę umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości, której nie była jeszcze właścicielem, z nabywcą, nie mają w tej sprawie żadnego znaczenia. Podobnie jak nie ma znaczenia również to, czy ziścił się, czy nie (na co wskazują organy) warunek zawieszający umowy przedwstępnej, czyli przeniesienie własności lokalu na nabywcę, który wpłacił zaliczkę.

W niniejszej sprawie chodzi o rozliczenia w podatku VAT. A na tym gruncie bezdyskusyjne jest, że spółka otrzymała najpierw 740 tys. zł zaliczki jako zabezpieczenie wykonania umowy sprzedaży nieruchomości, a w braku jej wykonania dokonała zwrotu tej zaliczki i, będąc zobowiązanym do tego na podstawie art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, wystawiła fakturę korygującą wystawioną wcześniej fakturę zaliczkową. W konsekwencji skutkowało to skorygowaniem jej do zera.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, uchylając zaskarżone decyzje organów podatkowych obu instancji, orzekł: „…rozliczenie zaliczki zwróconej w listopadzie 2013 r., należało powiązać ze zmniejszeniem w spółce A obrotu (…) Skoro bowiem zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy o VAT, obrotem jest między innymi kwota otrzymanych zaliczek, to a contrario w sytuacji takiej jaka zaistniała w niniejszej sprawie o kwotę zwróconej zaliczki 740 000 zł jako nie związanej z żadną czynnością opodatkowaną, należy zmniejszyć podstawę opodatkowania. W konsekwencji odliczeniu podlega także podatek naliczony związany ze zwrotem zaliczki w kwocie 170 200 zł (…) Odmienne stanowisko organu w tej sprawie spowodowało naruszenie zarzucanych w skargach przepisów (…) poprzez bezpodstawne uznanie jakoby skarżąca naruszyła ww. przepisy, obniżając podstawę opodatkowania w podatku VAT o kwotę 740 000 zł oraz podatku należnego VAT o kwotę 170 200 zł w zakresie zwrotu zaliczki…” (sygn. akt I SA/Ke 43/20).

Jak przedsiębiorca raz oszukał, to pewnie oszukuje zawsze

Bez odpowiedzi pozostanie pytanie, czy możliwe jest, że organy podatkowe nie znają przepisów, czy może rutynowo założyły, iż przedsiębiorca, który dokonywał nieprawidłowych rozliczeń transakcji nabyć i odsprzedaży towarów, zapewne w innych rozliczeniach też działał nieuczciwie. Wszak to, że przedsiębiorcy zostaną udowodnione nieprawidłowości w jednej transakcji, nie daje organom podatkowym legitymacji do automatycznego szufladkowania każdej innej transakcji dokonanej przez tego przedsiębiorcę jako oszustwo. A w omawianej sprawie jasnym i bezspornym było – także dla samych organów – że spółka zwróciła zaliczkę, o czym przemawiał zwłaszcza fakt braku zbycia nieruchomości będącej przedmiotem zaliczkowanej umowy. Pozostaje mieć nadzieję, że na tę bezpodstawną odmowę skorzystania przez przedsiębiorcę z przysługujących mu uprawnień nie miała wpływu wcześniejsza jego ocena przez organy podatkowe, a jedynie ich prawno-podatkowa niewiedza.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Darowizna w formie aktu notarialnego z zagranicy. Co jest istotne podatkowo?

    W dzisiejszych czasach, coraz częściej obywatele Polski otrzymują darowizny z zagranicy. Czy jednak taka darowizna podlega opodatkowaniu w Polsce? Jakie są obowiązki podatkowe osoby, która otrzymała taką darowiznę w formie aktu notarialnego?

    Odliczenie VAT od alkoholu dla kontrahenta. Inaczej traktowany poczęstunek a inaczej prezent

    Czy można odliczyć VAT od zakupu alkoholu dla kontrahenta? Czy ma znaczenie, że alkohol jest kupiony jako prezent, czy jako poczęstunek podczas spotkania biznesowego?

    Zatrudnienie i płace w sektorze przedsiębiorstw. Co pokazują dane GUS z sierpnia?

    GUS zaprezentował dane o zatrudnieniu i płacach w sektorze przedsiębiorstw w sierpniu 2023 roku. Jakie tendy pokazują najnowsze dane?

    Korekta zgłoszenia celnego wywozowego w przypadku obniżki/podwyżki cen towaru po wywozie towaru

    Korekta zgłoszenia wywozowego będzie miała wpływ na rozliczenie VATu w przedsiębiorstwie, więc warto dochować należytej staranności i mylić się jak najmniej. W przypadku pomyłki w trakcie wywozu może się tak zdarzyć, że towaru umieścimy za dużo, za mało lub w ogóle pomylimy towar i wyślemy nie to co było zamówione. Zdarza się również tak, że odprawimy towar zamówiony przez klienta, ale nie na tych dokumentach co powinniśmy. Ścieżki postępowania w takich sytuacjach są podobne i niestety długotrwałe.

    Fundacja rodzinna jako family office

    Od połowy maja 2023 r. przedsiębiorcy mogą korzystać z rozwiązania, na które środowisko czekało ponad trzy dekady, czyli z fundacji rodzinnej na prawie polskim. Większość komentarzy dotyczy fundacji rodzinnej jako wehikułu sukcesyjnego. Jest to rzeczywiście najczęstszy powód, dla którego fundacje są powoływane, czyli budowanie biznesu na pokolenia. Tymczasem można spojrzeć na fundację w szerszej perspektywie. Jedną z nich jest wykorzystanie fundacji jako rozwiązania o charakterze family office.

    Faktura ustrukturyzowana nie jest dokumentem handlowym

    Faktura ustrukturyzowana nie nadaje się do roli dokumentu handlowego ze wszystkich możliwych powodów. Można usiłować nadać tej fakturze charakter dokumentu handlowego, ale wymaga to wielu dodatkowych działań prawnych – pisze profesor Witold Modzelewski.

    Kary za przestępstwa gospodarcze od 1 października. Nawet 25 lat za łapownictwo

    Kary za przestępstwa gospodarcze managerów w firmach, znane jako przestępstwa białych kołnierzyków (z ang. white collar crimes), od 1 października 2023 r. ulegną zaostrzeniu. Za przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej w związku z piastowaniem kierowniczego stanowiska grozić będzie nawet do 25 lat pozbawienia wolności. Dotychczas za taki czyn można było trafić do więzienia na 8 lat.

    Ulga mieszkaniowa w PIT 2023 – pieniądze ze sprzedaży mieszkania można wydać na spłatę udziału byłego małżonka w nieruchomości przyznanej w wyniku rozwodu

    18 września 2023 r. Szef KAS zmienił interpretację indywidualną wydaną we wrześniu 2022 r. przez Dyrektora KIS i uznał, że podatniczka,  która przeznaczyła środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania należącego do jej majątku odrębnego na spłatę udziału byłego męża w nieruchomości przyznanej jej na podstawie ugody sądowej zawartej po rozwodzie ma prawo do skorzystania z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 21 ust.1 pkt 131 ustawy o PIT. Zmiana stanowiska oznacza, że podatnicy którzy znajdą się w analogicznej sytuacji nie powinni płacić PIT z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości. 

    Jednolita rejestracja VAT w ramach pakietu ViDA. Przedsiębiorcy popierają to rozwiązanie

    Na ten rok zapowiadane jest uchwalenie ostatecznego kształtu pakietu VAT w epoce cyfrowej (VAT in Digital Age – ViDA), który zakłada dalsze usprawnienie unijnego systemu podatku od wartości dodanej (VAT). Przyjęcie pakietu wiąże się ze znaczącymi zmianami w systemie rozliczenia VAT na terenie UE dla przedsiębiorców prowadzących sprzedaż wewnątrzwspólnotową. Krajowa Izba Gospodarcza dostrzega potrzebę poprawy otoczenia prawnego na poziomie unijnym, popierając projekt rozwiązań modernizujących system VAT oraz promujących gospodarkę cyfrową, zaproponowanych w ramach pakietu ViDA.

    Mikrorachunek podatkowy. Co musisz wiedzieć jako podatnik?

    W świecie podatków i opłat, mikrorachunek podatkowy stał się ważnym narzędziem dla podatników w Polsce. Ale co to dokładnie jest i jak działa? Oto, co musisz wiedzieć o mikrorachunku podatkowym.

    REKLAMA