REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedłużanie zwrotu VAT nie może być stosowane prewencyjnie

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Przedłużanie zwrotu VAT nie może być stosowane prewencyjnie
Przedłużanie zwrotu VAT nie może być stosowane prewencyjnie
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Organ podatkowy nie musi wykazywać istnienia dowodów uzasadniających nienależność zwrotu VAT. Przy czym, wydając postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu, organ musi wykazać, że istnieją okoliczności determinujące potrzebę dalszej jego weryfikacji. Uprawnienie do przedłużania zwrotu VAT nie może bowiem być traktowane jako prewencyjne upoważnienie do opóźniania realizacji praw podatnika.

Takie wnioski płynął z wyroku z 20 marca 2019 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I FSK 97/19).

REKLAMA

Autopromocja

Na mocy art. 87 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług należny podatnikowi zwrot VAT, czyli zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad kwotą podatku należnego, powinien nastąpić w terminie 60 lub 25 dni od dnia złożenia przez niego rozliczenia. Jednak jeśli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może ten termin wydłużyć (Dz.U. 2004 nr 54, poz. 535, ze zm.). Art. 274b § 1 Ordynacji podatkowej precyzuje, że gdy przed podjęciem lub w trakcie przeprowadzania czynności sprawdzających zasadność zwrotu VAT okaże się, że nie będą one mogły zostać zakończone w terminie zwrotu, organ podatkowy może postanowić o przedłużeniu tego terminu właśnie do czasu zakończenia tych czynności (Dz.U. 1997 nr 137, poz. 926, ze zm.).

Dla fiskusa czas to pojęcie względne

W styczniu 2017 r. jedna ze spółek z o.o. złożyła w urzędzie skarbowym deklarację dla podatku od towarów i usług za grudzień 2016 r., wykazując w niej nadwyżkę naliczonego VAT nad należnym w wysokości blisko 61 tys. zł. Wraz z deklaracją VAT-7 wniosła o dokonanie zwrotu VAT na jej rachunek bankowy w terminie 25 dni.

Naczelnik urzędu skarbowego zwrotu nie dokonał. W maju 2017 r., a więc znacznie później niż 25 dni, jak również dużo później niż we wskazanym w art. 87 ust. 2 ustawy o VAT terminie 60-dniowym, wydał postanowienie o przedłużeniu terminu na zwrot do 24 sierpnia 2017 r. W uzasadnieniu powołał się na konieczność przeprowadzenia czynności sprawdzających w zakresie dokonywanych przez spółkę dostaw na rzecz podmiotów spoza Unii Europejskiej.

Postanowienie o przedłużeniu wydane bez uzasadnienia i po terminie

31 maja 2017 r. spółka wniosła zażalenie do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej. Wśród jego podstaw podniosła m.in. nienależyte uzasadnienie postanowienia w zakresie konieczności dodatkowego zweryfikowania zasadności zwrotu VAT, jak i wydania postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu już po jego upływie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dowolność weryfikacji w rozsądnym terminie

DIAS podtrzymał moc postanowienia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego. Stwierdził, że organ zmuszony był do weryfikacji transakcji u kontrahentów spółki. Jako że ci nie udzielili wszystkich odpowiedzi na żądania organu w terminie, ten zmuszony był przedłużyć czynności sprawdzające, a więc i sam termin zwrotu VAT. Co najważniejsze, zdaniem organu odwoławczego wskazany w art. 87 ust 2 ustawy o VAT termin zwrotu nie ma charakteru bezwzględnego, bowiem organ podatkowy ma prawo zweryfikować zasadność tego zwrotu, a sam przepis nie określa w ogóle przesłanek weryfikacji. Wg DIAS wyznaczenie przez organ dodatkowego terminu na weryfikację uzasadnione było obiektywnymi, niezależnymi od niego okolicznościami, a sam dodatkowy termin jest terminem rozsądnym.

Złamanie przez organy trzech podstawowych zasad postępowania podatkowego

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie 12 września 2018 r. przychylił się do wniesionej przez spółkę skargi. Jak ustalił sąd, postanowienia organów obu instancji nie zawierają wyjaśnienia, na jakiej podstawie urząd skarbowy powziął wątpliwości co do zasadności zwrotu podatku. Organ nie uzasadnił tego w sposób jasny i precyzyjny. Jako podstawę przedłużania zwrotu VAT spółce, naczelnik urzędu skarbowego wskazał jedynie konieczność przeprowadzenia dodatkowej weryfikacji i brak możliwości pełnego zbadania wszelkich okoliczności faktycznych, a samej czynności sprawdzania kontrahentów spółki nie można uznać za „uzasadnione wątpliwości”.

„Słusznie podniesiono w skardze, że postanowienie przedłużające termin wnioskowanego przez skarżącą zwrotu, powinno wskazywać przyczyny dokonywania dodatkowej weryfikacji zasadności tego zwrotu i je uzasadniać. Podkreślić należy, że powodem niedokonania zwrotu nie może być tylko sam fakt wydania postanowienia. Takie postępowanie narusza bowiem podstawowe zasady procedury podatkowej (...): działania organu na podstawie przepisów prawa, prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów oraz wyjaśnienia zasadności przesłanek, którymi kieruje się organ przy załatwieniu sprawy” (sygn. akt III SA/Wa 3431/17).

Organy muszą wytłumaczyć, dlaczego uznały, że istnieje potrzeba dalszej weryfikacji

Sąd nie odniósł się wprost do podniesionego przez skarżącą zarzutu wydania postanowienia o przedłużeniu zwrotu VAT już po jego upływie. Zauważył jednak, że od czasu, gdy spółka złożyła wniosek o zwrot, do czasu podjęcia pierwszych czynności wyjaśniających przez urząd skarbowy z końcem marca 2017 r. upłynęły blisko trzy miesiące. Następnie do maja 2017 r. czekał ze skierowaniem wniosku do innego urzędu o udzielenie informacji nt. wywozu towarów poza granice UE. Dopiero po wszczęciu kontroli podatkowej w sierpniu 2017 r. wystąpił do skarżącej o przedstawienie ksiąg podatkowych.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

„W tej sytuacji trafnie zarzucono w skardze, że już ta korelacja zdarzeń, tj. dokonywanie wybiórczych czynności w blisko trzymiesięcznych odstępach, a zatem wtedy gdy dobiega końca termin przedłużenia zwrotu – jest podstawą do wniosku, że przesłanki przedłużenia mają charakter wyłącznie pozorny. Służą zatem jedynie przedłużeniu zwrotu podatku VAT, a nie rzeczywistej weryfikacji zasadności zwrotu” (sygn. akt III SA/Wa 3431/17).

Przedłużanie zwrotu VAT nie rozstrzyga o jego zasadności, a jedynie ją bada

DIAS wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku, podnosząc, że WSA dokonał błędnej wykładni przepisów art. 87 ust. 2 ustawy o VAT i 274b § 1 Ordynacji podatkowej. Zdaniem DIAS zwrot „zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania” nie oznacza konieczności wskazania szczegółowych dowodów potwierdzających wątpliwości organu, a jedynie rodzi obowiązek poinformowania podatnika o dodatkowej weryfikacji. Organ nie musi wykazywać istnienia wątpliwości co do zasadności zwrotu, a podejmować czynności w celu jej zbadania. W postępowaniu tym organ nie rozstrzyga bowiem o zasadności zwrotu.


Przedłużanie zwrotu VAT jest wyjątkiem, nie może być stosowane prewencyjnie

NSA nie dopatrzył się błędów w orzeczeniu WSA. Jak stwierdził, WSA przyznał, że organ nie musi wykazywać istnienia dowodów uzasadniających nienależność zwrotu. Wskazał natomiast organom, że wydając postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu, muszą wykazać, że istnieją okoliczności determinujące potrzebę dalszej jego weryfikacji. WSA dokonał trafnej interpretacji art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, że przedłużanie terminu zwrotu podatku ma charakter wyjątkowy, stanowiąc istotną ingerencję w prawo podatnika do odzyskania nadwyżki VAT, będącym fundamentem konstrukcji tego podatku. Dlatego też korzystanie z tej instytucji wymaga wyczerpującego uzasadnienia, rozwiewającego wątpliwości podatnika co do zasadności ingerencji w jego prawo. Organy podatkowe powinny wskazać, co wzbudziło ich wątpliwości i wytłumaczyć, dlaczego ich zdaniem konieczne jest przeprowadzenie dalszej weryfikacji. W przeciwnym razie podatnik może odnieść wrażenie, że działania organów mają jedynie charakter prewencyjny, a to nie usprawiedliwia przedłużającego się odroczenia realizacji jego praw.

Zdaniem NSA sposób sformułowania przez organ uzasadnienia postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu nie spełnia wymogów zarówno materialnoprawnych, jak i procesowych tego aktu. Oddalając skargę kasacyjną organu, NSA stwierdził: „Analiza uzasadnienia spornego postanowienia potwierdza zatem, że nie zawiera ono jakiejkolwiek wzmianki o wątpliwościach determinujących przedłużenie terminu zwrotu podatku. O ile znany jest przebieg czynności samego organu i ich ogólnie nakreślony cel (...) o tyle brak jest wyjaśnień, co w istocie wzbudziło podejrzenia NUS i z jakich względów konieczne jest dalsze badanie prawidłowości transakcji, a także jakie konkretnie okoliczności faktyczne wymagają sprawdzenia” (wyrok NSA z 20 marca 2019 r., sygn. akt I FSK 97/19).

Sprawne odzyskiwanie VAT i reprezentacja przedsiębiorców w sporach z fiskusem

Orzeczenie NSA, jak i poprzedzający je wyrok WSA kolejny raz potwierdzają, że urzędnicy skarbowi traktują instytucję przedłużenia terminu zwrotu VAT nie jako instytucję wyjątku od mającej pierwszeństwo reguły zwrotu, a jako środek do przetrzymywania należnych przedsiębiorcom pieniędzy. Codzienne ryzyko i trudy prowadzenia działalności gospodarczej swoją drogą, a urzędnicze życie swoją. A nikomu oprócz fiskusa ta zwyczajowa już opieszałość w realizacji fundamentalnego dla podatku VAT prawa podatnika nie służy. Rozstrzyganiem sporów na tym tle latami zawalone są sądy. Nawet Skarb Państwa cierpi, będąc zmuszonym do ponoszenia kosztów prowadzenia tych sporów. Oczywiście najcięższe konsekwencje ponoszą przedsiębiorcy. Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 9 listopada 2017 r.: „(...) organ podatkowy podnosząc fakt zaprzestania działalności gospodarczej przez Skarżącą, zapomniał o tym, że wstrzymał zwroty VAT Skarżącej opiewające na wysokie kwoty, co mogłoby być kluczowym czynnikiem finansowym uniemożliwiającym prowadzenie dalszej działalności gospodarczej” (sygn. akt I SA/Wr 203/17).

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przełomowy wyrok SN: Naczelna Izba Aptekarska może być traktowana jak przedsiębiorca

Czy samorząd zawodowy może działać jak przedsiębiorca? Sąd Najwyższy uznał, że w przypadku Naczelnej Izby Aptekarskiej to możliwe. Wyrok zapadł w sprawie sporu z siecią aptek Gemini, dotyczącego ochrony dóbr osobistych i nieuczciwej konkurencji. Sprawa wraca do ponownego rozpatrzenia, a decyzja SN może mieć dalekosiężne konsekwencje dla funkcjonowania organizacji samorządowych.

Nowa luka w VAT wprowadzona w 2025 roku. Prof. Modzelewski: możliwość nieograniczonych zwrotów; konieczna szybka nowelizacja

Najnowsza nowelizacja ustawy o VAT, obowiązująca od początku 2025 roku, wprowadza w Polsce nieznaną w całej ponad trzydziestoletniej historii tego podatku lukę umożliwiającą nieograniczony zwrot tego podatku – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Każdy podatnik wykonujący czynności w sensie prawnym poza terytorium kraju, które w Polsce byłyby zwolnione od tego podatku, uzyska z tego tytułu od początku roku zwrot podatku naliczonego - dodaje Profesor.

Faktura korygująca - do kiedy można wystawić (termin graniczny)

Na przedawnienie zobowiązania podatkowego nie wpływa wystawienie przez podatnika faktury korygującej, również zwiększającej. Korekta faktury nie kreuje bowiem obowiązku podatkowego, gdyż odnosi się do faktury pierwotnej, która odzwierciedla zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego. Nie ma więc żadnych podstaw prawnych, by w przypadku korekty faktury początek 5-letniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego wiązać z datą korekty faktury, a nie ze zdarzeniem powodującym powstanie obowiązku podatkowego. Dlatego po upływie 5-letniego terminu przedawnienia nie istnieje możliwość wystawiania przez podatników faktur korygujących.

Fałszowanie faktur: jakie skutki w VAT dla kupującego i sprzedawcy. Faktury puste, wystawione przez osoby nieuprawnione, bez wiedzy i zgody podatnika

Odpowiedzialność podatników VAT za „puste” lub nierzetelne faktury wywołuje od dłuższego czasu spore kontrowersje, szczególnie gdy wystawcą był pracownik. Po korzystnym wyroku TSUE pracodawca może uwolnić się od obowiązku zapłaty VAT wynikającego z faktur wystawionych przez nieuczciwych pracowników. Wymaga to jednak od niego dochowania należytej staranności przy kontrolowaniu poczynań pracowników. NSA w wyroku z 3 września 2024 r. (sygn. akt I FSK 1212/18) uznał, że pracodawca nie dochował staranności, skoro proceder trwał przez dłuższy okres (ponad 3 lata).

REKLAMA

ZUS wycofuje decyzje i umarza postępowania wobec przedsiębiorców. Skuteczna interwencja Rzecznika MŚP

Dzięki interwencji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców ZUS wycofał błędne decyzje oraz umorzył postępowania wobec przedsiębiorców korzystających z ulgi „Mały ZUS Plus”. To ważne zwycięstwo w walce o sprawiedliwe traktowanie firm.

Księgowi nie muszą się bać sztucznej inteligencji – AI jako konkurenta do miejsc pracy. Wystarczy, że postawią na rozwój pewnych swoich kompetencji, jakich

Niemal wszyscy są zgodni, iż w księgowości sztuczna inteligencja nie ma szans z ludzkim ekspertem w budowaniu relacji z klientem, kreatywności czy w negocjacjach. I na takie tak zwane kompetencje miękkie powinni stawiać księgowi w swoim rozwoju i edukacji.

Podatek od ogrodzenia w 2025 r. Ministerstwo Finansów wyjaśnia wątpliwości

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 19 stycznia 2025 r. poinformowało, że wszelkie informacje pojawiające się w przestrzeni publicznej i powielane przez media na temat wprowadzenia nowego obciążenia w postaci podatku od ogrodzeń należy uznać za wprowadzające w błąd.

Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

REKLAMA

Wyślesz skutecznie pismo do urzędu i sądu w ostatnim dniu terminu nie tylko Pocztą Polską. Nowelizacja ordynacji podatkowej, kpa i kpc już w Sejmie

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu lub sądu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

REKLAMA