REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kolejny podatnik wygrywa w NSA: Organy podatkowe nie wykazały nienależytej staranności podatnika przy weryfikacji rzetelności dostawców przy odliczeniu VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jakub Sitarski
Radca prawny
NSA - Naczelny Sąd Administracyjny
Kolejna wygrana podatnika w NSA: Organy podatkowe nie wykazały nienależytej staranności podatnika w zakresie weryfikacji rzetelności dostawców przy odliczeniu VAT
INFOR

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 29 maja 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), po dwukrotnym odraczaniu publikacji orzeczenia (pierwotna data rozprawy: 8 maja 2024 r.), uchylił zaskarżony przez podatnika wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku o sygn. akt I SA/Gd 703/19 z 29 października 2019 r., przyjmując że wbrew wydanemu wyrokowi WSA organy podatkowe nie zgromadziły wystarczających dowodów na podważenie dobrej wiary podatnika. W wyroku o sygn. akt I FSK 423/20 NSA nie zgodził się z sądem pierwszej instancji odnośnie wykazania przez organy zasadności pozbawienia podatnika prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturach dokumentujących zakupy towarów i usług. 

Zarzut wyłudzenia VAT i odmowa prawa do odliczenia podatku. Niekrótka historia podatnika [Geneza wyroku I FSK 423/20]

Sprawa dotyczy podatnika prowadzącego w latach 2013 – 2014 jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie produkcji wyrobów tartacznych oraz opakowań drewnianych. Podatnik dokonał zakupu towarów i usług od krajowych dostawców, których przed nawiązaniem współpracy zweryfikował w sposób stosowany względem pozostałych kontrahentów, prowadząc analogiczną działalność od roku 2008. 

Poczynione przez organy ustalenia wykazały, że dostawcy podatnika działali nierzetelnie, dopuszczając się oszustwa w VAT. Organy przeprowadziły wobec podatnika kontrolę podatkową, następnie wszczęły postępowanie podatkowe. Na wniosek organów Prokuratura wszczęła postępowanie karne skarbowe, przez co bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego uległ zawieszeniu.

Naczelnik urzędu skarbowego postawił podatnikowi zarzut świadomego wyłudzenia VAT. Organ uznał, że transakcje gospodarcze podatnika były nierzetelne, albowiem nabyty towar (którego istnienia organ nie kwestionował) nie mógł zostać zakupiony od dostawców wskazanych na fakturach VAT. Od wydanej w tym zakresie decyzji US wniesione zostało przez podatnika odwołanie do dyrektora izby administracji skarbowej.

REKLAMA

Autopromocja
Ważne

Po kilku latach sporu udało się dowieść, że podatnik nie posiadał żadnej wiedzy w zakresie opisywanego przez organy, a ustalonego post factum nielegalnego procederu z udziałem jego dostawców. W konsekwencji takich ustaleń prokuratura umorzyła prowadzone śledztwo. Prokurator w wydanym przez siebie postanowieniu uznał, że oszustwo zostało zaplanowane bez wiedzy podatnika.

REKLAMA

Organ odwoławczy zdecydował się jednak utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję US, lecz zakwestionował prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego z otrzymanych faktur zakupowych uznając, że podatnik nie dochował należytej staranności przy weryfikacji rzetelności swoich dostawców. 

Jednocześnie organ odwoławczy zawarł w wydanym przez siebie rozstrzygnięciu szereg wzajemnie wykluczających się zarzutów w kontekście oceny stanu świadomości podatnika. Z argumentacji organu wynika, że w jego ocenie podatnik mógł być jednocześnie świadomym uczestnikiem oszustwa podatkowego, oraz że był on podmiotem, który nie zachował należytej staranności w zakresie współpracy ze swoimi kontrahentami. Nie ulega jednak wątpliwości, że powyższe założenia są ze sobą sprzecznie i wzajemnie się wykluczają. Pragnę wyraźnie podkreślić, że pojawiające się nierzadko tego rodzaju zarzuty organów są wadliwe i świadczą o dokonaniu nielogicznej oceny dowodów, prowadzącej do istotnego naruszenia art. 191 Ordynacji podatkowej.

Stanowisko WSA: Podatnik nie dochował należytej staranności

Wojewódzki sąd administracyjny zaaprobował stanowisko organu odwoławczego wskazując, że podatnik powinien był w niniejszej sprawie:

  • podpisać z kontrahentami pisemne umowy o współpracy handlowej (abstrahując od tego, że jest to wymóg bezpodstawny, sąd nie dostrzegł, że z jednym z dostawców podatnik taką umowę zawarł);
  • sporządzić pisemne zamówienia towarów;
  • zażądać od kontrahentów wskazania na fakturach i dokumentach WZ adresu dostaw towarów;
  • być obecnym w czasie zaistnienia spornych transakcji w miejscu prowadzenia działalności przez kontrahentów;
  • wystąpić do organu podatkowego, na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy o VAT z wnioskiem o potwierdzenie statusu kontrahenta;
  • udać się do siedziby kontrahenta lub jego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej;
  • zażądać okazania uprawnień do reprezentowania tego podmiotu przez osobę dostarczającą faktury w imieniu tego podmiotu;
  • poprosić o referencje od innych współpracujących z tymi kontrahentami podmiotów lub sprawdzić, czy firmy te posiadały własną stronę internetową.

W skardze kasacyjnej zarzucono wyrokowi sądu pierwszej instancji naruszenie szeregu przepisów postępowania oraz prawa materialnego z ustawy o VAT. Wskazano przede wszystkim, że względem podatnika kreowane są wymogi, które nie wynikają z obowiązujących przepisów prawa. Podkreślono, że w badanym okresie nie istniały żadne przepisy, które obligowałyby podatnika do zawierania pisemnych kontraktów, w tym konkretnych postanowień wskazanych w zaskarżonym wyroku, jak również do dokonywania czynności właściwych dla wywiadowni gospodarczych lub właściwych organów i służb państwa. Zwrócono również uwagę, że nie w gestii organów podatkowych ani sądów leży decydowanie o sposobach zabezpieczenia interesów gospodarczych, czy majątkowych podatnika. Decyzja dotycząca wyboru modelu współpracy, formy zawieranych umów gospodarczych z kontrahentami, czy stosowania określonych zabezpieczeń umownych należą przecież wyłącznie do podatnika.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne

W skardze kasacyjnej zaznaczono ponadto, że wskazane przez organy i sąd czynności weryfikacyjne, po ich przeprowadzeniu, i tak nie doprowadziłyby do uzyskania przez podatnika wiedzy o ustalonej w czasie późniejszym nierzetelności dostawców. Innymi słowy, podatnik po dokonaniu tych czynności, wyłącznie utwierdziłby się w przekonaniu, że współpracuje z podmiotami zarejestrowanymi w urzędowych rejestrach, dopuszczonymi przez właściwe instytucje do prowadzenia działalności gospodarczej.

Jak wyglądała weryfikacja dostawców podatnika

Zatrudniony przez podatnika podmiot zewnętrzny zweryfikował dane rejestracyjne dostawców znajdujące się w Krajowym Rejestrze Sądowym, rejestrację dostawców jako podatników VAT oraz legitymację do reprezentowania tych podmiotów przez wskazanych przedstawicieli. Wiarygodność transakcji przed rozpoczęciem współpracy potwierdziła również osobista wizytacja podatnika w miejscach prowadzenia działalności dostawców. Wizytacja ta potwierdziła fakt istnienia towarów. Podatnik prowadził przy tym ustalenia w zakresie dostaw towarów z umocowanymi do reprezentowania kontrahentów przedstawicielami, których umocowanie nie było w sprawie kwestionowane.

NSA: nie udowodniono niestaranności działania podatnika. Kluczowe argumenty

W ustnych motywach wydanego orzeczenia I FSK 423/20 NSA podkreślił, że organy nie zgromadziły dowodów na podważenie dobrej wiary podatnika. W ocenie NSA, organy – a w ślad za nimi sąd pierwszej instancji – wskazały nieistotne z punktu widzenia dochowania należytej staranności wymogi. Sąd podkreślił również, że w toku przeprowadzonego postępowania dokonano dowolnej oceny zeznań pracowników zatrudnionych przez podatnika, którzy potwierdzili dostawy towarów.

Ważne

Wyrok NSA wskazuje istotne wytyczne w zakresie badania dobrej wiary podatników

REKLAMA

Stanowisko zaprezentowane w ustnych motywach wyroku I FSK 423/20 jest potwierdzeniem respektowania przez krajowe sądy dorobku orzeczniczego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Przykładowo, Trybunał – w dniu 11 stycznia 2024 r. – wydał istotny dla podatników wyrok w sprawie C-537/22. Podkreślił w nim, że choć zwalczanie oszustw w VAT jest ważnym celem, to prawo podatników do odliczenia podatku nie może być bezpodstawnie ograniczane. TSUE zaznaczył, że należyta staranność podatnika i środki, których można od niego rozsądnie wymagać w celu upewnienia się, że nabywając towar, nie uczestniczy on w transakcji związanej z oszustwem popełnionym przez podmiot działający na wcześniejszym etapie obrotu, zależą od okoliczności danej sprawy, a w szczególności od tego, czy istnieją przesłanki pozwalające podatnikowi w chwili nabycia przez niego podejrzewać istnienie nieprawidłowości lub oszustwa.

Ocena zaprezentowana przez NSA jest przy tym kompleksowa, logiczna, odnosi się do specyfiki branży, zasad związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą i prawidłowo przedstawia wymogi, jakie przepisy prawa oraz judykatura stawiają wobec organów prowadzących postępowania podatkowe w zakresie VAT.

Omawiany w niniejszym artykule wyrok NSA stanowi w mojej ocenie dowód na możliwość uzyskania zgodnego z prawem rozstrzygnięcia sądowego po wielu latach sporu z organami podatkowymi. Wadliwy wyrok sądu pierwszej instancji został uchylony, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania. Podatnik oczekuje aktualnie na pisemne uzasadnienie wyroku NSA.

Jakub Sitarski - Radca prawny, Doradca podatkowy specjalizujący się w obsłudze prawno-podatkowej przedsiębiorstw i reprezentacji w sporach podatkowych. Pełnomocnik procesowy podatników w sporach z organami podatkowymi, w tym w przywołanej w artykule sprawie I FSK 423/20. Na co dzień związany z tematyką podatku VAT, PIT, CIT oraz akcyzy. Współpracownik Kancelarii Prawnej Grupy ISP Modzelewski.  Autor licznych publikacji oraz bloga o tematyce podatkowej www.jakubsitarski.pl. LinkedIn:  https://www.linkedin.com/in/jakub-sitarski/

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych prawdopodobnie od 2026 r. Koniec obecnych korzyści? Co planuje Ministerstwo Finansów?

Fundacje rodzinne miały być długo oczekiwanym narzędziem sukcesji i ochrony majątku polskich przedsiębiorców. W Polsce działa około 800 tysięcy firm rodzinnych, które odpowiadają za nawet 20% PKB. To właśnie dla nich fundacje miały stać się mechanizmem zapewniającym ciągłość, bezpieczeństwo i porządek w zarządzaniu majątkiem. Choć ich konstrukcja budzi zainteresowanie i daje realne korzyści, to już po dwóch latach funkcjonowania szykują się poważne zmiany prawne. O ich konsekwencjach mówi adwokat Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

REKLAMA

Korygowałeś deklaracje podatkowe po otrzymaniu subwencji z PFR? Możesz być bezpodstawnie pozwany – sprawdź, co zrobić w takiej sytuacji

Wśród ponad 16 tys. pozwów, które Polski Fundusz Rozwoju (PFR) złożył przeciwko przedsiębiorcom w ramach programu „Tarcza Finansowa”, około 2700 dotyczy firm (wg danych z 2023 r.), które po złożeniu wniosku o subwencję dokonały korekty deklaracji podatkowych.

Kiedy Krajowy System e-Faktur stanie się obowiązkowy? – Stan legislacyjny i wyzwania przed przedsiębiorcami

11 kwietnia 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy dotyczący obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), który reguluje wdrożenie tego systemu w Polsce. Choć przepisy nie zostały jeszcze ostatecznie zatwierdzone, większość kluczowych kwestii jest już znana, co daje przedsiębiorcom czas na rozpoczęcie przygotowań do nadchodzących zmian.

Dlaczego dokumentacja pochodzenia towarów to filar bezpiecznego handlu międzynarodowego?

Brak odpowiedniej dokumentacji pochodzenia towarów może kosztować firmę czas, pieniądze i reputację. Dowiedz się, jak poprawnie i skutecznie prowadzić dokumentację, by uniknąć kar, ułatwić odprawy celne i zabezpieczyć interesy swojej firmy w handlu międzynarodowym.

Podatek od prezentów komunijnych w 2025 r. Są 3 limity kwotowe zwolnień podatkowych: 5733 zł (osoby spoza rodziny), 27 090 zł (dalsza rodzina), 36 120 zł (najbliższa rodzina)

Mamy maj, a więc i sezon komunijny – czas uroczystości, rodzinnych spotkań i… (często bardzo drogich) prezentów. Ale czy wręczone dzieciom upominki mogą wiązać się z obowiązkiem podatkowym? Wyjaśniamy, kiedy komunijny prezent staje się darowizną, którą trzeba zgłosić fiskusowi.

REKLAMA

Webinar: KSeF – na co warto przygotować firmę? + certyfikat gwarantowany

Ekspert wyjaśni, jak przygotować firmę na nadchodzący obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur i oraz na co zwrócić uwagę, aby proces przejścia na nowy system fakturowania przebiegł sprawnie i bez zbędnych trudności. Każdy z uczestników webinaru otrzyma certyfikat, dostęp do retransmisji oraz materiały dodatkowe.

Jest kilka sposobów na uniknięcie obowiązkowego KSeF. Przykład: uzyskanie statusu podatnika zagranicznego działającego w Polsce wyłącznie na podstawie rejestracji

Obowiązkowy model Krajowego Systemu e-Faktur nie będzie obowiązywał zagraniczne firmy działające jako podatnicy VAT na polskim rynku wyłącznie na podstawie rejestracji. Profesor Witold Modzelewski pyta dlaczego wprowadza się taki przywilej dla zagranicznych konkurentów polskich firm. Wskazuje ponadto kilka innych legalnych sposobów uniknięcia obowiązkowego KSeF, wynikających z projektu nowych przepisów.

REKLAMA