Sposób określenia proporcji odliczenia VAT dla jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego

Oznacza to, że w przypadku JST nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla JST jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jej poszczególnych jednostek organizacyjnych. 

Podstawa prawna: § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. poz. 2193)

Sposób wyliczenia proporcji w urzędzie obsługującym jednostkę samorządu terytorialnego

Sposób określenia proporcji dla urzędu obsługującego JST będzie ustalany według wzoru:

A x 100

Autopromocja

Komplet KSeF:
wdrożenie w firmie, zasady wystawiania faktur, wystawianie i rozliczanie korekt

Sprawdź

X =  ————————

D_UJST

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Autopromocja

KOMPLET PODATKI 2026

Sprawdź

X – proporcja określona procentowo, zaokrąglona w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D_UJST – dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

Podstawa prawna: § 3 ust. 2 rozporządzenia

Odliczanie VAT w przypadku wykonywania czynności osobistych (prywatnych) - wyjaśnienia MF

Symbol A obejmuje dokonywane przez urząd:  

• odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (opodatkowane lub zwolnione), 
• odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (opodatkowane lub zwolnione),
• eksport towarów, 
• wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów (jeśli takie czynności są przez urząd wykonywane),  
• odpłatne dostawy towarów lub świadczenie usług poza terytorium kraju, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem gdyby były wykonywane na terytorium kraju (jeśli takie czynności są przez urząd świadczone).

Podstawa prawna: § 2 pkt 4 rozporządzenia

Symbol A nie obejmuje:

• dostaw towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych jednostki samorządu terytorialnego – używanych na potrzeby działalności prowadzonej przez urząd obsługujący JST;
• transakcji dotyczących:
  • pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
  • usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2g zdanie trzecie ustawy o VAT (odpowiednie stosowanie art. 90 ust. 5 i 6 ustawy o VAT)

Odliczanie VAT 2016 - zmiany dotyczące podatników prowadzących działalność mieszaną

Symbol D_UJST obejmuje dochody wynikające z realizacji zadań JST jako organu władzy oraz realizacji zadań urzędu jako samorządowej jednostki budżetowej, tj.:

• dochody publiczne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych^[1]),
• środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
• środki pochodzące ze źródeł zagranicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych wynikające ze sprawozdania rocznego z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Symbol D_UJST nie obejmuje:

• odsetek od środków na rachunkach bankowych, 
• odsetek od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów wartościowych, 
• dywidend z tytułu posiadanych praw majątkowych, 
• spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora finansów publicznych,
• zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, lub zwrotu kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT,
• dochodów wykonanych samorządowych JB powiększonych o kwotę stanowiącą równowartość środków przeznaczonych na wypłatę przez te jednostki, na podstawie odrębnych przepisów, zasiłków, zapomóg i innych świadczeń o podobnym charakterze na rzecz osób fizycznych, celem realizacji zadań JST,
• środków finansowych pozostających na wydzielonym rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, odprowadzonych na rachunek budżetu JST, 
• wpłat nadwyżek środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych, 
• kwot stanowiących równowartość środków, innych niż stanowiące zapłatę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, przekazanych samorządowym ZB, innym jednostkom sektora finansów publicznych oraz innym osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej (z wyłączeniem kwot, które zostały zwrócone), celem realizacji przez te podmioty zadań JST,
• odszkodowań należnych JST, pomniejszonych o kwoty odszkodowań stanowiących zapłatę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT,
• dochodów uzyskanych z tytułu dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez JST do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych JST – używanych na potrzeby prowadzonej przez JST działalności;
• dochodów uzyskanych z tytułu transakcji dotyczących:
  • pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
  • usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Podstawa prawna: § 2 pkt 9 oraz § 3 ust. 5 rozporządzenia

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego urząd obsługujący JST może przyjąć dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy.

Podstawa prawna: § 8 rozporządzenia

Wyliczoną zgodnie ze wzorem proporcję zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2g zdanie drugie ustawy o VAT

Sposób wyliczenia proporcji w pozostałych samorządowych jednostkach budżetowych 

Sposób określenia proporcji będzie ustalany według wzoru:

A x 100

X =  ————————

D

gdzie poszczególne symbole oznaczają: 

X – proporcja określona procentowo, zaokrąglona w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez samorządową jednostkę budżetową, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D – dochody wykonane samorządowej jednostki budżetowej.

Podstawa prawna: § 3 ust. 3 rozporządzenia

Polecamy: Podatki 2016 cz.1 – VAT 2016 (książka)

Symbol A obejmuje dokonywane przez samorządową JB:  

• odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (opodatkowane lub zwolnione), 
• odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (opodatkowane lub zwolnione),
• eksport towarów, 
• wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (jeśli takie czynności są przez JB wykonywane),
• odpłatne dostawy towarów lub świadczenie usług poza terytorium kraju, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem gdyby były wykonywane na terytorium kraju (jeśli takie czynności są przez JB świadczone).

Podstawa prawna: § 2 pkt 4 rozporządzenia

Symbol A nie obejmuje:

• dostaw towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez JST do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych JST – używanych na potrzeby prowadzonej przez JB działalności;
• transakcji dotyczących:
  • pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
  • usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2g zdanie trzecie ustawy o VAT (odpowiednie stosowanie art. 90 ust. 5 i 6 ustawy o VAT)

Symbol D obejmuje:

• dochody publiczne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
• środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
• środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, 

zrealizowane lub otrzymane przez tę jednostkę, wynikające ze sprawozdania z wykonania planu finansowego samorządowej jednostki budżetowej oraz planu dochodów i wydatków zgromadzonych na wydzielonym rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy  o finansach publicznych, jeżeli dana jednostka budżetowa prowadzi taki rachunek,

• kwotę stanowiącą równowartość środków przeznaczonych na zasilenie tej jednostki celem realizacji przypisanych jej zadań JST.  

Podstawa prawna: § 2 pkt 10 rozporządzenia

Symbol D nie obejmuje: 

• odsetek od środków na rachunkach bankowych, 
• odsetek od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów wartościowych, 
• dywidend z tytułu posiadanych praw majątkowych, 
• spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora finansów publicznych,
• środków przeznaczonych na wypłatę, na podstawie odrębnych przepisów, zasiłków, zapomóg i innych świadczeń o podobnym charakterze na rzecz osób fizycznych,
• dochodów uzyskanych z tytułu dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane odpowiednio przez jednostkę samorządu terytorialnego lub jednostkę organizacyjną jednostki samorządu terytorialnego do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane odpowiednio do środków trwałych jednostki samorządu terytorialnego lub jednostki organizacyjnej jednostki samorządu terytorialnego – używanych na potrzeby

prowadzonej przez tę jednostkę działalności;

• dochodów uzyskanych z tytułu transakcji dotyczących:
  • pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
  • usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Podstawa prawna: § 2 pkt 10 oraz § 3 ust. 5 rozporządzenia

W celu obliczenia kwoty naliczonego podatku samorządowa JB może przyjąć dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy.

Podstawa prawna: § 8 rozporządzenia

Samorządowa JB rozpoczynająca w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej przez JST z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2e ustawy o VAT

Wyliczoną zgodnie ze wzorem proporcję zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2g zdanie drugie ustawy o VAT

Sposób wyliczenia proporcji dla samorządowych zakładów budżetowych

Sposób określenia proporcji będzie ustalany według wzoru:

A x 100

X =  ——————

P

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X – proporcja określona procentowo, zaokrąglona w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez samorządowy zakład budżetowy, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

P – przychody wykonane samorządowego zakładu budżetowego. 

Podstawa prawna: § 3 ust. 4 rozporządzenia

Symbol A obejmuje dokonywane przez ZB:  

• odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (opodatkowane lub zwolnione), 
• odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (opodatkowane lub zwolnione),
• eksport towarów, 
• wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (jeśli takie czynności są przez ZB wykonywane),  
• odpłatne dostawy towarów lub świadczenie usług poza terytorium kraju, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem gdyby były wykonywane na terytorium kraju (jeśli takie czynności są przez ZB świadczone).

Podstawa prawna: § 2 pkt 4 rozporządzenia

Symbol A nie obejmuje:

• dostaw towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez JST lub ZB do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych JST lub ZB – używanych na potrzeby prowadzonej przez ZB działalności;
• transakcji dotyczących:
  • pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
  • usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2g zdanie trzecie ustawy o VAT (odpowiednie stosowanie art. 90 ust. 5 i 6 ustawy o VAT)

Symbol P obejmuje przychody samorządowego ZB w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, w tym dotacje przekazane temu zakładowi z budżetu JST, wynikające ze sprawozdania z wykonania planu finansowego, z których zakład ten pokrywał koszty swojej działalności wykonując przypisane mu zadania JST.

Symbol P nie obejmuje:

• kwot zwróconych dotacji,
• odsetek od środków na rachunkach bankowych zaliczonych do przychodów z mienia ZB,
•  odszkodowań należnych ZB innych niż odszkodowania stanowiące zapłatę, o której mowa art. 29a ust. 1 ustawy o VAT,
• przychodów uzyskanych z tytułu dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez JST lub ZB do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych JST lub ZB – używanych na potrzeby prowadzonej przez ten ZB działalności,
• przychodów uzyskanych z tytułu transakcji dotyczących:
  • pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
  • usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Podstawa prawna: § 2 pkt 11 oraz § 3 ust. 5 rozporządzenia

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego samorządowy ZB może przyjąć dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy.

Podstawa prawna: § 8 rozporządzenia

Samorządowy ZB rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej przez JST z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2e ustawy o VAT

Wyliczoną zgodnie ze wzorem proporcję zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 2g zdanie drugie ustawy o VAT

Źródło: Broszura informacyjna Ministerstwa Finansów