Odliczenie VAT nie może być uzależnione od wskazania na fakturze adresu dostawcy

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 15 listopada 2017 r. w sprawach połączonych C‑374/16 i C‑375/16.

Artykuł 226 tej dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej „dyrektywa VAT”) wymienia jakie dane powinny znaleźć na fakturze uprawniającej do odliczenia VAT naliczonego. W szczególności pkt 5 tego artykułu ustanawia obowiązek wskazania pełnej nazwy (nazwiska) i adresu podatnika oraz nabywcy lub usługobiorcy.

Trybunał zauważył, że brzmienie art. 226 pkt 5 dyrektywy VAT jest rozbieżne w rożnych wersjach językowych tego przepisu. W niektórych wersjach językowych tego przepisu, jak wersje hiszpańska, angielska, francuska lub łotewska, mowa jest odpowiednio o „nombre completo y la dirección”, „the full name and address”, „nom complet et l’adresse” lub „pilns vārds vai nosaukums un adrese”, natomiast inne wersje, w szczególności wersja niemiecka lub włoska, ustanawiają obowiązek podania „vollständigen Namen und die vollständige Anschrift” lub „nome e l’indirizzo completo”.

Tym niemniej brak lub obecność przymiotnika „pełny” w sformułowaniu dotyczącym tego wymogu nie dostarcza zdaniem TSUE wskazówki co do tego, czy podany na fakturze adres powinien zgadzać się z adresem miejsca, w którym jej wystawca prowadzi działalność gospodarczą.

Polecamy: JPK_VAT 2018 – Instrukcja wdrożenia

Polecamy: Biuletyn VAT

Trybunał wskazał także, że potoczne znaczenie wyrazu „adres” ma szeroki zakres. W powszechnym rozumieniu pojęcie to odnosi się do każdego rodzaju adresu, w tym zwykłej skrzynki pocztowej, jeżeli tylko można się tam skontaktować się z adresatem.

Przepis art. 226 dyrektywy VAT precyzuje, że jedynie dane wymienione w tym artykule obligatoryjnie muszą być do celów VAT zawarte na fakturach wystawionych zgodnie z przepisami art. 220 tej dyrektywy (zob. podobnie wyrok z dnia 15 września 2016 r., Barlis 06 – Investimentos Imobiliários e Turísticos, C‑516/14, EU:C:2016:690, pkt 25). A państwa członkowskie nie mogą ustanawiać w swoich krajowych przepisach bardziej surowych wymogów niż te wynikające z dyrektywy VAT.

Dlatego też państwa członkowskie nie mogą według własnego uznania uzależniać skorzystanie z prawa do odliczenia VAT od przestrzegania warunków dotyczących treści faktury, które nie zostały wyraźnie przewidziane w przepisach dyrektywy VAT.

Posiadanie faktury zawierającej dane przewidziane w art. 226 tej dyrektywy stanowi wymóg formalny prawa do odliczenia VAT. Tym niemniej prawo do odliczenia VAT naliczonego musi zdaniem TSUE przysługiwać w razie spełnienia przesłanek materialnych, nawet jeśli podatnicy nie spełnili niektórych wymogów formalnych. Zdaniem TSUE sposób podania adresu wystawcy faktury nie może stanowić decydującego warunku do celów odliczenia VAT.

Trybunał stwierdził także, że  celem danych, które powinny obligatoryjnie znaleźć się na fakturze, jest umożliwienie organom podatkowym kontroli zapłaty należnego podatku i ewentualnie istnienia prawa do odliczenia VAT. Wskazanie adresu, nazwy (nazwiska) i numeru identyfikacyjnego VAT wystawcy faktury służy ustaleniu związku pomiędzy daną transakcją gospodarczą a określonym podmiotem gospodarczym, czyli wystawcą faktury.

Identyfikacja wystawcy faktury umożliwia organom podatkowym sprawdzenie, czy uprawniająca do odliczenia kwota VAT została zadeklarowana i zapłacona. Taka identyfikacja pozwala także podatnikowi na weryfikację, czy wystawca jest podatnikiem w rozumieniu przepisów o VAT.

Kluczową informację w ramach takiej identyfikacji zapewnia numer identyfikacyjny VAT dostawcy towarów lub usługodawcy. Numer ten organ administracji może łatwo uzyskać i sprawdzić. Bowiem aby otrzymać ten numer firmy muszą przejść proces rejestracji, w którym wypełniają konkretnymi danymi formularz rejestracyjny VAT wraz z dokumentacją potwierdzajacą te dane.

W tym kontekście nie jest konieczne wprowadzenie wymogu podania adresu miejsca, w którym wystawca faktury prowadzi działalność gospodarczą.

Zdaniem TSUE niemożność prowadzenia działalności gospodarczej w statutowej siedzibie tej spółki nie wyklucza, iż działalność ta mogła być prowadzona w miejscu innym niż siedziba spółki (zob. podobnie wyrok z dnia 22 października 2015 r., PPUH Stehcemp, C‑277/14, EU:C:2015:719, pkt 35), w szczególności gdy działalność prowadzona jest nie w sposób fizyczny, lecz poprzez nowe technologie informatyczne.

Te wszystkie argumenty pozwoliły TSUE na sformułowanie wniosku, że do celów skorzystania z prawa do odliczenia VAT przysługującego odbiorcy dostarczonych towarów lub usług nie jest wymagane, aby działalność gospodarcza dostawcy była wykonywana pod adresem wskazanym na wystawionej przez niego fakturze.

Stąd nie można uzależniać w przepisach krajowych możliwości skorzystania z prawa do odliczenia VAT naliczonego od podania na fakturze adresu miejsca, w którym wystawca faktury prowadzi działalność gospodarczą.