Zakup okularów korekcyjnych dla pracownika - odliczenie VAT

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim zakupione towary i usługi wykorzystywane są do czynności opodatkowanych, ich nabywcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Oznacza to, że jednym z kryteriów prawa do odliczenia podatku jest istnienie związku pomiędzy dokonanymi zakupami a opodatkowaną działalnością gospodarczą. Można uznać, że istnieje pośredni związek zakupu okularów korekcyjnych dla pracownika biurowego z działalnością opodatkowaną pracodawcy. Zapewnia on bowiem pracownikowi odpowiednie warunki pracy, co więcej obowiązek ten wynika z obecnych przepisów – rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 01.12.1998 r.

Dawniej w praktyce uzależniano możliwość odliczenia podatku VAT od zakupu okularów korekcyjnych od tego, na kogo została wystawiona faktura. Jeżeli faktura była wystawiona na przedsiębiorcę, który sfinansował całość zakupu – mógł on dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego. Jeżeli jednak faktura była wystawiona na pracownika – pracodawca nie mógł takiego odliczenia dokonać. Stanowisko takie było zaprezentowane m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 03.01.2013 r.  znak ILPP2/443-1016/12-3/MN. Obecnie jednak fakt na kogo zostanie wystawiona faktura nie ma wpływu na prawo do odliczenia podatku VAT. Bowiem prócz wykazania związku zakupu z działalnością opodatkowaną przedsiębiorcy, ważne jest czy pracodawca nabył prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Oznacza to, że powinien on faktycznie dysponować zakupionym towarem. W przypadku okularów korekcyjnych – tak nie jest.

Kupione zgodnie z zaleceniami lekarskimi szkła korekcyjne są dostosowane do indywidualnych potrzeb danej osoby. Nabywa je co do zasady pracownik na własny użytek, a następnie otrzymuje zwrot kosztów z pieniędzy od firmy. Pracodawca bowiem nie otrzymuje tych okularów i nie jest ich właścicielem. Co więcej, pracownik zazwyczaj korzysta z nich również poza biurem, a po ewentualnym zakończeniu stosunku pracy przedmiot nadal pozostanie w jego posiadaniu. Natomiast wydzielanie, w jakich proporcjach okulary korekcyjne wykorzystywane są w celach prywatnych i służbowych wydaje się niemożliwe. W takiej sytuacji istnieją podstawy, aby twierdzić, że pracownik od początku posiada prawo do rozporządzania okularami jak właściciel. Pracodawca zatem jedynie finansuje zakup i nie wchodzi w ekonomiczne władztwo tym towarem. A tym samym, nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury za zakup okularów (nawet jeśli ta została błędnie wystawiona na tego pracodawcę).

Powyższe stanowisko potwierdzają organy podatkowe. I tak np. Dyrektor Krajowej informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 05.05.2017 r. znak 2461-IBPP2.4512.94.2017.2.AZE zauważył, że „z samego faktu wystawienia faktury na pracodawcę nie można wywodzić prawa do odliczenia podatku wynikającego z tej faktury jeżeli pracodawca ten nie nabywa faktycznie okularów (nie dochodzi do przeniesienia rozporządzania okularami jak właściciel pomiędzy zakładem optycznym a pracodawcą). Okoliczności analizowanej sprawy wskazują, że to pracownik od początku ma prawo do rozporządzania okularami jak właściciel.”

Inaczej byłoby w sytuacji, w której pracodawca dysponuje wewnętrznym regulaminem korzystania z okularów, zgodnie z którym możliwe jest korzystanie z nich tylko podczas czynności służbowych. Właścicielem tych okularów byłaby wówczas firma, co oznacza, że po ustaniu stosunku pracy pracownik musiałby zdać je pracodawcy. W takich okolicznościach, istniałaby możliwość odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących ich zakup. Jest to jednak sytuacja, którą trudno sobie wyobrazić w praktyce.

Na marginesie warto zaznaczyć, że po stronie pracodawcy, który refunduje koszt zakupu okularów przez pracownika, nie mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną z katalogu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Zwrot   pracownikowi kwoty poniesionej na zakup okularów nie stanowi bowiem dostawy towarów, ani świadczenia usług. Od momentu nabycia bowiem okulary stanowią własność pracownika. Powyższe jest zatem działaniem neutralnym na gruncie ustawy o VAT.

Katarzyna Bartniak, Młodszy konsultant podatkowy
ECDDP Sp. z o.o.

Polecamy: Biuletyn VAT

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Dowiedz się więcej z naszej publikacji

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Obowiązki biur rachunkowych

Tylko teraz

89,00 zł

99,00 zł

Przejdź do sklepu