REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odmowa prawa do odliczenia VAT na podstawie podejrzenia o nadużycie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Odmowa prawa do odliczenia VAT na podstawie podejrzenia o nadużycie /Fot. Fotolia
Odmowa prawa do odliczenia VAT na podstawie podejrzenia o nadużycie /Fot. Fotolia
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zanim skarbówka uznała działania firmy za nierzeczywiste i stanowiące nadużycie w zakresie VAT, powinna była określić, jaki jest charakter nadużycia i jakie dokładnie negatywne skutki miało ono dla Skarbu Państwa. Dopiero potem mogła przedsiębiorców karać czy też odbierać przysługujące im z mocy prawa uprawnienie do odliczenia VAT. Jest to przełomowe rozstrzygnięcie NSA, które może skutkować lawiną wniosków o wznowienie postępowania stwierdzenia nieważności decyzji.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Odmowa możliwości dokonania odliczenia kosztów przy jednoczesnym nakazie zapłaty VAT od faktur sprzedażowych – to kolejna decyzja fiskusa, która narażając firmę na milionowe straty, mogła doprowadzić do jej upadłości. Naczelny Sąd Administracyjny powiedział jednak „dość” takiemu postępowaniu organów podatkowych. Jego wyrok to wyraźny sprzeciw wobec urzędniczego bezprawia.

Wszystko zaczęło się w 2009 r., gdy dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w W. wszczął postępowanie kontrolne wobec jednej z największych firm w kraju, zajmującej się dystrybucją sprzętu elektronicznego. Postępowanie miało zbadać rzetelność deklarowanych podstaw opodatkowania oraz obliczania i wpłacania podatku VAT za 2008 r. Urzędnicy przeprowadzili kontrolę dopiero w kwietniu 2013 r., stwierdzając nieprawidłowości w rozliczeniu VAT. Na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług organ podatkowy odmówił firmie możliwości odliczenia podatku naliczonego od faktur zakupowych, podnosząc, że transakcje, które dokumentują, nigdy nie zostały dokonane.

Odsprzedaż licencji

Fiskus podważył prawdziwość czynności dokonanych przez firmę, która była jednym z pośredników w procesie realizacji zamówienia publicznego na dostawę oprogramowania edukacyjnego dla szkół. Chodziło o przetarg na kursy językowe ogłoszony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Wspomniana firma najpierw dokonała zakupu praw licencyjnych do oprogramowania, a następnie je odsprzedała. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej podniósł, że zarówno faktury zakupowe, jak i sprzedażowe nie dokumentują rzeczywistych czynności. Wydał więc decyzję stwierdzającą nieprawidłowość polegającą na zawyżeniu podatku naliczonego obniżającego podatek należny o kwotę 6 351 685,57 zł oraz zawyżeniu podatku należnego o 7 858 547,00 zł. Tym samym, odmawiając prawa do odliczenia kosztu zakupu, nakazał firmie zapłatę podatku od faktur sprzedażowych.

Czynności nie było, ale płacić trzeba

Posądzona o próbę wyłudzenia firma w listopadzie 2014 r. złożyła na decyzję organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który blisko rok później podtrzymał decyzję skarbówki (III SA/Wa 3663/14). Choć sąd potwierdził wątpliwości organu co do prawdziwości i zasadności dokonania czynności zakupu licencji, to jednak na podstawie art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług poparł żądanie izby skarbowej o zapłatę należnego VAT z tytułu jej odsprzedaży.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Fiskus wszechwiedzący

REKLAMA

Mimo przegranej w kolejnej instancji firma nie złożyła broni. Zwłaszcza że jednym z argumentów zawartych w uzasadnieniu wyroku WSA było, że „zdaniem organu odwoławczego, ograniczona wiedza organu kontroli skarbowej w zakresie prawa autorskiego, prawa zamówień publicznych, prawa bankowego i realiów funkcjonowania podmiotów gospodarczych w branży IT, wbrew stanowisku Skarżącej nie może stanowić przeszkody w prawidłowo dokonanej ocenie wykonania warunków wynikających z umów łączących strony oraz podatkowych skutków wynikających z takiej oceny”.

W lutym 2016 r. firma złożyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną. 18 grudnia ub.r. NSA uchylił zaskarżony wyrok, jednocześnie zwracając sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpatrzenia. Zasądził też od organu podatkowego na rzecz skarżącej firmy zwrot 46 276 złotych z tytułu kosztów postępowania kasacyjnego (I FSK 352/16).

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

W uzasadnieniu uchylenia wyroku znalazł się zarzut, że organy podatkowe nie dokonały właściwej oceny spornych czynności. Zabrakło im bowiem spojrzenia na nie z ekonomicznego punktu widzenia. Sam sąd kasacyjny dostrzegł w nich uzasadnione celem gospodarczym działanie.

Koniec z orzekaniem na podstawie podejrzenia

Zanim skarbówka uznała działania firmy za nierzeczywiste i stanowiące nadużycie w zakresie VAT, powinna była określić, jaki jest charakter nadużycia i jakie dokładnie negatywne skutki miało ono dla Skarbu Państwa. Dopiero potem mogła przedsiębiorców karać czy też odbierać przysługujące im z mocy prawa uprawnienie do odliczenia VAT.


Wyrok NSA wydaje się przełomowy. Dotąd w sporach z fiskusem przedsiębiorca był karany tylko na podstawie samego już uznania przez organy skarbowe, że dopuścił się nadużycia lub brał udział w zdarzeniu stanowiącym nadużycie VAT. Wyrok sądu kasacyjnego z 18 grudnia 2017 r. rzuca całkiem nowe światło na szanse przedsiębiorców w walce z urzędniczym bezprawiem.

Sądy widzą patologię

Przywołany wyrok nie jest pierwszym przejawem sprzeciwu wobec abstrakcyjnego karania przedsiębiorców przez organy podatkowe. Rok wcześniej, w grudniu 2016 r., WSA w Białymstoku orzekł, że zgodnie z art. 122 i art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej to na organach spoczywa obowiązek zebrania materiału dowodowego i podjęcia wszelkich działań w celu wyjaśnienia i załatwienia sprawy (I SA/Bk 600/16). W tym samym orzeczeniu WSA wyraził swoją irytację podejściem organów skarbowych do przedsiębiorców: „Poszerzenie prowadzonej działalności o nową ofertę jest prawem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą i wynika z biznesowych decyzji i kalkulacji, zmierzających do osiągania zysków. Nie zawsze musi to oznaczać, że podmiot gospodarczy poszerzający swoją działalność o nowy przedmiot, czyni to w celu wyłudzeń podatkowych”.

Fundamentalne prawo podatnika

Niemal identyczne sprawy, których przedmiot dotyczył zakupu i sprzedaży praw licencyjnych w procesie realizacji przetargu na dostawę oprogramowania edukacyjnego dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, były już rozpatrywane przez WSA w Poznaniu (I SA/Po 1107/15) oraz NSA (I FSK 1658/15). Również w tych przypadkach organy podatkowe niejako z urzędu orzekały na niekorzyść podatnika. Dopiero skargi wniesione przez przedsiębiorców do sądów powodowały uchylanie zaskarżonych decyzji.

Jak widać, nadużycia urzędnicze to dla fiskusa standard. Wszelkie niezrozumiałe czy niejasne dla organów skarbowych działania przedsiębiorców są traktowane jako nadużycie podatkowe. Przywołane orzeczenia sądów pokazują jednak, że przed taką samowolą można, a nawet trzeba się bronić. Skuteczna okazuje się wówczas pomoc kancelarii prawnopodatkowych specjalizujących się w zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi, takimi właśnie jak przypadki bezprawia urzędniczego – szczególnie ze strony organów podatkowych.

Na koniec warto jeszcze raz przywołać wspomniany wyżej wyrok WSA w Białymstoku, który przypomina to, o czym najczęściej zapominają organy skarbowe: „prawo do odliczenia podatku naliczonego jest fundamentalnym prawem podatnika”.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA