REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Określenie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT

Sławomir Wnuczek
Jestem aplikantem adwokackim Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie. W swojej pracy wspierałem klientów w obszarze prawa podatkowego i postępowań.
Określenie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT /shutterstock.com
Określenie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Kwestią, która nieustannie wraca na wokandę sądów administracyjnych jest problematyka prawidłowego określenia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów podatku VAT. Mimo wydawałoby się już ugruntowanej linii orzeczniczej w tym zakresie, analiza przesłanek wynikających z orzecznictwa TSUE raz po raz jest przedmiotem kolejnych interpretacji podatkowych i orzeczeń.

Trzeba wskazać, że pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej odgrywa niebagatelne znaczenie w procesie ustalenia miejsca świadczenia usług w podatku VAT (art. 28b ust. 2 ustawy o VAT[1]). Wątpliwości z pewnością potęguje brak definicji tego pojęcia w polskich przepisach podatkowych, a także liczne wątpliwości interpretacyjne, jakie wynikają z definicji zawartej w przepisach prawa unijnego.

Autopromocja

Definicja

Jak już wspomniano na wstępie polskie przepisy podatkowe nie zawierają definicji pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, jednak taką definicję zawiera rozporządzenie wykonawcze Rady nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.[2]

Zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia 282/2011 jest to dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odpowiednio: odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (przy nabywaniu usług) bądź świadczenie usług, które wykonuje (przy wykonywaniu usług).

Zatem zgodnie z przytoczoną definicją stałe miejsce prowadzenia działalności to miejsce:

  1. charakteryzujące się wystarczającą stałością,
  2. mające odpowiednie zaplecze personalne i techniczne.
  3. zdolne odebrać i wykorzystać usługi dla niego świadczone bądź odpowiednio wyświadczyć usługi przez siebie wykonywane.[3]

Pomimo, iż przytoczona definicja wydaje się być pozornie prostą, to jednak w praktyce okazuje się skrajnie nieprecyzyjna, przez co nastręcza mnogość problemów interpretacyjnych. W tym zakresie należy zwrócić uwagę szczególnie na pkt 14 preambuły rozporządzania nr 282/2011, które zawiera pewne „wskazówki” dokonywania wykładni przedmiotowego pojęcia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wskazuje on bezpośrednio, iż w procesie interpretacji należy uwzględniać dorobek orzeczniczy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. A zatem analizowane pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nie może być wykładane w oparciu jednie o literalne brzmienie samej definicji z art. 11 ust. 2 rozporządzenia nr 2828/2011, a powinno być ono rozpatrywane w oparciu o orzecznictwo TSUE, który to już niejednokrotnie pochylał się nad tym tematem.

Praktyka orzecznicza TSUE

Z uwagi na kluczową rolę orzecznictwa TSUE w dekodowaniu pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, należy w tym miejscu przytoczyć kilka najważniejszych tez, które to jednocześnie stanowią podstawę rozstrzygnięć polskich sadów administracyjnych.

W tym zakresie należy wskazać na orzecznictwo w sprawach C-190/95[4], C-231/94[5], C-168/94[6], które to dostarczają pewnych wskazówek interpretacyjnych dotyczących sposobu rozumienia przedmiotowego pojęcia. Mianowicie zgodnie z ich treścią stałe miejsce prowadzenia działalności jest to miejsce, które charakteryzuje się pewnym minimum stałości wynikającej ze stałej obecności zarówno osób, jak i zaplecza technicznego, która cechuje się dostatecznym stopniem trwałości, aby zapewnić ramy, w których mogą być zawierane umowy.

Kolejne przykłady orzecznictwa TSUE na które trzeba zwrócić uwagę, to wyroki w sprawach C- 168/84[7], C-260/95[8], jak również C-390/96[9], w których to z kolei Trybunał w procesie wykładni wskazuje także na skalę prowadzonej działalności, na podstawie której można stwierdzić, czy podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej: „O stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej można mówić jeżeli występuje odpowiednia struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej oraz istnieje pewna minimalna skala działalności gospodarczej, która pozwala na uznanie, że działalność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy, jak również działalność z tego miejsca jest prowadzona w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa”.

Interesujące wnioski płyną także z orzeczenia TSUE w sprawie C-605/12[10], na które w swoich orzeczeniach częstokroć powołują się polskie sady administracyjne. Mianowicie TSUE stwierdza w nim, iż podmiot zagraniczny nie musi dysponować w Polsce personelem, który jest u niego zatrudniony, ani zapleczem technicznym, aby można było stwierdzić, iż posiada on stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej: „[…] do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie nie jest konieczne, aby podatnik dysponował personelem, który jest u niego zatrudniony, i zapleczem technicznym, które jest jego własnością”.

W tym samym orzeczeniu skład orzekający kwestie ustalenia, czy mamy do czynienia ze stałym miejscem działalności gospodarczej (ze względu na jej złożoność), przesuwa na grunt krajowej judykatury: „wobec wielości i różnorodności stanów faktycznych spraw, ocena, czy mamy do czynienia ze stałym miejscem działalności gospodarczej, należy raczej do sfery faktów, dlatego ocena ta powinna być podejmowana głównie przez organy krajowe i sądy krajowe, nie przez Trybunał” oraz „przede wszystkim nie ma wątpliwości, że ustalenia tego musi ostatecznie dokonać sąd odsyłający na podstawie okoliczności faktycznych, które tylko jemu są w pełni dostępne”.

Orzecznictwo krajowe

W odniesieniu do krajowego orzecznictwa z pewnością trzeba odnieść się do jednego z nowszych orzeczeń NSA z dnia 3 października 2019 r.,[11] w którym to porusza on kwestie „samowystarczalności” stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej: „To, czy posiadane w danym miejscu siły i środki są odpowiednie, powinno być oceniane każdorazowo w kontekście konkretnych usług. Pamiętać bowiem należy, że owe siły i środki mają być odpowiednie do tego, aby umożliwić albo odbiór i wykorzystanie nabywanych usług, albo świadczenie usług. Innymi słowy, powinno być tak, że to ta właśnie struktura faktycznie konsumuje, zużywa usługi. Jeśli nie jest możliwe, aby dana struktura (z uwagi na swoje zaplecze personalne i techniczne) była w stanie skonsumować nabywane usługi, to należy ją uznać za niebędącą w tym przypadku stałym miejscem prowadzenia działalności. Odpowiednio - stałe miejsce prowadzenia działalności powinno mieć w dyspozycji takie siły i środki, aby było w stanie wyświadczyć usługi, które sprzedaje. Tylko wówczas w odniesieniu do sprzedawanych usług może być ono uznane za stałe miejsce prowadzenia działalności”.

W Wyroku NSA z dnia 22 listopada 2018 r.[12] z kolei zwraca uwagę, iż przy świadczeniu usług niektórych kategorii, do określenia czy mamy do czynienia ze stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej, nie jest konieczne posiadanie przez podatnika „stałej osobowo-rzeczowej struktury w klasycznym znaczeniu”: „W niniejszej sprawie - z uwagi na rodzaj świadczonych przez G. usług - nie było konieczne posiadanie przez tę spółkę stałej osobowo-rzeczowej struktury w klasycznym znaczeniu i to jest także istotna kwestia. Natomiast wszystkie elementy umożliwiające świadczenie przez tę Spółkę usług były bezsprzecznie związane z terytorium Polski. W tym znaczeniu prawidłowe było uznanie przez organy - i zaakceptowanie przez Sąd pierwszej instancji - że stałe miejscem prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę G. znajdowało się w Polsce, zaś usługi Spółki P. były świadczone właśnie do tego stałego miejsca działalności G”.

Na uwagę zasługuje także jedno z najnowszych orzeczeń odnoszących się do analizowanej tematyki tj. Wyrok NSA z dnia 26 lutego 2020 r.[13] W przywołanym orzeczeniu NSA analizując przesłanki określenia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wskazał, że kluczowym kryterium dla uznania, że spółka zagraniczna na terytorium Polski będzie posiadała stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej jest zapewnienie dla potrzeb prowadzonej działalności fachowego personelu, niezbędnego do pracy w ramach dostaw towarów oraz posiadanie w Polsce minimalnych środków technicznych niezbędnych do prowadzenia działalności. Ponadto dla zaistnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie UE nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego i technicznego, o ile dostępność innego zaplecza jest porównywalna do dostępności zaplecza własnego.

Sławomir Wnuczek

______________________

[1] Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.), (dalej: „Ustawa o VAT”).

[2] Rozporządzenie wykonawcze Rady nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L, Nr 77, s. 1, ze zm.), (dalej: „rozporządzenie nr 282/2011”).

[3] Wyrok NSA z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. I FSK 1460/16.

[4] Wyrok TSUE z dnia 17 lipca 1997 r., w sprawie C-190/95 (ARO Lease BV).

[5] Wyrok TSUE z dnia 2 maja 1996 r., w sprawie C-231/94 w sprawie (Faaborg-Gelting Linien).

[6] Wyrok TSUE z dnia 4 lipca 1987 r., w sprawie C-168/84 (Gunter Berkholz).

[7] Wyrok TSUE z dnia 4 lipca 1985 r., w sprawie C-168/84 (Gunter Berkholz).

[8] Wyrok TSUE z dnia 20 lutego 1997 r., w sprawie C-260/95 (Commissioners of Customs and Excise).

[9] Wyrok TSUE z dnia 7 maja 1998 r., w sprawie C-390/96 (Lease Plan Luxembourg SA).

[10] Wyrok TSUE z dnia 16 października 2014 r., w sprawie C-605/12 (Welmory).

[11] Wyrok NSA z dnia 3 października 2019 r., sygn. I FSK 980/17.

[12] Wyrok NSA z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. I FSK 1460/16.

[13] Wyrok NSA z dnia 26 lutego 2020 r., sygn. I FSK 1313/17.

Polecamy: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    REKLAMA