REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Klauzula nadużycia prawa w VAT: kiedy jest stosowana i jakie są tego skutki

VAT
Klauzula nadużycia prawa w VAT: kiedy jest stosowana i jakie są tego skutki
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Od 2016 r. na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT) obowiązuje tzw. klauzula nadużycia prawa. Jej głównym celem jest zwalczanie unikania opodatkowania i uszczelnienie systemu podatkowego. W artykule wyjaśniamy genezę, istotę i przesłanki klauzuli nadużycia prawa w VAT oraz wskazujemy konsekwencje jej naruszenia.
rozwiń >

Klauzula nadużycia prawa została wprowadzona do ustawy o VAT na mocy ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 846 z późn. zm.).

REKLAMA

Autopromocja

Kiedy jest stosowana klauzula nadużycia prawa w VAT

W świetle ustawy o VAT w przypadku wystąpienia nadużycia prawa przy:
1) odpłatnej dostawie towarów i odpłatnym świadczeniu usług na terytorium kraju,
2) eksporcie towarów,
3) imporcie towarów na terytorium kraju,
4) wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5) wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów
czynności te wywołują jedynie takie skutki podatkowe, jakie miałyby miejsce w przypadku odtworzenia sytuacji, która istniałaby w braku czynności stanowiących nadużycie prawa. Za dokonanie wymienionych wyżej czynności uznaje się czynności podlegające opodatkowaniu, niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. 

Na czym polega nadużycie prawa w VAT?

Przez nadużycie prawa rozumie się dokonanie ww. czynności w ramach transakcji, która pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miała zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Skąd wzięła się klauzula nadużycia prawa w VAT?

Genezą powstania omawianej klauzuli jest orzecznictwo unijne, a w szczególności wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Halifax, z dnia 21 lutego 2006 r., sygn.. C-255/02.  Halifax to przedsiębiorstwo bankowe, które planowało wybudować na swoje potrzeby ośrodki obsługi telefonicznej. Aby zrealizować swoje zamiary, firma zawarła z różnymi zewnętrznymi podmiotami szereg skomplikowanych umów. Były one zgodne z obowiązującym prawem, lecz pozbawione motywów gospodarczych, a ich jedynym celem było uzyskanie korzyści podatkowych. Z treści wyroku Trybunału w tej sprawie polski ustawodawca zaczerpnął dwie przesłanki pozwalające uznać daną czynność za nadużycie prawa podatkowego. 

Dwie przesłanki nadużycia prawa w VAT

Pierwsza z przesłanek ma charakter obiektywny i stanowi, że dana czynność, pomimo spełnienia warunków formalnych jej dokonania, skutkuje uzyskaniem korzyści podatkowej, która jest sprzeczna z celem któremu służą te przepisy.

Druga, subiektywna przesłanka, zakłada, że z ogółu obiektywnych okoliczności wynika, że uzyskanie powyższej korzyści podatkowej było zasadniczym celem dokonującego czynności. Warto podkreślić, że dopiero przy spełnieniu obu przesłanek łącznie, możemy uznać dane zachowanie za nadużycie prawa na gruncie ustawy o VAT.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakie są konsekwencje zastosowania klauzuli nadużycia prawa w VAT?

W przypadku wystąpienia nadużycia prawa, dokonane czynności, wywołują jedynie takie skutki podatkowe, jakie miałyby miejsce w przypadku odtworzenia sytuacji, która istniałaby w braku czynności stanowiących nadużycie prawa. Oznacza to, że w przypadku stwierdzenia nadużycia prawa, podatnik będzie musiał zapłacić podatek bez uzyskanej nielegalnie, korzyści finansowej. Jednakże, co istotne, same czynności, które zmierzały do nadużycia, nadal pozostają ważne i wywołują skutki prawne (oczywiście inne niż podatkowe).

Czy klauzula nadużycia prawa w VAT spełnia swoja rolę?

Warto zastanowić się nad istotnością klauzuli nadużycia prawa w zwalczaniu unikania opodatkowania w Polsce oraz uszczelnianiu systemu podatkowego. Wydaje się, że nie znajduje ona szerszego zastosowania, gdyż w przeciwieństwie do oszustw, które stanowią główny problem, nadużycie prawa dotyczy jedynie czynności spełniających warunki formalne ich dokonania. Klauzula ta stanowi jednak stanowi uzupełnienie polskiego systemu VAT, zapobiegając mniej licznym, ale również szkodliwym naruszeniom przepisów podatkowych. 

Andrzej Zalewski, prawnik w Kancelarii Gorazda, Świstuń, Wątroba i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatki 2025 - przegląd najważniejszych zmian

Rok 2025 przyniósł ze sobą dość znaczące zmiany w polskim systemie podatkowym. Aktualizacje te mają na celu dostosowanie polityki podatkowej do dynamicznie zmieniającego się otoczenia gospodarczego, zwiększenie przejrzystości procesów oraz zapewnienie większej sprawiedliwości finansowej. Poniżej przedstawiam najważniejsze zmiany, które weszły w życie od 1 stycznia 2025r.

Zakupy z Chin mocno zdrożeją po likwidacji zasady de minimis. Nadchodzi ofensywa celna UE i USA wymierzona w chiński e-commerce

Granice Unii Europejskiej przekracza dziennie 12,6 mln tanich przesyłek zwolnionych z cła, z czego 91% pochodzi z Chin. W USA to ponad 3,7 mln paczek, w tym prawie 61% to produkty z Państwa Środka. W obu przypadkach to import w reżimie de minimis, który umożliwił chińskim serwisom podbój bogatych rynków e-commerce po obu stronach Atlantyku i stanowił istotny czynnik wzrostu w logistyce, zwłaszcza międzynarodowym w lotnictwie towarowym. Zbliża się jednak koniec zasady de minimis, co przemebluje nie tylko międzynarodowe dostawy, ale także transgraniczny e-handel i prowadzi do znaczącego wzrostu cen.

Ceny energii elektrycznej dla firm w 2025 roku. Aktualna sytuacja i prognozy

W 2025 roku polski rynek energii elektrycznej dla firm stoi przed szeregiem wyzwań i możliwości. Zrozumienie obecnej sytuacji cenowej oraz dostępnych form dofinansowania, zwłaszcza w kontekście inwestycji w fotowoltaikę, jest kluczowe dla przedsiębiorstw planujących optymalizację kosztów energetycznych.

Program do rozliczeń rocznych PIT

Rozlicz deklaracje roczne z programem polecanym przez tysiące firm i księgowych. Zawiera wszystkie typy deklaracji PIT, komplet załączników oraz formularzy NIP.

REKLAMA

ETS 2: Na czym polega nowy system handlu emisjami w UE. Założenia, harmonogram i skutki wdrożenia. Czy jest szansa na rezygnację z ETS 2?

Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) odgrywa kluczową rolę w polityce klimatycznej UE, jednak jego rozszerzenie na nowe sektory gospodarki w ramach ETS 2 budzi kontrowersje. W artykule przedstawione zostały założenia systemu ETS 2, jego harmonogram wdrożenia oraz potencjalne skutki ekonomiczne i społeczne. Przeanalizowano również możliwości opóźnienia lub rezygnacji z wdrożenia ETS 2 w kontekście polityki klimatycznej oraz nacisków gospodarczych i społecznych.

Samotny rodzic, ulga podatkowa i 800+. Komu skarbówka pozwoli skorzystać, a kto zostanie z niczym?

Ulga prorodzinna to temat, który każdego roku podczas rozliczeń PIT budzi wiele emocji, zwłaszcza wśród rozwiedzionych lub żyjących w separacji rodziców. Czy opieka naprzemienna oznacza równe prawa do ulgi? Czy ten rodzaj opieki daje możliwość rozliczenia PIT jako samotny rodzic? Ministerstwo Finansów rozwiewa wątpliwości.

Rozliczenie podatkowe 2025: Logowanie do Twój e-PIT. Dane autoryzujące, bankowość elektroniczna, Profil Zaufany, mObywatel, e-Dowód

W ramach usługi Twój e-PIT przygotowanej przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową w 2025 roku, można złożyć elektronicznie zeznania podatkowe: PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37 i PIT-38 a także oświadczenie PIT-OP i informację PIT-DZ. Czas na to rozliczenie jest do 30 kwietnia 2025 r. Najpierw jednak trzeba się zalogować do e-US (e-Urząd Skarbowy - urzadskarbowy.gov.pl). Jak to zrobić?

Księgowy, biuro rachunkowe czy samodzielna księgowość? Jeden błąd może kosztować Cię fortunę!

Prowadzenie księgowości to obowiązek każdego przedsiębiorcy, ale sposób jego realizacji zależy od wielu czynników. Zatrudnienie księgowego, współpraca z biurem rachunkowym czy samodzielne rozliczenia – każda opcja ma swoje plusy i minusy. Źle dobrane rozwiązanie może prowadzić do kosztownych błędów, kar i niepotrzebnego stresu. Sprawdź, komu najlepiej powierzyć finanse swojej firmy i uniknij pułapek, które mogą Cię słono kosztować!

REKLAMA

Czym są przychody pasywne, wykluczające z Estońskiego CIT? Sądy odpowiadają niejednoznacznie

Przychody pasywne w Estońskim CIT. Czy w przypadku gdy firma informatyczna sprzedaje prawa do gier jako licencje, są to przychody pasywne, wykluczające z Estońskiego CIT? Na pytanie, czy limit do 50% przychodów z wierzytelności dla podatników na Estońskim CIT powinien być liczony z uwzględnieniem zbywania własnych wierzytelności w ramach faktoringu, sądy odpowiadają niejednoznacznie.

Dość biurokratycznych absurdów! 14 kluczowych zmian, które uwolnią firmy od zbędnych ograniczeń

Mikro, małe i średnie firmy od lat duszą się pod ciężarem skomplikowanych przepisów i biurokratycznych wymagań. Rzecznik MŚP, Agnieszka Majewska, przekazała premierowi Donaldowi Tuskowi listę 14 postulatów, które mogą zrewolucjonizować prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Uproszczenia podatkowe, ograniczenie kontroli, mniej biurokracji i szybsze procedury inwestycyjne – te zmiany mogą zdecydować o przyszłości setek tysięcy przedsiębiorstw. Czy rząd odpowie na ten apel?

REKLAMA