Komorników należy uznawać za typowych podatników VAT

W dniu 6 marca 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) podjął długo oczekiwaną uchwałę dotyczącą opodatkowania komorników. W uchwale o sygn. I FPS 8/16 wskazano, że do komornika sądowego, którego status wynika z ustawy o komornikach sądowych i egzekucji ma zastosowanie art. 15 ust. 1 w zw. z ust. 2, a nie ma zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Oznacza to, że komornicy dla potrzeb podatku VAT będą traktowani jako typowi podatnicy VAT, a nie jako organy władzy publicznej. W konsekwencji, powinni płacić podatek VAT.

Autopromocja

Póki co, nie wiadomo jeszcze na jakich zasadach, tj. przy zastosowaniu metody „w stu”, czy może „od stu”. Zarówno w przypadku komorników, jak i wierzycieli, czy dłużników metoda rozliczenia VAT jest nie mniej istotna. Jednakże ta kwestia będzie rozpatrywana dopiero przez Sąd Najwyższy, który w powiększonym składzie odpowie na pytanie, czy opłata egzekucyjna ustalona przez komornika sądowego na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji powinna być powiększona o podatek VAT, czy też już zawiera w sobie kwotę podatku VAT.

Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu ustnym uchwały przywołał wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące komorników (wyrok w sprawie 235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Holandii i C-456/07), które również podkreślają, że komornicy nie są włączeni w strukturę administracji publicznej, lecz wykonują działalność w formie samodzielnej działalności gospodarczej.

Sąd zauważył również, że zarówno ustawa o komornikach, kodeks postępowania cywilnego oraz Konstytucja, uznają status komornika jako organ władzy publicznej, jednak tylko w aspekcie odpowiedzialności odszkodowawczej państwa za niezgodne z prawem działania władzy publicznej. NSA przypomniał także stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zaprezentowane w wyroku z dnia 20 stycznia 2004 r. o sygn. SK 26/03, w którym stwierdzono, ze „komornik nie jest ani organem wymiaru sprawiedliwości, ani nie jest elementem struktury którejkolwiek z władz konstytucyjnych”.

Autopromocja

VAT w 2025 roku.
Szkolenie INFOR

Sprawdź

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Pomimo że czynności egzekucyjne komorników są wykonywane w związku z działalnością organu wymiaru sprawiedliwości, to jednak komornicy stanowią oni elementu żadnej władzy publicznej. Są strukturą wyodrębnioną, wyposażoną we własne kompetencje, a także posiadają własne środki osobowe i rzeczowe, tj. kancelarię. Prowadzona przez nich na własny rachunek działalność zawodowa przypomina wykonywanie wolnego zawodu. Dodatkowo, nie otrzymują wynagrodzenia z budżetu państwa. W uchwale podkreślono także ciągły i zorganizowany sposób prowadzonej działalności przez komorników. Całość wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej przez komorników w ramach wolnego zawodu w rozumieniu ustawy o VAT.

Autor: Katarzyna Berej-Bartoszczyk, Starszy Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Accreo Sp. z o.o.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź