Jakie są skutki w VAT i PCC zakupu i wniesienia do innej spółki udziałów w zamian za jej udziały?

VAT

Zdaniem Autorów, zarówno kupno jak i aport praw majątkowych (udziałów) - jako transakcje nie wykonywane w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Spółka A w tym zakresie nie staje się podatnikiem z art. 15 ustawy o VAT (chyba, że zamiarem Podatnika jest podjęcie działalności polegającej na kupowaniu praw majątkowych i kolejno ich odsprzedaży, tj. prowadzeniu szeroko pojmowanej działalności maklerskiej).

PCC

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy PCC, podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Niewątpliwie udziały jako prawa o charakterze właścicielskim stanowią tego typu prawo majątkowe.

W sytuacji, gdy Spółka A dokona zakupu udziałów zdarzenie to należy traktować jako wypełniające zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem PCC chyba, że transakcja ta ze strony sprzedającego udziały podlega lub jest zwolniona w podatku VAT (wtedy będzie traktowana jako czynności wyłączona z opodatkowania na gruncie analizowanej ustawy).

Jeśli nie, to w tym zakresie stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Zgodnie z art. 4 pkt 1 tej ustawy, obowiązek podatkowy ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC, podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Stawka podatku wynosi 1%, co wynika z brzmienia art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy PCC.

W konsekwencji Spółka A zobowiązana będzie do zapłaty podatku PCC w związku z zakupem udziałów w Spółce B.

Uwzględniając okoliczność, że Spółka A kolejno wniesie zakupione udziały do Spółki C w zamian za jej prawa majątkowe, należy zastanowić się czy przedmiotowa czynność będzie podlegała opodatkowaniu na gruncie PCC.

Otóż zdaniem Autorów, w tym przypadku dochodzi do tzw. zamiany praw majątkowych.

Z uwagi na okoliczność, iż przepisy powołanych ustaw podatkowych nie definiują przedmiotowego pojęcia, należy odnieść się do definicji umowy zamiany wynikającej z przepisów prawa cywilnego. I tak w myśl art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Stosownie zaś do treści art. 604 tej ustawy, do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Zatem w przypadku dokonania umowy sprzedaży możemy mówić, iż obie strony tej umowy stają się sprzedawcą jak i nabywcą określonej rzecz.