Procedura unijna VAT OSS - co warto wiedzieć?

Procedura OSS 2021

Wyjaśnijmy, że dotychczasowy mały punkt kompleksowej obsługi (Mini One Stop Shop - MOSS), czyli system elektroniczny umożliwiający przedsiębiorcom świadczącym na rzecz konsumentów (B2C) zadeklarowanie i zapłacenie podatku VAT, z dniem 1 lipca 2021 r. został rozszerzony i stał się punktem kompleksowej obsługi (One Stop Shop - OSS).

Zmiany wprowadziła ustawa z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1163), która weszła w życie 1 lipca 2021 r.

Aktualnie zasady korzystania z tej unijnej procedury szczególnej określają przepisy art. 130a-130d ustawy o VAT.

Jak prawidłowo rozliczyć VAT po zmianach

Procedura OSS - na czym polega?

Procedura unijna OSS, zgodnie z art. 130a pkt 3 ustawy o VAT, umożliwia rozliczanie VAT należnego z tytułu określonych czynności państwu członkowskiemu konsumpcji za pośrednictwem państwa członkowskiego identyfikacji.

Przez państwo członkowskie konsumpcji należy rozumieć:

a) w przypadku wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość – państwo członkowskie zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy,

b) w przypadku dostaw towarów dokonanych przez podatnika ułatwiającego takie dostawy zgodnie z art. 7a ust. 2, jeżeli wysyłka lub transport towarów będących przedmiotem takich dostaw rozpoczyna się i kończy na terytorium tego samego państwa członkowskiego – to państwo członkowskie,

c) w przypadku świadczenia usług – państwo członkowskie, na terytorium którego ma miejsce świadczenie usług.

Natomiast państwo członkowskie identyfikacji to państwo:

a) w którym podatnik posiada siedzibę działalności gospodarczej albo

b) w którym podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, albo

c) w którym podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, które wybiera w celu złożenia zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury unijnej, jeżeli nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, ale posiada więcej niż jedno stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, albo

d) rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów, a w przypadku większej liczby takich państw członkowskich – państwo członkowskie, które podatnik wybiera w celu złożenia zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury unijnej, pod warunkiem że nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej.

Z procedury OSS, w świetle art. 130a pkt 1a ustawy o VAT, można korzystać świadcząc usługi na rzecz osób niebędących podatnikami, o których mowa w art. 28a ustawy o VAT, których miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego konsumpcji.

Wobec czego, procedura OSS nie ma zastosowania w przypadku, jeżeli podstawą ustalenia miejsca świadczenia jest art. 28c ustawy o VAT, czyli podatek jest rozliczany w kraju, w którym ma siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności wykonawca usługi.

Polecamy nasze publikacje: Najważniejsze zmiany w VAT i akcyzie od 1 lipca 2021 r.

Procedura VAT OSS - dla kogo?

Procedura unijna OSS skierowana jest do przedsiębiorcy:

1) posiadającego siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, w celu deklarowania i płacenia podatku VAT należnego z tytułu:

a) WSTO,

b) usług świadczonych na rzecz konsumentów (B2C), dla których miejscem świadczenia jest państwo członkowskie, w którym nie posiada on siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej; usługi na rzecz konsumenta, dla których miejscem świadczenia jest państwo członkowskie, w którym przedsiębiorca ma siedzibę, nie mogą być zadeklarowane w procedurze unijnej, lecz muszą zostać zadeklarowane w krajowej deklaracji podatkowej odpowiedniego państwa członkowskiego;

2) nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE, w celu deklarowania i płacenia podatku VAT należnego z tytułu WSTO;

3) ułatwiającego przez użycie interfejsu elektronicznego zgodnie z art. 7a ust. 2 ustawy o VAT (niezależnie od tego, czy posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium UE, czy w kraju trzecim) dokonanie:

a) WSTO,

b) krajowych dostaw towarów na rzecz konsumenta, których wysyłka lub transport rozpoczyna się i kończy na terytorium tego samego państwa członkowskiego.

OSS VAT - do jakich usług?

W ramach procedury unijnej można deklarować i rozliczać podatek VAT należny z tytułu świadczenia następujących usług, tj.:

1) usługi pośredników (art. 28d ustawy o VAT);

2) usługi związane z nieruchomościami (art. 28e ustawy o VAT), w tym:

- usługi świadczone przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami,

- usługi zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz

- usługi przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego;

Przykład Przedsiębiorca z siedzibą działalności gospodarczej w Polsce świadczy na rzecz konsumentów usługi związane z nieruchomościami położonymi w Niemczech i Polsce. Miejscem opodatkowania usług związanych z nieruchomościami zgodnie z art. 28e ustawy o VAT jest miejsce położenia nieruchomości (w tym przypadku Polska i Niemcy). Od 1 lipca 2021 przedsiębiorca będzie mógł rozliczyć podatek VAT za pośrednictwem OSS, jednakże wyłącznie w zakresie usług związanych z nieruchomościami położonymi w Niemczech. W OSS mogą być zadeklarowane usługi świadczone na rzecz konsumentów, których miejscem opodatkowania jest państwo członkowskie, w którym usługodawca nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, zatem państwem członkowskim identyfikacji będzie Polska. Usługi świadczone na rzecz konsumentów, które mają miejsce opodatkowania w państwie członkowskim, w którym usługodawca ma siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, muszą zostać zadeklarowane w krajowej deklaracji VAT odpowiedniego państwa członkowskiego. Zatem w przypadku usług związanych z nieruchomościami położonymi w Polsce, właściwym organem podatkowym pozostaje krajowy organ podatkowy. (źródło: Ministerstwo Finansów)

3) usługi transportowe (art. 28f ust. 1, 2 i 3 ustawy o VAT);

4) usługi w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobne usługi, takie jak targi i wystawy, oraz usługi pomocnicze do tych usług, w tym świadczenie usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach (art. 28g ust. 2 ustawy o VAT);

5) usługi pomocnicze do usług transportowych, usługi wyceny rzeczowego majątku ruchomego oraz usługi na rzeczowym majątku ruchomym (art. 28h ustawy o VAT);

6) usługi restauracyjne i cateringowe (art. 28i ustawy o VAT);

7) usługi wynajmu środków transportu (art. 28j ustawy o VAT);

8) usługi telekomunikacyjne, nadawcze oraz elektroniczne (art. 28k ustawy o VAT).

Przykład Przedsiębiorca A posiadający siedzibę działalności gospodarczej w Chinach sprzedaje telefony komórkowe konsumentom w różnych państwach członkowskich (w tym w Polsce) za pośrednictwem sklepu internetowego prowadzonego przez przedsiębiorcę B z siedzibą w Chinach. Telefony są wysyłane do konsumentów z magazynu w Polsce. W tej sytuacji uznaje się, że przedsiębiorca B: • nabył towary od przedsiębiorcy A, • dokonał WSTO, a w przypadku sprzedaży dla konsumentów w Polsce - dokonał dostawy krajowej. Na przedsiębiorcy B ciąży obowiązek rozliczenia VAT. Przedsiębiorca B będzie mógł rozliczyć VAT za pośrednictwem OSS w ramach procedury unijnej. Państwem członkowskim identyfikacji będzie Polska, ponieważ towar jest wysyłany z magazynu w Polsce. Jeżeli zdecyduje się na korzystanie z OSS, będzie zobowiązany rozliczać VAT w ramach procedury unijnej, należny od wszystkich dostaw objętych tą procedurą, również tych dla których miejscem opodatkowania jest Polska. W przypadku gdy towary są wysyłane lub transportowane z więcej niż jednego państwa członkowskiego, przedsiębiorca może wybrać jedno z tych państw jako państwo członkowskie identyfikacji. (źródło: Ministerstwo Finansów)

Rejestracja do OSS

Podatnik, zgodnie z art. 130b ustawy o VAT, może złożyć zgłoszenie informujące o zamiarze skorzystania z procedury unijnej OSS w państwie członkowskim identyfikacji. Procedura unijna ma zastosowanie do wszystkich dostaw towarów lub każdego świadczenia usług objętych tą procedurą, dokonywanych przez podatnika na terytorium Unii Europejskiej.

Przedsiębiorca, który ma zamiar skorzystać z procedury unijnej OSS, musi zarejestrować się tylko w jednym państwie członkowskim, tzw. państwie członkowskim identyfikacji. Przy czym, państwem członkowskim identyfikacji jest państwo członkowskie, w którym przedsiębiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

W sytuacji gdy przedsiębiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terenie UE, ale:

- posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w UE - państwem członkowskim identyfikacji jest państwo członkowskie, w którym posiada to stałe miejsce prowadzenia działalności,

- posiada więcej niż jedno stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w UE - państwem członkowskim identyfikacji jest jedno z państw członkowskich, w którym podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej i które wybiera w celu korzystania z procedury unijnej; w tym przypadku zmiana wybranego państwa członkowskiego identyfikacji jest możliwa po upływie 2 lat, licząc od końca roku, w którym przedsiębiorca rozpoczął korzystanie z procedury unijnej.

Jeżeli przedsiębiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terenie UE, państwem członkowskim identyfikacji jest państwo członkowskie, w którym rozpoczyna się wysyłka lub transport towarów. W przypadku większej liczby państw członkowskich, z których towary są wysyłane lub transportowane, państwem członkowskim identyfikacji jest jedno z państw, z których towary są wysyłane lub transportowane, które przedsiębiorca wybiera w celu korzystania z procedury unijnej; w tym przypadku zmiana wybranego państwa członkowskiego identyfikacji jest możliwa po upływie 2 lat, licząc od końca roku, w którym przedsiębiorca rozpoczął korzystanie z procedury unijnej.

Organem podatkowym właściwym w sprawie procedury unijnej, w przypadku przedsiębiorców dla których państwem członkowskim identyfikacji będzie Polska, jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Przedsiębiorca, który zdecyduje się zarejestrować w procedurze unijnej, będzie zobowiązany rozliczać VAT należny od wszystkich czynności objętych tą procedurą, wyłącznie w ramach tej procedury.

Szczegółowe informacje w zakresie rejestracji do procedury unijnej, składania deklaracji i ich korekt, dokonywania płatności VAT, ewidencjonowania, aktualizacji danych objętych zgłoszeniem rejestracyjnym oraz wyrejestrowania dostępne są pod linkami:

https://www.podatki.gov.pl/vat/abc-vat/procedury/punkt-kompleksowej-obslugi-oss-i-ioss/

https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/vat/resources_en

Zgłoszenia rejestracyjne do procedury VAT OSS: podatki.gov.pl – Formularze elektroniczne VAT

Deklaracja VAT OSS

Zasady dotyczące obowiązku składania deklaracji VAT w unijnej procedurze OSS określa art. 130c. ustawy o VAT. Zgodnie z przepisami zawartymi w tym artykule, podatnicy zidentyfikowani na potrzeby procedury unijnej są obowiązani składać za pomocą środków komunikacji elektronicznej deklaracje na potrzeby rozliczenia VAT do właściwego urzędu skarbowego, niezależnie od tego, czy dostawy towarów i świadczenia usług objęte procedurą unijną miały miejsce.

Deklaracje VAT składa się za okresy kwartalne w terminie do końca miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Przy czym termin ten upływa również, gdy ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy.

Deklaracja VAT powinna zawierać:

1) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;

2) dla każdego państwa członkowskiego konsumpcji, w którym VAT jest należny:

a) całkowitą wartość, pomniejszoną o kwotę VAT, następujących transakcji:

– wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość,

– dostawy towarów dokonywanej przez podatnika ułatwiającego takie dostawy zgodnie z art. 7a ust. 2, jeżeli wysyłka lub transport tych towarów rozpoczyna się i kończy na terytorium kraju,

– świadczenia usług,

b) całkowitą kwotę podatku należnego przypadającą na transakcje, o których mowa w lit. a, wraz z jej podziałem na kwoty odpowiadające poszczególnym stawkom VAT,

c) stawki VAT;

3) kwotę podatku należnego ogółem.

W przypadku natomiast gdy towary są wysyłane lub transportowane z państw członkowskich innych niż państwo członkowskie identyfikacji, deklaracja VAT oprócz powyższych informacji, powinna zawierać:

1) dla każdego państwa członkowskiego, z którego towary są wysyłane lub transportowane:

a) całkowitą wartość, pomniejszoną o kwotę VAT, następujących dostaw towarów:

– wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość innej niż dokonywana przez podatnika ułatwiającego takie dostawy zgodnie z art. 7a ust. 2 ustawy o VAT,

– wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość i dostawy towarów, jeżeli wysyłka lub transport tych towarów rozpoczyna się i kończy na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego identyfikacji, dokonanej przez podatnika ułatwiającego takie dostawy zgodnie z art. 7a ust. 2 ustawy o VAT,

b) całkowitą kwotę podatku należnego przypadającą na transakcje, o których mowa w lit. a, wraz z jej podziałem na kwoty odpowiadające poszczególnym stawkom VAT,

c) stawki VAT;

2) w przypadku dostaw, o których mowa w pkt 1 lit. a tiret pierwsze – numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, a w przypadku jego braku – numer, za pomocą którego ten podatnik jest zidentyfikowany dla celów podatkowych w państwie członkowskim, z którego towary są wysyłane lub transportowane;

3) w przypadku dostaw, o których mowa w pkt 1 lit. a tiret drugie – numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, a w przypadku jego braku – numer, za pomocą którego ten podatnik jest zidentyfikowany dla celów podatkowych w państwie członkowskim, z którego towary są wysyłane lub transportowane, o ile jest dostępny.

W przypadku natomiast gdy gdy poza stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej w państwie członkowskim identyfikacji podatnik świadczący usługi objęte procedurą unijną ma również inne stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej znajdujące się w innym państwie członkowskim, z którego świadczone są te usługi, deklaracja VAT, oprócz informacji, o których mowa w art. 130c ust. 4 ustawy o VAT, zawiera:

1) całkowitą wartość tych usług, wraz z jej podziałem na państwa członkowskie konsumpcji – dla każdego państwa członkowskiego, w którym podatnik ma stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej,

2) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, a w przypadku jego braku – numer, za pomocą którego ten podatnik jest zidentyfikowany dla celów podatkowych w państwie członkowskim, w którym ma takie miejsce.

W przypadku stwierdzenia błędów w złożonej deklaracji VAT ich korekta dokonywana jest w deklaracji VAT składanej za bieżący okres rozliczeniowy, nie później jednak niż w ciągu 3 lat, licząc od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji VAT, w której stwierdzono błędy. W deklaracji VAT, w której dokonuje się korekty, należy wskazać właściwe państwo członkowskie konsumpcji, okres rozliczeniowy i kwotę VAT, w odniesieniu do której dokonywana jest korekta.

Kwoty w deklaracji VAT wyrażane są w euro.

W przypadku gdy płatności z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywano w innych walutach niż euro, do ich przeliczenia na euro stosuje się kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny w ostatnim dniu danego okresu rozliczeniowego, a jeżeli nie zostanie opublikowany w tym dniu – kurs wymiany opublikowany następnego dnia.

Podatnicy są obowiązani do wpłacania kwot VAT w euro, wskazując deklarację VAT, której dotyczy wpłata, w terminie do końca miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego.

VAT OSS - ewidencja

Obowiązek prowadzenia ewidencji w procedurze OSS określa art. 130d. ustawy o VAT, z którego wynika, że podatnicy zidentyfikowani na potrzeby tej procedury są obowiązani prowadzić w postaci elektronicznej ewidencję transakcji objętych procedurą unijną, zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 63c rozporządzenia 282/2011.

Ewidencja jest udostępniana przez podatnika drogą elektroniczną na każde żądanie państwa członkowskiego identyfikacji oraz państwa członkowskiego konsumpcji. W przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających udostępnienie ewidencji drogą elektroniczną ewidencję udostępnia się w sposób i w terminie wskazanych przez właściwy organ podatkowy.

Ewidencję należy przechowywać przez okres 10 lat od zakończenia roku, w którym dokonano dostaw towarów lub świadczenia usług objętych procedurą unijną

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 1163)

- ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. - t.j. z dnia 14 kwietnia 2021 r. - Dz.U. z 2021 r., poz. 685 (ostatnia zmiana: Dz.U. z 2021 r., poz. 1163)