Sprzedaż zdemontowanych części samochodowych – czy można zastosować procedurę VAT-marża?

Nie. Przeszkodą do zastosowania opodatkowania według procedury VAT-marża jest fakt, że przedmiotem nabycia są pojazdy, a przedmiotem dalszego zbycia - już części samochodowe.

Zauważyć należy, że przewidziana w przepisach szczególna procedura opodatkowania VAT- marża, stanowi wyjątek od ogólnej reguły opodatkowania obrotu. Procedura ta polega na tym, że w niektórych, ściśle określonych, przypadkach podstawą opodatkowania podatkiem VAT nie jest otrzymana lub należna do otrzymania zapłata, a jedynie marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Jak wynika z przepisu art. 120 ust. 4 ustawy o VAT procedurę VAT-marża zastosować można do dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży. Ponadto procedura ta dotyczy dostawy tylko tych towarów, które podatnik nabył od określonej kategorii podmiotów, wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT.

Biuletyn VAT

Na potrzeby regulacji związanych z opodatkowaniem w ramach procedury VAT marża ustawodawca w art. 120 ust. 1 ustawy o VAT zawarł szereg definicji, w tym m.in. dzieł sztuki, towarów używanych, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.

Zgodnie z regulacją art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Przyjąć należy zatem, że towarami używanymi mogą być tylko takie dobra materialne, które w dalszym użytku mają tożsamy stan lub ich stan wymaga naprawy do dalszego użytku. W obu przypadkach ww. dobra materialne muszą być zindywidualizowane, albowiem tylko przy takim ujęciu możliwe jest uchwycenie danego towaru z perspektywy jego dalszego użytkowania, czy naprawy w celu dalszego użytkowania. Ponadto, jak wynika z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, aby móc wyliczyć marże znać należy cenę nabycia konkretnego towaru, który jest zbywany. Musi być to zatem towar zindywidualizowany, bo tylko takiemu towarowi można przypisać rzeczywistą kwotę nabycia.

Ustawodawca nie przewidział możliwości zbiorczego rozliczania w okresie rozliczeniowym nabyć oraz dostaw rzeczy używanych.  Możliwość taka występuje wyłącznie w odniesieniu do dostawy  przedmiotów kolekcjonerskich.

Zwrócić należy również uwagę, że w art. 120 ust. 15 ww. ustawy w kontekście wymogów ewidencyjnych mowa jest o obowiązku wskazywania w tej ewidencji "kwot nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży".

W przypadku korzystania z procedury VAT-marża, w prowadzonej ewidencji należy podać kwotę, jaką stanowiła należność za konkretne ruchome dobro materialne, poddawane następnie zbyciu w tym samym (aktualnym) stanie lub wyłącznie po naprawie tegoż dobra.

Wracając do naszego przykładu zauważyć należy, że przedmiotem dokonywanego przez podatnika zakupu są samochody, natomiast przedmiotem późniejszej sprzedaży są części samochodowe. Należy wziąć pod uwagę, że samochód, stanowiący pewną całość, składający się z szeregu różnych elementów, choć współdziałających i wzajemnie ze sobą połączonych według określonego schematu, nawet jeżeli jest to samochód uszkodzony, to coś innego, niż jedynie pewien luźny zbiór części samochodowych, już ze sobą niepołączonych. Ponadto nie została ustalona cena ze sprzedającym za konkretną część. Podatnik uzgodnił cenę i dokonał zakupu całego samochodu i nie jest w stanie w prowadzonej ewidencji ująć kwoty nabycia poszczególnej części, która będzie podstawa obliczenia marży.

Potwierdzenie faktu, że podatnik dokonuje sprzedaży innego towaru niż zakupił znajduje się w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (2008), gdzie w dziale 29 odrębnie sklasyfikowano „pojazdy samochodowe, z wyłączeniem motocykli” pod symbolem PKWiU 29.1 oraz odrębnie w grupowaniu o symbolu PKWiU 29.3 ujęto „części i akcesoria do pojazdów”.

Podatnik dokonuje zatem zakupu i sprzedaży różnych towarów handlowych tj. zakupuje pojazd samochodowy o symbolu 29.1, a sprzedaje części samochodowe o symbolu 29.3. Przeszkodą do zastosowania szczególnego sposobu opodatkowania jest zatem fakt, że przedmiotem nabycia są pojazdy, a przedmiotem dalszego zbycia - już części samochodowe.

Jedynie samochody sprzedane w całości (w stanie aktualnym) lub po ewentualnej naprawie, zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, mogą zostać uznane za towar używany i na podstawie ww. artykułu ust. 4 rozliczone według procedury VAT marża.

Polecamy: 500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Ustawodawca wyraźnie ograniczył stosowanie omawianej procedury do ruchomych dóbr materialnych nadających się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, co oznacza, że opodatkowanie marży dotyczy dostawy w zasadzie tych samych towarów, które podatnik nabył wcześniej, a jedyne odstępstwo może dotyczyć stanu towaru, który może być naprawiony.

Podobny przypadek był przedmiotem rozważań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, który w wyroku z dnia 22 lutego 2011 r. sygn/ akt I SA/Bd 1036/10 (orzeczenie prawomocne) stwierdził m.in. cyt. „Skoro przedmiotem późniejszej sprzedaży były części samochodowe, co jest niesporne, a przedmiotem wcześniejszego zakupu były jednak samochody, choć uszkodzone, to zasadnie organy oceniły, że nie było w tym zakresie podstawy do zastosowania szczególnej procedury podatkowej określonej w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT.”  Co również interesujące, skład orzekający WSA zgodził się, że nie byłoby żadnej przeszkody do opodatkowania jedynie marży podatniczki, gdyby kupowała części samochodowe.