Deklaratoryjny charakter deklaracji podatkowej VAT

Autopromocja

Charakter deklaratoryjny

Obowiązujący w Polce model, zgodnie z którym powstają zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług, determinuje deklaratoryjny charakter zarówno deklaracji podatkowej, jak i decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego. Podatek VAT został bowiem skonstruowany w taki sposób, aby zobowiązanie podatkowe powstawało z mocy samego prawa, niezależnie od decyzji organu czy kwoty zadeklarowanej przez podatnika, w konsekwencji zaistnienia zdarzeń podlegających opodatkowaniu, które miały miejsce w danym okresie rozliczeniowym. Funkcje deklaracji oraz decyzji w tym zakresie to jedynie poświadczenie o istnieniu obowiązku, jego wielkości oraz charakterystyce.

Wartości podatku, które w deklaracji podaje podatnik uważa się za kwoty należne tak długo, aż właściwy organ podatkowy nie dokona określenia owej kwoty w sposób odmienny. Konstrukcja tego przepisu daje organom skarbowym m.in. możliwość zwrotu podatku w wartości wyższej, niż ta która została zadeklarowana przez podatnika.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Na gruncie przepisów w zakresie podatku VAT mamy zatem do czynienia ze specyficzną dla podatku VAT zasadę samoobliczenia podatku przez podatnika. Zasada ta jednak nie zamyka organowi podatkowemu drogi do weryfikacji deklarowanej wysokości zobowiązania podatkowego. W przypadku np. gdy w toku postępowania podatkowego ustalone zostanie, że zobowiązanie podatkowe zadeklarowano w niewłaściwej wysokości, wysokość tego zobowiązania w prawidłowej decyzji określa organ podatkowy w formie decyzji.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Zarówno deklaracje podatkowe, jak i decyzje które zostają wydane przez organ podatkowy swoje podstawy powinny mieć w stanie prawnym, który istniał na dzień, w którym nastąpiło zamknięcie okresu rozliczeniowego, którego dotyczą. Odmienna sytuacja stanowi pewien wyjątek, który miewa miejsce na czas wprowadzenia przepisów przejściowych.

Warto także zwrócić tu uwagę na opinię zawartą w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8. grudnia 1999 roku, sygn. I SA/Gd 1711/97: „Okresem rozliczeniowym w podatku od towarów i usług jest miesiąc, co w konsekwencji oznacza, iż rozstrzygnięcie organów podatkowych winno dotyczyć zobowiązania za konkretny miesiąc określonego roku. Niemniej brak jest podstaw prawnych, aby uznać za uchybienie formalne przyjęcie innej techniki rozstrzygnięcia, tzn. określenia w jednej decyzji zobowiązań za poszczególne miesiące pod warunkiem, że – mimo zastosowania takiej właśnie techniki rozstrzygnięcia – w zbiorowej decyzji znajdują się szczegółowe wyliczenia podstawy opodatkowania za każdy miesiąc rozliczeniowy wraz ze szczegółowym uzasadnieniem takiego właśnie wyliczenia, a więc że rozstrzygnięcia w odniesieniu do każdego miesiąca będą odpowiadały warunkom właściwym dla decyzji i jej uzasadnienia”.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Ujemne kwoty podatku

W praktyce podatkowej pojawia się wątpliwość w kwestii tego, czy zgodne z prawem jest deklarowanie kwot ujemnych podatku, bądź też ujemnej podstawy opodatkowania na deklaracjach podatkowych VAT. Ma to miejsce gdy następuje konieczność wprowadzenia korekt podstawy opodatkowania, bądź też podatku należnego, a także w sytuacji, gdy doszło do wystąpienia ujemnej marży, na przykład w branży turystycznej czy też przy dostawie antyków.

Polecamy: Instrukcje księgowego. 53 praktyczne procedury (książka)

Ze względu na to, w jaki sposób formularz jest zbudowany, w powyższych wypadkach pojawia się konieczność wykazania ujemnego podatku należnego, czy też ujemnej podstawy opodatkowania. Nie jest to jednak równoznaczne z wystąpieniem ujemnego podatku.

Zatem nie chodzi o wykazanie, że podatek ma ujemną wartość, tylko o wpisanie ujemnej wartości w odpowiednim polu deklaracji, co będzie oznaczało, że w danym miesiącu kwota korekty podatku należnego jest wyższa niż kwota podatku należnego.