Split payment – co warto wiedzieć o rachunku VAT?

Kogo obejmie mechanizm podzielonej płatności?

Mechanizm podzielonej płatności (split payment) wprowadza ustawa z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz.62). Nowy system dotyczy wszystkich podatników realizujących transakcje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (B2B).

Przepisy przewidują, że obecnie, tj. począwszy od 1 lipca 2018 roku, będzie to metoda dobrowolna. Jednakże, nawet jeżeli przedsiębiorca nie zamierzasz regulować płatności tą metodą, dotknie ona go w chwili, gdy jego kontrahent zechce zapłacić za fakturę za pośrednictwem tej nowej metody płatności.

Dzieje się tak, ponieważ, w celu zgromadzenia na rachunku VAT pieniędzy, zostanie on zmuszony (ekonomicznie, a nie prawnie) do realizacji płatności split payment.

Na czym polega split payment?

Przedsiębiorca, regulując zobowiązanie przelewem bankowym wynikające ze standardowej faktury, będzie mógł zdecydować o zastosowaniu metody podzielonej płatności. W takim wypadku, poza wskazaniem łącznej kwoty płatności, poda również zawartą w niej kwotę VAT. Bank obsługujący odbiorcę płatności kwotę VAT podaną na przelewie przesunie niezwłocznie na rachunek bankowy zwany rachunkiem VAT. Kwota VAT z danej faktury zasili dedykowany rachunek VAT dostawcy towarów lub usług.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Na rachunku rozliczeniowym (głównym) pozostanie do dyspozycji właściciela kwota netto z transakcji.

Jak będzie funkcjonował nowy rachunek przedsiębiorcy dla VAT?

Kluczowym elementem mechanizmu split payment jest rachunek VAT. Od 1 lipca br. rachunek ten banki lub SKOK-i są zobowiązane uruchamiać automatycznie, jako dodatkowe rachunki do rachunku firmowego, przeznaczone do gromadzenia kwoty VAT. Oto kilka podstawowych informacji związanych z tym rachunkiem:

- rachunek VAT stanowi coś w rodzaju „subkonta” do rachunku podatnika dla działalności gospodarczej;

- jest to rachunek, za którego uruchomienie i prowadzenie bank lub SKOK nie pobierze żadnych opłat, tj. jest całkowicie bez opłat;

- w przypadku gdy przedsiębiorca posiada kilka rachunków w jednym banku, wówczas dla tych wszystkich rachunków bank utworzy jeden rachunek VAT, ale, na wniosek przedsiębiorcy, może takich rachunków utworzyć kilka, np. odrębnie dla każdego z rachunków;

- jeżeli natomiast mamy do czynienia z sytuacją, w której przedsiębiorca posiada kilka rachunków, ale w różnych bankach, wtedy każdy z tych banków zobowiązany jest uruchomić osobny rachunek VAT, czyli nie może zostać utworzony jedynie jeden zbiorczy rachunek w jednym banku dla wszystkich kont znajdujących się w różnych bankach.

Co o rachunku VAT mówi prawo bankowe?

Przechodząc do szczegółowych rozwiązań prawnych związanych z rachunkiem VAT, sięgnijmy do zapisów art. 49 ustawy prawo bankowe, zgodnie z którym rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:

- osób prawych,

- jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną,

- osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami.

Oznacza to, że rachunek VAT prowadzony w bankach może zostać utworzony jedynie dla rachunków firmowych, w tym zakresie przepisy nie obejmują rachunków zakładanych przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności.

W świetle natomiast z art. 62a prawa bankowego (który wchodzi w życie 1 lipca 2018 r., podobnie jak cały Rozdział 3a dotyczący rachunku VAT):

1) dla rachunku rozliczeniowego bank prowadzi rachunek VAT,

2) rachunek VAT jest prowadzony w walucie polskiej,

3) dla rachunków rozliczeniowych prowadzonych dla tego samego posiadacza bank prowadzi jeden rachunek VAT, niezależnie od liczby prowadzonych dla tego posiadacza rachunków rozliczeniowych. W przypadku prowadzenia więcej niż jednego rachunku rozliczeniowego dla tego samego posiadacza bank prowadzi, na wniosek tego posiadacza, więcej niż jeden rachunek.

Dodatkowo, bank nie założy rachunku VAT dla rachunku rozliczeniowego prowadzonego w innej walucie niż waluta polska.

Prawo bankowe przewiduje także, że:

- otwarcie i prowadzenie rachunku VAT nie wymaga zawarcia odrębnej umowy;

- otwarcie i prowadzenie rachunku VAT jest wolne od dodatkowych prowizji i opłat dla banku;

- środki pieniężne zgromadzone na rachunku VAT mogą być, zgodnie z ustaleniami strony, oprocentowane,

- bank informuje posiadacza rachunku rozliczeniowego o numerze rachunku VAT oraz ustalonych zasadach i terminach informowania posiadacza rachunku rozliczeniowego o saldzie na rachunku VAT;

- dla rachunku VAT nie stosuje się przepisu art. 728 Kodeksu cywilnego (wyciąg z rachunku).