Korekta WDT - termin

Kiedy trzeba skorygować WDT

W związku z faktem, iż do podstawy opodatkowania WDT stosujemy przepisy wynikające z art. 29 ustawy o VAT (przepisy mówiące o zmniejszeniu kwoty sprzedaży), w sytuacji gdy po dokonaniu dostawy zaistnieją następujące zdarzenia:

1) dostawca udzieli nabywcy rabatu,

2) nabywca zwróci zakupione towary lub

3) dojdzie do zwrotu kwot nienależnie pobranych,

wówczas sprzedawca jest zobowiązany (tak jak wskazuje przywołany art. 29 ust. 4 ustawy o VAT) zmniejszyć/skorygować podstawę opodatkowania o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Oczywiście w przypadku zaistnienia wskazanych wyżej zdarzeń powodujących zmniejszenie obrotu sprzedawca jest zobowiązany wystawić fakturę korygującą.

Polecamy: Amortyzacja podatkowa

Polecamy: Postępowanie podatkowe

Podkreślenia wymaga jednak fakt, że w przypadku dokonywania korekty obrotu z tytułu transakcji WDT ustawodawca nie wymaga, aby sprzedawca posiadał potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę.

Wyłączenie tego warunku w stosunku do WDT wynika z art. 29 ust. 4b pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się w przypadku eksportu towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz dostawy towarów, dla której miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju.

Z przedstawionej regulacji można wysnuć zatem wniosek, że wobec braku wymogu posiadania przez podatnika dokonującego WDT potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę  towaru, podatnik ten może ująć korektę oraz obniżyć podstawę opodatkowania już w deklaracji za miesiąc, w którym faktura korygująca została wystawiona.

Spółka w maju 2010 r. dokonała w ramach transakcji WDT do kontrahenta na Litwę. Po otrzymaniu towaru klient stwierdził, iż nie spełnia on wymaganych przez niego norm jakościowych. Spółka uwzględniła reklamację i obniżyła kontrahentowi z tego tytułu cenę. Fakt uznania reklamacji udokumentowano wystawioną w czerwcu 2010 r. fakturą korygującą (zmniejszającą cenę). Przywołaną fakturę korygującą Spółka winna rozliczyć w deklaracji VAT-7 za czerwiec 2009 r.  Spółka nie ma obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru tej faktury przez kontrahenta z Litwy. Jedynymi dokumentami o jakie w analizowanej sytuacji może wnioskować organ podatkowy w trakcie ewentualnej kontroli podatkowej są dokumenty poświadczające uznanie reklamacji towaru oraz posiadana kopia faktury korygującej.

Uznanie reklamacji

Dokonanie korekty obrotu z tytułu WDT konieczne jest także, w sytuacji, kiedy dochodzi do uwzględnienia reklamacji i zwrotu nabywcy ceny wadliwego towaru. I to również wówczas kiedy wadliwy towar ze względów ekonomicznych nie opuszcza terytorium kraju UE, gdzie stwierdzono jego wadliwość.

Spółka dokonuje sprzedaży towarów na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w krajach UE. Spółka udziela na sprzedawane przez siebie towary gwarancji. W przypadku, gdy podczas użytkowania pojawiają się wady fizyczne rzeczy, użytkownik towaru występuje z wnioskiem o uznanie reklamacji. W takiej sytuacji Spółka decyduje się najczęściej na zwrot lub obniżenie ceny towaru. Przy czym towary objęte reklamacją (za którą przysługuje zwrot ceny) z uwagi na wysokie koszty wysyłki nie zawsze są zwracane do Polski. Uznanie reklamacji odbywa się na podstawie przesłanego opisu rodzaju uszkodzenia towaru lub przesłanej fotografii.

W tej oraz podobnych sytuacjach podatnicy często posiadają wątpliwość czy uznanie reklamacji towaru (polegającej na zwrocie części lub całości ceny towaru objętego reklamacją) powoduje u sprzedawcy obowiązek w VAT.

Odpowiadając na powyższe wątpliwości wskazać należy, że uznanie reklamacji będzie uprawniało do dokonania korekty obrotu także wówczas, gdy ze względów ekonomicznych towary nie będą wysyłane z powrotem do sprzedawcy.

Reklamacja jako forma rabatu potransakcyjnego powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania jeśli zostaną spełnione warunki określone w opisywanym wcześniej art. 29 ust. 4 ustawy o VAT.

Wskazany przepis przewiduje, że dla obniżenia obrotu:

1. udzielony rabat musi być właściwie udokumentowany,

2. rabat musi być prawnie dopuszczalny, co oznacza, że musi wynikać z przepisów prawa cywilnego dotyczących gwarancji lub rękojmi.

Jeżeli te przesłanki zostaną spełnione, reklamacja będzie zmniejszała obrót jako udzielony rabat, a podatnik będzie zobowiązany do wystawienia faktury korygującej. I to niezależnie od tego czy kontrahentowi jest zwracana całość czy część ceny.

Samą fakturę korygującą, która została wystawiona w wyniku uwzględnienia reklamacji ujmuje się w rozliczeniu za okres, w którym została wystawiona.

Zwrot wadliwych towarów

Przy okazji omawiania korekty obrotu w WDT w wyniku zgłoszonej reklamacji należy wspomnieć o kwestii ewentualnego zwrotu wadliwych towarów.

We wskazanym bowiem powyżej przykładzie towary z uwagi na kwestie ekonomiczne nie wracały na terytorium Polski. Zdarzyć się natomiast może, że wadliwe towary powrócą do ich producenta. Czy wówczas, gdy reklamowany towar wraca na terytorium kraju, nie powinno się uznać tego przemieszczenia za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów?

Otóż nie. Wskazać bowiem należy, że zwrot towarów dokonywany w ramach reklamacji nie następuje w wyniku dokonanej przez kontrahenta dostawy/sprzedaży towarów. Sam fizyczny przywóz towarów na terytorium państwa członkowskiego nie oznacza jeszcze, iż nastąpiła transakcja wewnątrzwspólnotowa.

Otrzymanie przez producenta lub handlowca z powrotem towaru w wyniku jego zwrotu nie oznacza, że dokonuje on nabycia wewnątrzwspólnotowego. Podatnik jest natomiast, jak zostało to wcześniej wskazane, zobowiązany do dokonania korekty kwot obrotu wynikającego z wcześniejszej dostawy zwracanego towaru. W podobnej sprawie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w decyzji z 3.3.2008 r. (sygn. IBPP2/443-338/07/BWo/KAN-2614/12/07/KAN-1860/02/08).

Faktura korygująca in plus a moment jej wykazania

Jednocześnie wskazać należy, że przepisy nie regulują zasad dokonywania korekt polegających na zwiększeniu podstawy opodatkowania.

Spółka w ramach prowadzonej działalności dokonuje WDT. Ostatnio, po dokonaniu transakcji (po 4 miesiącach) okazało się, że przez przypadek na fakturze wykazano błędne za niskie ceny towarów (ceny pobrano z nieobowiązującego już cennika). Spółka wystawiła fakturę korygującą pierwotną podstawę opodatkowania (korekta in plus). Zastanawia się jednakże w jakim miesiącu winna ją ująć (w miesiącu dokonania WDT czy też w miesiącu wystawienia faktury korygującej).

Z uwagi na brak wiążącego trybu rozliczenia faktur korygujących uznać należy, że ujmowanie tego rodzaju faktur warunkowane jest przyczynami, które spowodowały konieczność ich wystawienia. I tak w sytuacji, gdy:

1. powodem wystawienia faktury korygującej jest naprawienie błędu, który istniał już w momencie wystawienia pierwotnej faktury, a którego konsekwencją jest zaniżenie podstawy opodatkowania w pierwotnej fakturze (np. błąd rachunkowy, pomyłka w cenie, zaniżenie wartości sprzedaży), wówczas podatnik obowiązany jest do ujęcia takiej faktury korygującej w rozliczeniu za ten miesiąc, w którym ujęta została faktura pierwotna;

2. faktura korygująca podwyższająca podstawę opodatkowania wystawiona jest z powodu okoliczności, które zaistniały po dokonaniu pierwotnej sprzedaży, sprzedawca obowiązany jest do wykazania i rozliczenia wartości z niej wynikających w rejestrze sprzedaży i deklaracji VAT-7 za miesiąc, w którym ją wystawiono.

W analizowanym przypadku, w wyniku zastosowania nieprawidłowych cen kwota należna wykazywana w fakturach wystawianych w momencie sprzedaży towarów, jest inna niż wartość wynagrodzenia, którą Spółka powinna otrzymać od kontrahenta za dostarczone towary. 

Na tle takiego stanu faktycznego, dla określenia prawidłowego sposobu rozliczenia wystawianych faktur korygujących, decydujące znaczenie ma rozstrzygnięcie czy w niniejszej sprawie korekta jest obarczona błędem/przyczyną istniejącą już w chwili wystawienia faktur pierwotnych, czy też podłożem dla niej są zdarzenia wtórne, które wystąpiły dopiero po sporządzeniu faktur sprzedażowych.

W celu identyfikacji wskazanej przesłanki koniecznym staje się określenie zakresu pojęcia zdarzenia następczego. Otóż, zdarzenie takie musi wynikać nie z samego zaistnienia nowych okoliczności, lecz powinno wynikać z działań innych podmiotów, bądź regulacji, które to de facto są niezależne od podatnika.

Innymi słowy, aby zdarzenie miało charakter wtórny jego zaistnienie winno być spowodowane niezależnymi i obiektywnymi okolicznościami, których strony co do zasady nie mogą przewidywać i kształtować. Ponadto, strony nie mogą w tym zakresie dowolnie oceniać (postanawiając z mocą wsteczną) czy nowe zdarzenie wpływa na zmianę przyjętej ceny, czy jednak dotychczasowe rozliczenie należy uznać za prawidłowe.

Wystawianie przez podatnika faktur korygujących in plus – na skutek zastosowania niewłaściwych cen (pomyłka w cenie) nie ma charakteru następczego wobec dokonanej sprzedaży. Dlatego też ww. faktury zwiększająca obrót i kwotę podatku należnego winny zostać przez podatnika uwzględnione okresie rozliczeniowym, w którym zostały wystawione faktury pierwotne.

Karolina Gierszewska, doradca podatkowy, Z-ca Dyrektora Departamentu Podatków Pośrednich

Krzysztof Komorniczak, doradca podatkowy, Prezes Zarządu ECDDP Sp. z o.o.