Zmiany w VAT od 1 kwietnia 2013 r. - dostawy wewnątrzwspólnotowe oraz transport lotniczy

WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE DOSTAWY ŁAŃCUCHOWE (art. 22 ust. 2 i ust. 6 ustawy o VAT)

W obszarze wewnątrzwspólnotowych transakcji łańcuchowych, w przypadku gdy towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, zrezygnowano z obowiązku udowadniania przez nabywcę (który jest zarówno odbiorcą dostawy, jak i sam dokonuje dostawy), że wysyłkę lub transport towaru należy zgodnie z zawartymi przez niego warunkami dostawy przyporządkować jego dostawie.

Oznacza to, że wystarczy, iż będzie to bezpośrednio wynikać z warunków dostawy, bez konieczności dodatkowego wykazywania tej okoliczności.

ZASADY STOSOWANIA STAWKI 0% PRZY WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEJ DOSTAWIE TOWARÓW (art. 13 ust. 6 i art. 42 ust. 1ustawy o VAT)

Uproszczeniu uległy zasady stosowania stawki 0% przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów poprzez:

• rezygnację z dotychczasowego warunku formalnego podawania przez podatnika numeru kontrahenta oraz własnego numeru VAT UE na fakturze potwierdzającej dostawę towarów (obowiązek ten wynika z przepisów dotyczących fakturowania, ale nie stanowi już warunku zastosowania stawki 0%),
• obowiązek zarejestrowania jako podatnika VAT UE najpóźniej w momencie składania deklaracji podatkowej, w której podatnik wykazuje daną wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (obecnie rejestracja jest warunkiem dokonania dostawy),
• rezygnację z kopii faktury jako dokumentu potwierdzającego wywiezienie towarów z terytorium kraju i ich dostarczenie nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego.

Wprowadzone zmiany nie zmieniają faktu, że zarówno sprzedawca jak i nabywca mają być podatnikami VAT UE. Chodzi tylko o to aby uchybienie formalne nie mające zasadniczego znaczenia dla kontroli prawidłowości rozliczenia transakcji wewnątrzwspólnotowych nie przesądzało o braku możliwości zastosowania stawki 0%, gdy warunki dostawy wewnatrzwspólnotowej są spełnione.

Jak właściwie udokumentować wewnątrzwspólnotową dostawę towarów?

Polski podatnik wystawił fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotową dostawę towarów do podatnika czeskiego w dniu 30 czerwca 2013 r. (w tym dniu powstaje obowiązek podatkowy w zakresie tej dostawy). Złożył on zgłoszenie rejestracyjne VAT-R ale na moment tej dostawy nie został jeszcze zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Podatnik będzie miał prawo do zastosowania stawki 0%, jeżeli rejestracja nastąpi najpóźniej do dnia złożenia deklaracji za czerwiec 2013 r.

W związku z powyższymi zmianami dokonano modyfikacji art. 13 ust. 6 ustawy o VAT.

W dotychczasowym stanie prawnym warunkiem, by zachodziła wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów była m.in. rejestracja podatnika jako podatnika VAT UE, przed dokonaniem pierwszej dostawy wewnątrzwspólnotowej. W zmienionym przepisie art. 13 ust. 6 ustawy o VAT zrezygnowano z powyższego warunku. Zmiana ta została skorelowana ze zmianą w art. 42 ust. 1 ustawy o VAT, która umożliwia zastosowanie stawki 0%, pod warunkiem, że podatnik zarejestruje się dla celów dostaw wewnątrzwspólnotowych najpóźniej w momencie składania deklaracji podatkowej (art. 13 ust. 6 ustawy o VAT, który wejdzie w życie 1 stycznia 2014 r. oraz art. 5 ustawy zmieniającej).

PRZEWOŹNICY LOTNICZY (zmiana art. 83 ust. 1a, 1c i 1f  ustawy o VAT)

Ustawą zmieniającą doprecyzowane zostało pojęcie przewoźnika lotniczego wykonującego głównie przewozy w transporcie międzynarodowym dla potrzeb stosowania stawki 0% w przypadkach, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1-5, 13, 16 i 18 ustawy o VAT.

Istotą tej zmiany było wskazanie, że zagraniczny przewoźnik lotniczy (nieposiadający siedziby działalności gospodarczej w Polsce) będzie przewoźnikiem lotniczym wykonującym głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, jeżeli będzie uprawniony do wykonywania takich przewozów na podstawie odpowiedniego aktu właściwego organu kraju swojej siedziby (w szczególności koncesji lub certyfikatu przewoźnika lotniczego), lub gdy będzie wpisany na listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy
w transporcie międzynarodowym, ogłoszoną przez właściwy organ kraju swojej siedziby.

Jaka stawka VAT na usługi transportu osób?

Podmioty dokonujące dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz zagranicznych przewoźników lotniczych w celu zastosowania stawki 0% powinny posiadać w swojej dokumentacji kopie odpowiednich dokumentów potwierdzających uprawnienie tych przewoźników do dokonywania transportu międzynarodowego (np. kopie koncesji lub certyfikatu).

Zmianie uległy również zasady wpisywania przewoźników lotniczych na listę ogłaszaną przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Od 1 kwietnia 20013 r. na listę tę wpisywani będą wyłącznie przewoźnicy lotniczy posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium  Polski. Pozostałe kryteria, które mają spełniać przewoźnicy lotniczy aby zostać wpisani na listę, nie uległy zmianie.

Ubezpieczenie za granicą – działalność w Polsce

Lista przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym ogłoszona do końca marca 2013 r. przez Prezesa ULC będzie ważna do dnia 31 marca 2014 r. Oznacza to, iż w sytuacji gdyby na tej liście wpisani byli również zagraniczni przewoźnicy lotniczy to będą oni uprawnieni do skorzystania ze stawki 0% bez konieczności przedstawiania dokumentów wydanych (ogłoszonych) przez organ kraju ich siedziby (art. 10  ustawy zmieniającej).

PRZEMIESZCZENIA TOWARÓW NIEUZNAWANE ZA WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE NABYCIE TOWARÓW (WNT) I WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWĄ DOSTAWĘ TOWARÓW (WDT)

I. Przemieszczenie własnych towarów do Polski niestanowiące WNT (art. 12 ust. 1 pkt 4 -7 ustawy o VAT)

Od 1 kwietnia 2013 r. zmieniają się przepisy w zakresie obowiązujących dotychczas zasad uznawania za WNT czynności związanych z przemieszczeniem przez podatnika należących do niego towarów z innego państwa członkowskiego do Polski. Zmiany te dotyczą m.in. likwidacji terminów na wywóz z Polski tych towarów (określonych w art. 12 ust. 1 pkt 4-7 ustawy o VAT), których dochowanie powodowało, że przemieszczenia nie uznawało się za WNT.

VAT 2013 – przemieszczenie towarów niebędących WNT

Zrezygnowano z następujących warunków w przemieszczeniu własnych towarów podatnika dokonywanych:

1. w ramach eksportu:
   1. z 90-dniowego terminu na wywiezienie towaru z Polski poza UE,
   2. z warunku objęcia towaru procedurą wywozu w rozumieniu przepisów celnych
      w kraju wysyłki (Polski).

Towary przywiezione do Polski z Czech przez czeskiego podatnika VAT, w celu ich eksportu do Rosji, nawet gdy będą w Polsce dłużej niż 90 dni nie będą powodowały konieczności zarejestrowania się tego podatnika w Polsce i rozliczenia WNT. Również nie będzie tu miało znaczenia, w którym państwie UE rozpocznie się procedura wywozowa (czy w Polsce, czy np. na Litwie ).

Podatnik co do zasady będzie obowiązany do posiadania dokumentu celnego potwierdzającego objęcie towarów celną procedurą wywozu (objęcie tą procedurą nie musi jednak nastąpić w państwie członkowskim rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów, ale może to być również z terytorium Polski) i z dokumentacji podatnika powinno wynikać, że towar przywożony na terytorium Polski ma być wywieziony poza terytorium UE.

2. w ramach dostawy unijnej: z 90-dniowego terminu na wywiezienie towaru z Polski do innego państwa UE.

Towary przywiezione do Polski z Czech mają dotrzeć na Litwę ale podatnik czeski w ramach działań logistycznych przetrzymuje je przez pewien czas w Polsce w celu np. dokonania zbiorowej przesyłki. Zgodnie z nowymi regulacjami nie będzie w takim przypadku konieczne zarejestrowanie się dla potrzeb VAT w Polsce i rozliczenie WNT gdy te towary wyjadą na Litwę nawet później niż w 90. dniu od momentu ich przywiezienia.

3. w celach usługowych:

a) z 90-dniowego terminu na powrotne przemieszczenie towaru z Polski do państwa UE, z którego pierwotnie je wywieziono, przy czym doprecyzowano, że chodzi o przypadki gdy na towarach mają być w Polsce wykonane usługi ich wyceny lub wykonane na nich prace,

b) z 24-miesięcznego terminu na wywiezienie towaru z Polski do innego państwa UE, jeśli mają być one czasowo używane do świadczenia na terytorium Polski usług przez podatnika, który dokonał tego przemieszczenia.

W przypadku usług w Polsce na majątku ruchomym podatnika z Niemiec nie obowiązuje 90-dniowy termin powrotnego ich wywozu. Po zakończeniu tych usług towary mają być jedynie wywiezione z powrotem do Niemiec. 

Analogiczne podejście obowiązywać będzie w przypadku towarów czasowo używanych w Polsce np. maszyn z Niemiec do budowy przez podatnika niemieckiego hali w Polsce. Po zakończeniu używania maszyny te mają powrócić do Niemiec. Ramy czasowe tego używania (2 lata) nie mają już zastosowania.

II. Przemieszczenie własnych towarów do Polski niestanowiące WDT (art. 13 ust. 4 pkt 4, 6 i 7 ustawy o VAT)

Podobne zmiany jak w zakresie nieuznawania WNT przewidziano dla rozpoznawania WDT. Dotyczą one wyjątków, w których przemieszczenie należących do podatnika towarów z Polski do innego państwa UE nie stanowi WDT.

Jak udokumentować WDT, żeby móc zastosować 0 % stawkę podatku VAT

Zrezygnowano z warunku objęcia towarów procedurą wywozu na terytorium kraju.

Zrezygnowano z 24-miesięcznego terminu na powrotne przemieszczenie do Polski towarów czasowo używanych na terytorium innego państwa UE w celu świadczenia tam usług przez polskiego podatnika.

Wprowadzono także doprecyzowanie, że usługi (prace), które mają być wykonane na towarach czasowo przemieszczonych z Polski do innego państwa UE, obejmują także ich wycenę.

W związku ze zmianami opisanymi w pkt I i II zmniejszą się obowiązki ewidencyjne i informacyjne podatników.

Podstawa prawna:

1)    ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o  podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35);

2)    rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 362);

3)   rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług dotyczących transakcji wewnątrzwspólnotowych w zakresie nowych środków transportu, określającego nowy wzór deklaracji dla podatku od towarów i usług przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu nowych środków transportu (VAT-10₍₄₎) oraz wzór deklaracji dla podatku od towarów i usług od wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu (VAT-11₍₃₎) (Dz. U. poz. 367);

Źródło: Ministerstwo Finansów