Rodzaje złomu a odwrotne obciążenie podatkiem VAT jego dostawy

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej nabywające złom.

Jednak osoby te są podatnikami VAT jeżeli dokonującym dostawy złomu na terytorium kraju jest podatnik, o którym mowa w art. 15, niekorzystający ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113, a dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Przyjęte regulacje wprowadzają mechanizm (tzw. odwrotnego obciążenia – z ang. reverse charge) polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia VAT na podatnika, na rzecz którego dokonywana jest dostawa złomu.

Z powołanego przepisu wynika, że:
1. w przypadku transakcji dokonywanej przez podatnika podatku VAT, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego na gruncie VAT, na rzecz innego podatnika (a więc dostawy dokonywanej pomiędzy przedsiębiorcami),
2. której przedmiotem będzie złom (towar, którego nie można uznać za używany),
zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest nabywca.

Regulacja ta stanowi wyjątek od zasady, zgodnie z którą podatek VAT z tytułu dostawy towarów na terytorium Polski rozlicza sprzedawca.

Kluczową kwestią dla zastosowania właściwego sposobu rozliczenia podatku jest więc ustalenie, czy dany towar mieści się w pojęciu złomu.

Na skutek licznych pytań podatników w zakresie rodzajów złomu, których dostawa opodatkowana jest na zasadzie odwrotnego obciążenia Minister Finansów podjął próbę wyjaśnienia tych wątpliwości.

Co to jest złom w świetle ustawy o VAT?

W interpretacji ogólnej z dnia 2 maja 2011 r. (sygn. PT3/033/2/188/LWA/11/569) wyjaśniono, że: „kierując się wykładnią historyczną i celowościową przez złom dla celów zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT należy rozumieć złom metali, w tym złom stalowy (wsadowy i niewsadowy), żeliwny i metali nieżelaznych, jak również złom metali szlachetnych. (…) W cel przyjętej w art. 17 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy regulacji wpisuje się również obrót zużytymi akumulatorami ołowianymi lub ich częściami zaliczanymi – zgodnie z normą europejską PN-EN 14057:2003, mającej status Polskiej Normy - do złom”.

Tym samym, Minister Finansów określił, które dostawy – oczywiście po spełnieniu ustawowych warunków - objęte są zakresem szczególnej regulacji polegającej na rozliczeniu podatku należnego przez nabywcę.

Powyższą interpretacją można posiłkować się do czasu uchwalenia zmian do ustawy o podatku od towarów i usług. Ministerstwo Finansów opracowało bowiem projekt ustawy z dnia 20 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o transporcie drogowym.