Rodzaje złomu a odwrotne obciążenie podatkiem VAT jego dostawy

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej nabywające złom.

Autopromocja

Jednak osoby te są podatnikami VAT jeżeli dokonującym dostawy złomu na terytorium kraju jest podatnik, o którym mowa w art. 15, niekorzystający ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113, a dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Przyjęte regulacje wprowadzają mechanizm (tzw. odwrotnego obciążenia – z ang. reverse charge) polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia VAT na podatnika, na rzecz którego dokonywana jest dostawa złomu.

Z powołanego przepisu wynika, że:
1. w przypadku transakcji dokonywanej przez podatnika podatku VAT, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego na gruncie VAT, na rzecz innego podatnika (a więc dostawy dokonywanej pomiędzy przedsiębiorcami),
2. której przedmiotem będzie złom (towar, którego nie można uznać za używany),
zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest nabywca.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Regulacja ta stanowi wyjątek od zasady, zgodnie z którą podatek VAT z tytułu dostawy towarów na terytorium Polski rozlicza sprzedawca.

Kluczową kwestią dla zastosowania właściwego sposobu rozliczenia podatku jest więc ustalenie, czy dany towar mieści się w pojęciu złomu.

Na skutek licznych pytań podatników w zakresie rodzajów złomu, których dostawa opodatkowana jest na zasadzie odwrotnego obciążenia Minister Finansów podjął próbę wyjaśnienia tych wątpliwości.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Co to jest złom w świetle ustawy o VAT?

W interpretacji ogólnej z dnia 2 maja 2011 r. (sygn. PT3/033/2/188/LWA/11/569) wyjaśniono, że: „kierując się wykładnią historyczną i celowościową przez złom dla celów zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT należy rozumieć złom metali, w tym złom stalowy (wsadowy i niewsadowy), żeliwny i metali nieżelaznych, jak również złom metali szlachetnych. (…) W cel przyjętej w art. 17 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy regulacji wpisuje się również obrót zużytymi akumulatorami ołowianymi lub ich częściami zaliczanymi – zgodnie z normą europejską PN-EN 14057:2003, mającej status Polskiej Normy - do złom”.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Tym samym, Minister Finansów określił, które dostawy – oczywiście po spełnieniu ustawowych warunków - objęte są zakresem szczególnej regulacji polegającej na rozliczeniu podatku należnego przez nabywcę.

Powyższą interpretacją można posiłkować się do czasu uchwalenia zmian do ustawy o podatku od towarów i usług. Ministerstwo Finansów opracowało bowiem projekt ustawy z dnia 20 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o transporcie drogowym.

Projekt zakłada zmianę treści obecnego art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, stanowiąc, że podatnikami tego podatku są podmioty nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 (pozostałe warunki nie zostaną zmienione).

Zwrot VAT za materiały budowlane w 2011 r. - nowy wykaz materiałów budowlanych

Jednocześnie w załączniku nr 11 wskazane zostały następujące towary:
1. PKWiU ex 24.10.14.0 – Granulki i proszek z surówki, surówki zwierciadlistej lub stali – wyłącznie wlewki do przetopienia,
2. PKWiU ex 24.45.30.0 – Pozostałe metale nieżelazne i wyroby z nich: cermetale; popiół i pozostałości zawierające metale i związki metali – wyłącznie odpady i złom metali nieszlachetnych,
3. PKWiU 38.11.51.0 – Odpady szklane
4. PKWiU 38.11.54.0 – Pozostałe odpady gumowe
5. PKWiU 38.11.55.0– Odpady z tworzyw sztucznych
6. PKWiU ex 38.11.58.0 – Odpady inne niż niebezpieczne zawierające metal – wyłącznie:
- żużel granulowany pochodzący z produkcji żelaza i stali,
- żużle z wyłączeniem żużla granulowego, zendra oraz inne odpady hutnicze hutnictwa żelaza i stali,
- żużle, popioły i odpady (z wyjątkiem żużli, popiołów i odpadów hutnictwa żelaza i stali), które zawierają metale arsen, lub ich związki,
- odpady i złom z miedzi, niklu, aluminium, ołowiu, cynku, cyny, pozostałych metali nieszlachetnych,
- opady i złom metali szlachetnych lub metali platerowanych metalami szlachetnymi,
 odpady i złom związków metali szlachetnych, w szczególności stosowane do odzysku metali szlachetnych,
7. PKWiU 38.12.27 – Odpady i braki ogniw i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne

Jak widać, katalog surowców wskazany w załączniku jest o wiele szerszy od tradycyjnego pojęcia złomu.

Odbiega również w znacznym stopniu od katalogu przedstawionego przez Ministra Finansów we wspomnianej interpretacji ogólnej, gdzie Minister wskazywał, że chodzi o złom: stalowy, żeliwny, metali nieżelaznych i szlachetnych.

Po tych zmianach, których planowane wejście w życie datowane jest na 1 lipca 2011 r., odwrotnym obciążeniem objęta również będzie sprzedaż odpadów poprodukcyjnych i surowców wtórnych. Warto więc już dziś przyswoić sobie te wiadomości, aby prawidłowo dokonywać rozliczeń podatku VAT.