REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ustalić wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jak ustalić wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości?
Jak ustalić wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości?

REKLAMA

REKLAMA

Od dłuższego już czasu wątpliwości wzbudza sposób ustalenia przez sąd orzekający wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, tzn. przesłanki i okoliczności, na których ma się opierać przy jego ustalaniu. Analizowane zagadnienie ma istotne znaczenie praktyczne i przekłada się z jednej strony na wielkość ewentualnego obciążenia finansowego przedsiębiorstwa przesyłowego oraz wysokość potencjalnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przysługującego właścicielowi nieruchomości – z drugiej strony. Ważne jest również, aby powoływani przez sąd biegli sądowi nie abstrahowali od aktualnego zapatrywania judykatury na kwestię zasad określania wynagrodzenia, o którym mowa.

Właścicielowi nieruchomości, na której posadowiono urządzenia infrastruktury energetycznej przysługuje roszczenie o odpowiednie wynagrodzenie za korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z należącej do niego nieruchomości gruntowej.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Chodzi tu o te przedsiębiorstwa przesyłowe (posiadaczy służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu), które są w tzw. złej wierze, tj. nie legitymują się uprawnieniami do ingerowania w sferę cudzej własności nieruchomości dla bieżącego utrzymania urządzeń przesyłowych (brak tytułu prawnego w postaci umowy z właścicielem nieruchomości, ustanowienia odpowiedniej służebności przez sąd, czy też w postaci decyzji administracyjnej).

Nie należy przy tym zapominać, że judykatura dopuszcza również możliwość wystąpienia z roszczeniem o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie także w sytuacji gdy korzystanie z nieruchomości realizowane jest przez przedsiębiorstwo przesyłowe w dobrej wierze.

Polecam:Lokowanie wolnych środków pieniężnych w obligacje emitowane przez inne podmioty nie podlega VAT

REKLAMA

Dobra wiara zostaje bowiem wyłączona od momentu, w którym przedsiębiorstwo przesyłowe uzyskało informację o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy (art. 224 § 2 zd. 1 kodeksu cywilnego).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Trzeba zauważyć, że roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest niezależne od roszczenia określonego w art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego.

Oznacza to w praktyce, że właściciel nieruchomości, który realizuje roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie nie jest obowiązany do równoczesnego wystąpienia z żądaniem:
- przywrócenia stanu zgodnego z prawem (zmiany sposobu korzystania z nieruchomości) oraz
- zaniechania naruszeń przeciwko przedsiębiorstwu przesyłowemu.

Przykładowo z roszczeniem o wynagrodzenie zza bezumowne korzystanie właściciel może wystąpić bez kierowania jednoczesnego żądania usunięcia, czy też zmiany sposobu przebiegu sieci elektroenergetycznej.

Należy podkreślić, że z uwagi na wprowadzenie od dnia 3 sierpnia 2008 r. do Kodeksu cywilnego instytucji służebności przesyłu (ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 116, poz. 731), roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości po tej dacie należy rozpatrywać z uwzględnieniem przepisów wprowadzonych w wyniku wskazanej wyżej nowelizacji przepisów (art. 3051 - 3054 k.c.) oraz art. 49 kodeksu cywilnego, który również uległ zmianie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2009 r.; II CSK 137/09).

Polecamy:Jakie obowiązki podatkowe ma przedsiębiorca przesyłowy korzystający z cudzej nieruchomości?

Dlatego też najbardziej miarodajny dla określenia zasad ustalania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z określonej nieruchomości jest dorobek orzecznictwa powstały po dacie wprowadzenia wyżej wskazanych przepisów do kodeksu cywilnego.

Już w roku 1984 r. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów (z dnia 10 lipca 1984 r., III CZP 20/84), mającej moc zasady prawnej, wyraził pogląd o konieczności stosowania przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie obiektywnego kryterium, jakim jest układ odpowiednich cen rynkowych - stawek za korzystanie z rzeczy tego rodzaju (wynagrodzenie takie powinno równać się dochodowi, jaki normalnie osiąga się z danego stosunku prawnego – najmu czy dzierżawy).

Podzielając pogląd odnoszący się do kryterium obiektywnego wyrażono w judykaturze wątpliwość co do istnienia cen rynkowych właściwych dla stanu faktycznego, jakim jest posiadanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe służebności przesyłu.

Posiadanie służebności przesyłu (służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu) przez przedsiębiorcę przesyłowego z reguły nie powoduje bowiem pozbawienia właściciela faktycznego władztwa nad nieruchomością obciążoną.

Wydaje się więc, że kryteria ustalania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w oparciu jedynie o układ odpowiednich cen rynkowych właściwych dla najmu czy też dzierżawy nie są właściwe w sytuacji gdy właściciel nieruchomości nie zostaje zupełnie pozbawiony fizycznego władztwa nad nieruchomością, której jest właścicielem.

W konsekwencji kryteria określenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe powinny uwzględniać stopień ingerencji w treść prawa własności (taką opinię wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2010 r., II CSK 444/09).

Należy przy tym pamiętać, że posiadanie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, która swoje uregulowanie znajduje obecnie w art. 3051 k.c., przybiera taką postać, że co do zasady nie pozbawia w zupełności faktycznego władztwa właściciela nad jego nieruchomością, chociaż nie można wykluczyć wystąpienia przypadków, w których z uwagi na charakter i przeznaczenie urządzeń przesyłowych faktyczne władztwo nad nieruchomością będzie wyłączone w całości lub w jej części.

Stwierdzić zatem należy, że w tych przypadkach, kiedy sposób korzystania przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości, na której posadowione są urządzenia infrastruktury przesyłowej, pozwala będzie na korzystanie z nieruchomości przez właściciela (w mniejszym lub większym zakresie), wynagrodzenie za bezumowne korzystania powinno być w odpowiedniej mierze obniżone w stosunku do wynagrodzenia określonego zgodnie z układem odpowiednich cen rynkowych właściwych dla stosunku najmu lub dzierżawy gruntu.

Oprócz stopnia ingerencji w prawo własności nieruchomości, winny być również uwzględniane takie okoliczności, jak wartość nieruchomości, czasową perspektywę posiadania służebności przez przedsiębiorstwo przesyłowe oraz ewentualne usytuowanie sieci na wielu nieruchomościach.

Inwestycja polegająca na posadowieniu urządzeń infrastruktury przesyłowej jest z reguły zdarzeniem nieodwracalnym w pewnym okresie czasu – przewidywany okres trwałości tych urządzeń posadowionych na gruncie ma również wpływ na wysokość wynagrodzenia a jego suma nawet w odległej perspektywie nie powinna rażąco przekraczać wartości nieruchomości zajętej pod budowę określonego rodzaju sieci (np. elektroenergetycznej czy gazowej), tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerwca 2005 r. sygn. akt V CK 679/04.

Wypada również zwrócić uwagę, że w postępowaniu sądowym na stronach spoczywają obowiązki w zakresie wskazywania okoliczności i przedstawiania środków dowodowych dla wykazania faktów, z których wywodzą skutki prawne, stosownie do reguły rozkładu ciężaru dowodu, zawartej w art. 6 k.c.

Co do zasady więc na właścicielu nieruchomości, na której bez tytułu prawnego znajdują się urządzenia przesyłowe, spoczywał będzie ciężar udowodnienia, że wysokość żądanego przez niego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest uzasadniona.

Jakie są skutki podatkowe ustanowienia służebności przesyłu?

Jakie obowiązki podatkowe ma przedsiębiorca przesyłowy korzystający z cudzej nieruchomości?

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co zmieni się od lutego 2026 roku?

Od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA