Opłata za wcześniejsze rozwiązanie umowy a VAT

Opodatkowanie kar umownych naliczanych za jednostronne rozwiązanie umowy z winy klienta - zmiana stanowiska organów podatkowych

W piśmie Szefa KAS z 30 stycznia 2023 r. (sygn. DOP7.8101.4.2022.HEMD) czytamy:

"W przypadku zawarcia umowy z ulgą przysługującą Klientowi, Klient obowiązany jest zapłacić Państwu karę umowną z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez Klienta lub przez Spółkę z winy Klienta przed upływem terminu ustalonego w umowie, w wysokości równowartości ulgi przyznanej Klientowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia do dnia rozwiązania umowy.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy kary umowne naliczane przez Spółkę za jednostronne rozwiązanie przez Klienta lub przez Spółkę z winy Klienta, umowy przyznającej Klientowi ulgę podlega opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług oraz czy w związku z tym Spółka obowiązana jest do wystawiania faktur VAT z tego tytułu.

W świetle powyższego, jak wynika z treści przywołanych przepisów, kwota uzyskana od abonenta na podstawie art. 57 ust. 6 Prawa telekomunikacyjnego jest jednostronnym ekwiwalentem pieniężnym wynikającym z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (umowy).

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy stwierdzić, że uiszczana przez abonenta kwota pieniężna, określana jako roszczenie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczenie usług. W tym przypadku zapłata przez abonenta powyższego roszczenia ma charakter rekompensaty z tytułu wcześniej przyznanych - na podstawie umowy zawartej na czas określony - ulg w świadczeniu usług telekomunikacyjnych.

Zauważyć bowiem należy, że zawierając terminową umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, abonent zna warunki upoważniające go do skorzystania z promocyjnych cen, w tym kwotę ulgi jaka została mu przyznana, a także konsekwencje rozwiązania umowy przed terminem. Z kolei, gdy dojdzie do rozwiązania umowy przed terminem jej obowiązywania, przez abonenta lub z winy abonenta, obciążą Państwo abonenta kwotą zwrotu równowartości przyznanych mu ulg, odpowiednio pomniejszonych za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Zawarta przez abonenta umowa będzie miała charakter odpłatny, a wysokość odpłatności będzie uzależniona od tego, czy dotrzymany będzie okres na jaki została zawarta. Przy czym w przypadku, gdy umowa będzie obowiązywała w całym okresie na jaki została zawarta, abonent poniesie niższy koszt usługi, uwzględniający zastosowaną ulgę. Natomiast w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy, przez abonenta lub z jego winy, koszt usługi będzie wyższy, ponieważ abonent będzie pozbawiony przyznanej pierwotnie ulgi, proporcjonalnie skorygowanej do czasu obowiązywania umowy.

Należy również wspomnieć o wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 marca 2021 r., sygn. akt I SA/Gl 1654/20 (nieprawomocny)w którym Sąd potwierdził, że rację ma Dyrektor przyjmując w zaskarżonej interpretacji, że zwrot równowartości przyznanych abonentowi ulg w przypadku jednostronnego, dokonanego przez abonenta lub z winy abonenta, przedterminowego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych podlega opodatkowaniu VAT.

(…) Odnosząc powyższe stwierdzenia wynikające z orzecznictwa TSUE do przedmiotowej sprawy należy uznać, że w przypadku jednostronnego rozwiązania, przez abonenta lub z winy abonenta, umowy terminowej o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w myśl której przyznane zostały abonentowi ulgi, zwrot równowartości przyznanych ulg, proporcjonalnie pomniejszonych za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania, należy uznać za część świadczenia należnego z tytułu usług telekomunikacyjnych, zatem obowiązek podatkowy należy określić odpowiednio jak dla takich usług."

Autopromocja

Opłata (odszkodowanie, wynagrodzenie, zwrot rabatu) za wcześniejsze rozwiązanie umowy opodatkowana VAT. Komentarz

Zmieniona interpretacja dotyczyła umów abonamentowych o świadczenie usług telekomunikacyjnych, które charakteryzują się udzielaniem rabatów (ulg) w chwili zawarcia umowy. W takiej sytuacji klient musi je częściowo zwrócić. Jednak takie stanowisko organy podatkowe zajmują również, gdy dochodzi do wcześniejszego rozwiązania umowy najmu, a najemca płaci odszkodowanie. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 października 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.508.2022.4.RG) czytamy:

"Z powyższego wynika, iż wcześniejsze rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.
(…) Mając powyższe na uwadze, należy zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie opłata otrzymana przez Wnioskodawcę jest ściśle związana z uzyskaniem korzyści przez wypłacającego (najemcę Lokalu) w postaci uzyskania zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu, co stanowi świadczenie wykonane na rzecz najemcy. Tym samym istnieje związek pomiędzy wypłatą należności a świadczeniem wzajemnym. Wobec powyższego należy uznać, iż w opisanym stanie faktycznym - w świetle regulacji zawartych w powołanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy - mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, które - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."

Stanowiska organów podatkowych popierają również sądy. W wyroku NSA z 7 października 2020 r. (sygn. akt I FSK 22/18) czytamy:

Autopromocja

Webinar:
KSeF w małym biurze rachunkowym

Sprawdź

"Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. "Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji". Opisane we wniosku o wydanie interpretacji zdarzenie przyszłe dotyczące możliwości przedwczesnego zakończenia (wypowiedzenia) umowy franczyzy przez franczyzobiorcę polega właśnie na tolerowaniu tej sytuacji przez franczyzodawcę w zamian za umówione wynagrodzenie. Podstawą wypłaty tego wynagrodzenia jest umowa franczyzowa, z której wynikają warunki w jakich świadczenie jest należne a także jego wysokość. Przedstawiona czynność spełnia więc wszelkie przesłanki do uznania jej za odpłatne świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., które stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."

Źródło: pismo Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z 30 stycznia 2023 r. (sygn. DOP7.8101.4.2022.HEMD)

oprac. Joanna Dmowska