REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego jest kosztem?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Nogacki
radca prawny
Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego jest kosztem
Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego jest kosztem
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego stanowi jego koszt uzyskania przychodu. Przedsiębiorca wygrał w NSA spór z fiskusem w tej sprawie.

Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego

Dwie firmy nawiązały umowę współpracy z trzecim przedsiębiorcą pełniącym funkcję menagera projektu. Zobowiązały się w niej do solidarnej wobec niego odpowiedzialności za ewentualne naruszenie kontraktu. Gdy jedna z firm nie dopełniła ciążących na niej obowiązków, menager wystąpił do niej o zapłatę kary umownej, a w obliczu bezskuteczności swego żądania zwrócił się o to do drugiej, jako zobowiązanej do tego solidarnie. Fiskus przez ponad trzy lata bronił swego stanowiska, że mimo poniesienia ciężaru tej kary firma nie może zaliczyć jej do kosztu uzyskania przychodu. O tym, że jest w błędzie, przekonał go wreszcie Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 19 stycznia 2021 r.

REKLAMA

Autopromocja

Umowa utworzenia i zarządzania funduszem inwestycyjnym

Działające w formie spółki akcyjnej towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządza i reprezentuje fundusze inwestycyjne posiadające osobowość prawną. Spółka ma siedzibę w Polsce i tu też podlegają opodatkowaniu jej dochody w całości, bez względu na miejsce ich osiągania. W 2014 r. spółka zleciła innemu przedsiębiorcy zarządzanie portfelem inwestycyjnym wyodrębnionego funduszu. Do jego utworzenia zobowiązała ją umowa o współpracy. Następnie przedsiębiorca, jako zarządzający, zająć się miał głównie pozyskiwaniem wpłat od inwestorów. Oba podmioty zawarły z firmą uprawnioną do dysponowania określonymi środkami unijnymi umowę o współpracy w zakresie utworzenia i zarządzania przedmiotowym funduszem.

Spółka zapłaciła karę umowną zamiast przedsiębiorcy

W ramach tej ostatniej umowy zarówno spółka, jak i przedsiębiorca zarządzający zobowiązali się względem ww. firmy do ponoszenia odpowiedzialności solidarnej za ewentualne naruszenie kontraktu. Firma (zwana dalej również menagerem) zastrzegła sobie prawo do wypowiedzenia umowy na wypadek istotnego naruszenia jej ustaleń. Po bezskutecznym upływie okresu, w jakim przedsiębiorca zarządzający miał pozyskać wpłaty inwestorów, menager wezwał przedsiębiorcę do zapłaty kary umownej. Ponieważ przedsiębiorca odmówił jej zapłaty, mimo że to na nim ciążył obowiązek zgromadzenia odpowiedniego poziomu wpłat, firma zwróciła się o zapłatę tej kary do spółki. Spółka karę umowną zapłaciła i w związku z tym wystąpiła do organu podatkowego o potwierdzenie, że jej koszt będzie dla niej stanowił koszt uzyskania przychodu.

Zapłata cudzego długu nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po przeanalizowaniu sprawy 30 stycznia 2018 r. stwierdził, że zapłacona przez spółkę kara nie może stanowić dla niej kosztu uzyskania przychodu, bowiem to nie ona była zobowiązana do jej zapłaty, a przedsiębiorca zarządzający, gdyż podstawą wystąpienia przez firmę z żądaniem zapłaty tej kary było niedopełnienie części kontraktu, która obarczała zarządzającego. Spółce, jako niezobowiązanej do zaspokojenia tego roszczenia, przysługuje względem przedsiębiorcy zarządzającego roszczenie o naprawienie szkody wynikłej wskutek zapłaty kary, które powinno zostać zaspokojone zasadniczo poprzez zwrot wypłaconej menagerowi kwoty. Podsumowując, organ podatkowy uznał, że skoro uregulowanie za kogoś cudzego długu nie jest wydatkiem definitywnym, bezzwrotnym, to nie można tego wydatku uznać za koszt uzyskania przychodu.

Organ poczynił własne nieuprawnione ustalenia faktyczne

REKLAMA

Rozpoznający skargę spółki Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zgodził się z organem podatkowym, że zapłata cudzego długu nie może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu. Przy czym zdaniem sądu organ w niedopuszczalny sposób zmodyfikował stan faktyczny przedstawiony przez spółkę. Całkowicie pominął bowiem fakt, że w umowie zawartej z menagerem wyraźnie zastrzeżono, iż w przypadku niezebrania wpłat od inwestorów prywatnych w odpowiedniej wysokości w uzgodnionym terminie, menager będzie mógł wezwać drugą stronę do uiszczenia kary umownej. WSA stwierdził, że organ przyjął w sposób nieuprawniony własne ustalenia faktyczne, odmienne od okoliczności, jakie we wniosku o wydanie interpretacji przedstawiła skarżąca spółka. Jak orzekł sąd, uchylając zaskarżoną przez spółkę interpretację:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

„Dyrektor pominął zatem, że obowiązek zapłaty kary umownej został w Umowie o Współpracy nałożony na oba podmioty, tj. Skarżącą oraz Zarządzającego (…) Natomiast, zgodnie z postanowieniami Umowy o Zarządzanie (a zatem odrębnej umowy, zawartej w ramach innego stosunku prawnego regulującego prawa i obowiązki pomiędzy współdłużnikami solidarnymi), jej strony postanowiły, że w omawianym wyżej przypadku kara umowna winna być zapłacona przez Zarządzającego” (wyrok z 16 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 327/18).

Fiskus nie odpuścił

Organ podatkowy nie zamierzał jednak pogodzić się z wyrokiem sądu. W sierpniu 2018 r. wniósł od niego skargę kasacyjną. W wydanym 19 stycznia 2021 r. wyroku Naczelny Sąd Administracyjny nie uwzględnił skargi fiskusa. Potwierdził, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku poczynił trafne ustalenia, że zobowiązanie spółki do zapłaty kary umownej wynikało wprost z umowy zawartej z kontrahentem. WSA trafnie ustalił również, że organ podatkowy wykroczył poza granice swoich uprawnień, modyfikując stan faktyczny przedstawiony przez spółkę we wniosku o wydanie interpretacji.

„…trafnie Sąd ten uznał, że organ interpretacyjny pominął okoliczność, że w umowie o współpracy obowiązek zapłaty kary umownej został nałożony na oba podmioty, tj. skarżącą spółkę oraz podmiot zarządzający. (…) Natomiast umowa o zarządzanie regulowała inne stosunki prawne. Regulowała bowiem prawa i obowiązki pomiędzy dłużnikami solidarnymi” (wyrok NSA z 19 stycznia 2021 r., sygn. akt II FSK 2796/18).

Podsumowanie

Funkcjonując w realiach obrotu gospodarczo-prawnego, przedsiębiorcy muszą walczyć z takimi przejawami nieuprawnionych działań fiskusa, który dla zabezpieczenia „jedynego słusznego” interesu Skarbu Państwa gotów jest zakrzywiać i modyfikować rzeczywistość, stan faktyczny, w jakiego okolicznościach działają podatnicy. Organy skarbowe nie tylko błędnie stosują prawo podatkowe na niekorzyść przedsiębiorców, ale – co gorsze –błędów tych bronią latami, aż do wyczerpania ostatniej instancji.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

REKLAMA

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA