REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego jest kosztem?

Robert Nogacki
radca prawny
Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego jest kosztem
Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego jest kosztem
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego stanowi jego koszt uzyskania przychodu. Przedsiębiorca wygrał w NSA spór z fiskusem w tej sprawie.

Kara umowna wypłacona przez dłużnika solidarnego

Dwie firmy nawiązały umowę współpracy z trzecim przedsiębiorcą pełniącym funkcję menagera projektu. Zobowiązały się w niej do solidarnej wobec niego odpowiedzialności za ewentualne naruszenie kontraktu. Gdy jedna z firm nie dopełniła ciążących na niej obowiązków, menager wystąpił do niej o zapłatę kary umownej, a w obliczu bezskuteczności swego żądania zwrócił się o to do drugiej, jako zobowiązanej do tego solidarnie. Fiskus przez ponad trzy lata bronił swego stanowiska, że mimo poniesienia ciężaru tej kary firma nie może zaliczyć jej do kosztu uzyskania przychodu. O tym, że jest w błędzie, przekonał go wreszcie Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 19 stycznia 2021 r.

REKLAMA

Autopromocja

Umowa utworzenia i zarządzania funduszem inwestycyjnym

Działające w formie spółki akcyjnej towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządza i reprezentuje fundusze inwestycyjne posiadające osobowość prawną. Spółka ma siedzibę w Polsce i tu też podlegają opodatkowaniu jej dochody w całości, bez względu na miejsce ich osiągania. W 2014 r. spółka zleciła innemu przedsiębiorcy zarządzanie portfelem inwestycyjnym wyodrębnionego funduszu. Do jego utworzenia zobowiązała ją umowa o współpracy. Następnie przedsiębiorca, jako zarządzający, zająć się miał głównie pozyskiwaniem wpłat od inwestorów. Oba podmioty zawarły z firmą uprawnioną do dysponowania określonymi środkami unijnymi umowę o współpracy w zakresie utworzenia i zarządzania przedmiotowym funduszem.

Spółka zapłaciła karę umowną zamiast przedsiębiorcy

W ramach tej ostatniej umowy zarówno spółka, jak i przedsiębiorca zarządzający zobowiązali się względem ww. firmy do ponoszenia odpowiedzialności solidarnej za ewentualne naruszenie kontraktu. Firma (zwana dalej również menagerem) zastrzegła sobie prawo do wypowiedzenia umowy na wypadek istotnego naruszenia jej ustaleń. Po bezskutecznym upływie okresu, w jakim przedsiębiorca zarządzający miał pozyskać wpłaty inwestorów, menager wezwał przedsiębiorcę do zapłaty kary umownej. Ponieważ przedsiębiorca odmówił jej zapłaty, mimo że to na nim ciążył obowiązek zgromadzenia odpowiedniego poziomu wpłat, firma zwróciła się o zapłatę tej kary do spółki. Spółka karę umowną zapłaciła i w związku z tym wystąpiła do organu podatkowego o potwierdzenie, że jej koszt będzie dla niej stanowił koszt uzyskania przychodu.

Zapłata cudzego długu nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po przeanalizowaniu sprawy 30 stycznia 2018 r. stwierdził, że zapłacona przez spółkę kara nie może stanowić dla niej kosztu uzyskania przychodu, bowiem to nie ona była zobowiązana do jej zapłaty, a przedsiębiorca zarządzający, gdyż podstawą wystąpienia przez firmę z żądaniem zapłaty tej kary było niedopełnienie części kontraktu, która obarczała zarządzającego. Spółce, jako niezobowiązanej do zaspokojenia tego roszczenia, przysługuje względem przedsiębiorcy zarządzającego roszczenie o naprawienie szkody wynikłej wskutek zapłaty kary, które powinno zostać zaspokojone zasadniczo poprzez zwrot wypłaconej menagerowi kwoty. Podsumowując, organ podatkowy uznał, że skoro uregulowanie za kogoś cudzego długu nie jest wydatkiem definitywnym, bezzwrotnym, to nie można tego wydatku uznać za koszt uzyskania przychodu.

Organ poczynił własne nieuprawnione ustalenia faktyczne

Rozpoznający skargę spółki Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zgodził się z organem podatkowym, że zapłata cudzego długu nie może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu. Przy czym zdaniem sądu organ w niedopuszczalny sposób zmodyfikował stan faktyczny przedstawiony przez spółkę. Całkowicie pominął bowiem fakt, że w umowie zawartej z menagerem wyraźnie zastrzeżono, iż w przypadku niezebrania wpłat od inwestorów prywatnych w odpowiedniej wysokości w uzgodnionym terminie, menager będzie mógł wezwać drugą stronę do uiszczenia kary umownej. WSA stwierdził, że organ przyjął w sposób nieuprawniony własne ustalenia faktyczne, odmienne od okoliczności, jakie we wniosku o wydanie interpretacji przedstawiła skarżąca spółka. Jak orzekł sąd, uchylając zaskarżoną przez spółkę interpretację:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

„Dyrektor pominął zatem, że obowiązek zapłaty kary umownej został w Umowie o Współpracy nałożony na oba podmioty, tj. Skarżącą oraz Zarządzającego (…) Natomiast, zgodnie z postanowieniami Umowy o Zarządzanie (a zatem odrębnej umowy, zawartej w ramach innego stosunku prawnego regulującego prawa i obowiązki pomiędzy współdłużnikami solidarnymi), jej strony postanowiły, że w omawianym wyżej przypadku kara umowna winna być zapłacona przez Zarządzającego” (wyrok z 16 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 327/18).

Fiskus nie odpuścił

Organ podatkowy nie zamierzał jednak pogodzić się z wyrokiem sądu. W sierpniu 2018 r. wniósł od niego skargę kasacyjną. W wydanym 19 stycznia 2021 r. wyroku Naczelny Sąd Administracyjny nie uwzględnił skargi fiskusa. Potwierdził, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku poczynił trafne ustalenia, że zobowiązanie spółki do zapłaty kary umownej wynikało wprost z umowy zawartej z kontrahentem. WSA trafnie ustalił również, że organ podatkowy wykroczył poza granice swoich uprawnień, modyfikując stan faktyczny przedstawiony przez spółkę we wniosku o wydanie interpretacji.

„…trafnie Sąd ten uznał, że organ interpretacyjny pominął okoliczność, że w umowie o współpracy obowiązek zapłaty kary umownej został nałożony na oba podmioty, tj. skarżącą spółkę oraz podmiot zarządzający. (…) Natomiast umowa o zarządzanie regulowała inne stosunki prawne. Regulowała bowiem prawa i obowiązki pomiędzy dłużnikami solidarnymi” (wyrok NSA z 19 stycznia 2021 r., sygn. akt II FSK 2796/18).

Podsumowanie

Funkcjonując w realiach obrotu gospodarczo-prawnego, przedsiębiorcy muszą walczyć z takimi przejawami nieuprawnionych działań fiskusa, który dla zabezpieczenia „jedynego słusznego” interesu Skarbu Państwa gotów jest zakrzywiać i modyfikować rzeczywistość, stan faktyczny, w jakiego okolicznościach działają podatnicy. Organy skarbowe nie tylko błędnie stosują prawo podatkowe na niekorzyść przedsiębiorców, ale – co gorsze –błędów tych bronią latami, aż do wyczerpania ostatniej instancji.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Filmowi księgowi – znasz ich historie? Rozwiąż quiz!
Księgowi na ekranie to nie tylko liczby i dokumenty, ale też intrygi, emocje i zaskakujące zwroty akcji. Jak dobrze znasz filmy, w których bohaterowie związani są z tym zawodem? Rozwiąż quiz i sprawdź swoją wiedzę o najciekawszych produkcjach z księgowymi w roli głównej!
Zmiany w podatku od nieruchomości od 2025 roku. Czy wydane wcześniej interpretacje nadal będą chronić podatników?

Projekt ustawy zmieniającej przepisy dotyczące podatku od nieruchomości został skierowany do prac w Sejmie, druk nr 741. Zmiany przepisów planowo mają wejść w życie od 1 stycznia 2025 roku.  Co te zmiany oznaczają dla podatników, którzy posiadają interpretacje indywidualne? Czy interpretacje indywidualne uzyskane na podstawie obecnie obowiązujących przepisów zachowają moc ochronną od 1 stycznia 2025 roku?

Integracja kas rejestrujących online z terminalami płatniczymi od 2025 roku. Obowiązek odroczony do 31 marca

Ministerstwo Finansów poinformowało 20 listopada 2024 r., że uchwalono przepisy odraczające do 31 marca 2025 r. obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi. Ale Minister Finansów chce w ogóle zrezygnować z wprowadzenia tego obowiązku. Podjął w tym celu prace legislacyjne. Gotowy jest już projekt nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw (UD125). Ta nowelizacja jest obecnie przedmiotem rządowych prac legislacyjnych.

KSeF obowiązkowy: najnowszy projekt ustawy okiem doradcy podatkowego. Plusy, minusy i niewiadome

Ministerstwo Finansów przygotowało 5 listopada 2024 r. długo wyczekiwany projekt ustawy o rozwiązaniach w obowiązkowym KSeF. Spróbujmy zatem ocenić przedstawiony projekt: co jest na plus, co jest na minus, a co nadal jest niewiadomą. 

REKLAMA

QUIZ. Korpomowa. Czy rozumiesz język korporacji? 15/15 to wielki sukces
Korpomowa, czyli specyficzny język korporacji, stał się nieodłącznym elementem życia zawodowego wielu z nas. Z jednej strony jest obiektem żartów, z drugiej - niezbędnym narzędziem komunikacji w wielu firmach. Czy jesteś w stanie rozpoznać i zrozumieć najważniejsze pojęcia z tego języka? Czy potrafisz poruszać się w świecie korporacyjnych skrótów, terminów i zwrotów? Sprawdź się w naszym quizie!
Ile zwrotu z ulgi na dziecko w 2025 roku? Podstawowe warunki, limity oraz przykładowe wysokości zwrotu w rozliczeniu PIT

Ulga na dziecko to znaczące wsparcie podatkowe dla rodziców i opiekunów. W 2025 roku, podobnie jak w ubiegłych latach, rodzice mogą liczyć na konkretne kwoty ulgi w zależności od liczby dzieci. Poniżej przedstawiamy szczegółowe wyliczenia i warunki, które należy spełnić, aby skorzystać z przysługującego zwrotu w rozliczeniu PIT.

QUIZ. Zagadki księgowej. Czy potrafisz rozszyfrować te skróty? Zdobędziesz 15/15?
Księgowość to nie tylko suche cyfry i bilanse, ale przede wszystkim język, którym posługują się specjaliści tej dziedziny. Dla wielu przedsiębiorców i osób niezwiązanych z branżą finansową, terminologia księgowa może wydawać się skomplikowana i niezrozumiała. Skróty takie jak "WB", "RK" czy "US" to tylko wierzchołek góry lodowej, pod którą kryje się cały świat zasad, procedur i regulacji. Współczesna księgowość to dynamicznie rozwijająca się branża, w której pojawiają się nowe terminy i skróty, takie jak chociażby "MPP". Celem tego quizu jest przybliżenie Ci niektórych z tych terminów i sprawdzenie Twojej wiedzy na temat języka księgowości. Czy jesteś gotów na wyzwanie?
Darowizna od teściów po rozwodzie. Czy jest zwolnienie jak dla najbliższej rodziny z I grupy podatkowej?

Otrzymanie darowizny pieniężnej od teściów po rozwodzie - czy nadal obowiązuje zwolnienie z podatku od darowizn dla najbliższej rodziny? Sprawdźmy, jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z darowizną od byłych teściów i czy wciąż można skorzystać z preferencji podatkowych po rozwodzie.

REKLAMA

Raportowanie JPK CIT od 2025 roku - co czeka przedsiębiorców?

Od stycznia 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące raportowania podatkowego JPK CIT. Nowe regulacje wprowadzą obowiązek dostarczania bardziej szczegółowych danych finansowych, co ma na celu usprawnienie nadzoru podatkowego. Firmy będą musiały dostosować swoje systemy księgowe, aby spełniać wymagania. Sprawdź, jakie zmiany będą obowiązywać oraz jak się do nich przygotować.

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców – zmiany 2025/2026. Wszystko już wiadomo

Od 2025 roku zasady naliczania składki zdrowotnej zmienią się w porównaniu do 2024 roku. Nastąpi ograniczenie podstawy naliczania składki do 75% minimalnego wynagrodzenia oraz likwidacja naliczania składki od środków trwałych. Natomiast od 1 stycznia 2026 r. zmiany będą już większe. W dniu 19 listopada 2024 r. Rada Ministrów przyjęła autopoprawkę do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk sejmowy nr 764), przedłożoną przez Ministra Finansów. Tego samego dnia rząd przyjął projekt kolejnej nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw dotyczący zmian w składce zdrowotnej od 2026 roku.

REKLAMA