REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można opodatkować na podstawie obecnej ustawy o VAT zdarzenia, które miały miejsce przed jej wejściem w życie?

Czy można opodatkować na podstawie obecnej ustawy o VAT zdarzenia, które miały miejsce przed jej wejściem w życie?
Czy można opodatkować na podstawie obecnej ustawy o VAT zdarzenia, które miały miejsce przed jej wejściem w życie?

REKLAMA

REKLAMA

Na pytanie zadane w tytule odpowiedź może być tylko jedna: ustawy nakładające podatki nie mogą mieć mocy wstecznej, bo jest to sprzeczne z Konstytucją RP. Przedmiotem opodatkowania mogą wyłącznie zdarzenia, które miały miejsce pod rządami danej ustawy.

To elementarz wiedzy prawnopodatkowej. Jeżeli jakikolwiek istotny element stanu faktycznego będącego przedmiotem opodatkowania miał miejsce przed wejście w życie ustawy, czyli w przypadku ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – przed dniem 1 stycznia 2004 r., zdarzenie to nie podlega opodatkowaniu, chyba że jednoznaczny w swej treści przepis szczególny stanowi inaczej odstępstwo od zasady nieretroaktywności i musi być podyktowane realizacją równorzędnych do tej zasady reguł konstytucyjnych.

REKLAMA

Autopromocja

Oznaczało, że jeżeli jeden z istotnych elementów stanu faktycznego miał miejsce pod rządami tej ustawy, a inny, istotny przed tą datą, to czynność w całości bezwzględnie niepodległa opodatkowaniu. Dotyczy to zwłaszcza przypadku likwidacji spółek nie mających osobowości prawnej i zaprzestania wykonywania czynności przez osobę fizyczną.

Podstawową przesłanką opodatkowania tych zdarzeń jest nabycie towarów przez te podmioty z prawem do zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony, a towary te w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania działalności pozostały w majątku podatnika. Jest rzeczą bezsporną, że owa przesłanka musi też mieć miejsce pod rządami tej ustawy, bo:

  • podatkiem naliczonym w rozumieniu tego przepisu jest podatek w rozumieniu art. 86 tej ustawy, który obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2004 r.,
  • przed tą datą nie mogło przysługiwać podatnikowi prawo do odliczenia w rozumieniu tej ustawy, zwłaszcza że przed tą datą nie mógł być wtedy podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., a ustawa ta jeszcze nie weszła w życie.

Biuletyn VAT

Czy te tezy są oczywiste? Zapewne, więc jest to problem?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Otóż jest, bo w piśmiennictwie i praktyce pojawiła się teza, że zdarzenia te jednak podlegają opodatkowaniu i obejmują towary nabyte przed dniem 1 maja 2004 r. Skąd ten absurd?

Odpowiedź jest bardzo banalna: nowa ustawa mylona jest ze starą, obowiązującą do dnia 30 kwietnia 2004 r. Była to – przypomnę – ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług i o podatku akcyzowym. Ustawa ta została definitywnie uchylona z dniem 1 maja 2004 r. i, co najważniejsze, ustawodawca przyjął zasadę braku kontynuacji prawnej między tymi podatkami.

Problem ten był przedmiotem debaty w Sejmie, który odrzucił (słusznie) zasadę istnienia w tym zakresie generalnej kontynuacji między tymi podatkami. Bo warto przypomnieć, że zasada dyskontynuacji jest regułą ogólną prawa podatkowego: podatki uchylone kończą swój byt i przechodzą w nicość. Jeżeli po ich uchyleniu wchodzą w życie nowe ustawy wprowadzające nowy podatek, to jego czas obowiązywania zaczyna się od nowa, a ewentualne związki z przeszłością muszą wynikać z konkretnych przepisów wprowadzających czy też przejściowych. U podstaw zasady dyskontynuacji legła reguła ogólna – nullum tributum sine lege: nie ma ustawy - nie ma podatku. Zbieżność nazw, podobieństwo konstrukcji nie ma tam żadnego znaczenia, bo dlaczego miałaby mieć?

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Być może po przystąpieniu nowego kraju do UE w stosunku do podatków zharmonizowanych powinna obowiązywać zasada kontynuacji: gdy ustawodawca uchyli wreszcie obowiązujące obecnie gnioty i zastąpi je nową ustawą dotyczącą podatku od towarów i usług, to w drodze wyjątku obowiązywać będzie tu zasada kontynuacji – tak zresztą wynika z projektu tej ustawy opublikowanego na jesieni zeszłego roku na stronach komitetu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości.

Witold Modzelewski

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego

Instytut Studiów Podatkowych

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Faktura korygująca - do kiedy można wystawić (termin graniczny)

Na przedawnienie zobowiązania podatkowego nie wpływa wystawienie przez podatnika faktury korygującej, również zwiększającej. Korekta faktury nie kreuje bowiem obowiązku podatkowego, gdyż odnosi się do faktury pierwotnej, która odzwierciedla zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego. Nie ma więc żadnych podstaw prawnych, by w przypadku korekty faktury początek 5-letniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego wiązać z datą korekty faktury, a nie ze zdarzeniem powodującym powstanie obowiązku podatkowego. Dlatego po upływie 5-letniego terminu przedawnienia nie istnieje możliwość wystawiania przez podatników faktur korygujących.

Fałszowanie faktur: jakie skutki w VAT dla kupującego i sprzedawcy. Faktury puste, wystawione przez osoby nieuprawnione, bez wiedzy i zgody podatnika

Odpowiedzialność podatników VAT za „puste” lub nierzetelne faktury wywołuje od dłuższego czasu spore kontrowersje, szczególnie gdy wystawcą był pracownik. Po korzystnym wyroku TSUE pracodawca może uwolnić się od obowiązku zapłaty VAT wynikającego z faktur wystawionych przez nieuczciwych pracowników. Wymaga to jednak od niego dochowania należytej staranności przy kontrolowaniu poczynań pracowników. NSA w wyroku z 3 września 2024 r. (sygn. akt I FSK 1212/18) uznał, że pracodawca nie dochował staranności, skoro proceder trwał przez dłuższy okres (ponad 3 lata).

ZUS wycofuje decyzje i umarza postępowania wobec przedsiębiorców. Skuteczna interwencja Rzecznika MŚP

Dzięki interwencji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców ZUS wycofał błędne decyzje oraz umorzył postępowania wobec przedsiębiorców korzystających z ulgi „Mały ZUS Plus”. To ważne zwycięstwo w walce o sprawiedliwe traktowanie firm.

Księgowi nie muszą się bać sztucznej inteligencji – AI jako konkurenta do miejsc pracy. Wystarczy, że postawią na rozwój pewnych swoich kompetencji, jakich

Niemal wszyscy są zgodni, iż w księgowości sztuczna inteligencja nie ma szans z ludzkim ekspertem w budowaniu relacji z klientem, kreatywności czy w negocjacjach. I na takie tak zwane kompetencje miękkie powinni stawiać księgowi w swoim rozwoju i edukacji.

REKLAMA

Podatek od ogrodzenia w 2025 r. Ministerstwo Finansów wyjaśnia wątpliwości

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 19 stycznia 2025 r. poinformowało, że wszelkie informacje pojawiające się w przestrzeni publicznej i powielane przez media na temat wprowadzenia nowego obciążenia w postaci podatku od ogrodzeń należy uznać za wprowadzające w błąd.

Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Wyślesz skutecznie pismo do urzędu i sądu w ostatnim dniu terminu nie tylko Pocztą Polską. Nowelizacja ordynacji podatkowej, kpa i kpc już w Sejmie

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu lub sądu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

REKLAMA

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

REKLAMA