Zwolnienia z VAT – kto i kiedy może z nich korzystać?

To w jaki sposób powinno nastąpić rozliczenie z tytułu podatku VAT zależy od wielu czynników, m.in. od: przedmiotu działalności, wysokości obrotu, czy podlegamy zwolnieniu, czy prowadzimy transakcje z zagranicą itp.

Poniżej postaramy się opisać sytuacje, w których możemy skorzystać z szerokiego wachlarza zwolnień z tego podatku.

Ogólna zasada wynikająca z ustawy o podatku VAT zawarta jest w art. 15, który mówi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Wydawałoby się więc, że pod podatek VAT podlegają wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą to ustawa zawiera również szereg zwolnień podmiotowych (chodzi o limit sprzedaży) i przedmiotowych (dotyczy wybranych towarów i usług) oraz opisuje sytuacje, w których nie ma obowiązku składania deklaracji VAT (np. zawieszenie prowadzenia działalności).

ZWOLNIENIE Z VAT PODMIOTOWE

Osoby prowadzące działalność gospodarczą nie mają obowiązku rejestracji jako czynni podatnicy VAT pod warunkiem, że limit sprzedaży towarów/usług nie przekracza w ciągu roku 200.000,00 PLN. W sytuacji gdy rozpoczynamy naszą działalność w trakcie roku limit ten należy obliczyć proporcjonalnie.

UWAGA!
W sytuacji kiedy spodziewamy się przekroczenia limitu powinniśmy się zarejestrować jako podatnik VAT czynny przed dokonaniem sprzedaży, która spowoduje przekroczenie limitu.

Aby prawidłowo wyliczyć limit należy pamiętać, że nie wlicza się do niego:

• kwoty podatku;
• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
• sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
• sprzedaży towarów i usług, zwolnionych od podatku na podstawie ustawy o VAT lub rozporządzenia;
• sprzedaży towarów, które są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

UWAGA!
Jeśli korzystamy ze zwolnienia ze względu na nieprzekroczony limit to nie mamy prawa do odliczenia VAT od zakupów. Zapłacony natomiast przy zakupach podatek VAT będzie naszym kosztem w rozliczeniach z tytułu podatku dochodowego, ale tylko w sytuacji gdy wybrana przez nas forma opodatkowania nam to umożliwi. O różnych formach opodatkowania pisaliśmy już w jednym z wcześniejszych artykułów.

Niestety aby nie było tak łatwo w rozliczeniach z podatkiem VAT występują ograniczenia co do zastosowania zwolnienia podmiotowego. Nie jest tutaj istotne czy limit został przekroczony czy nie. Od 1 września 2019 roku w znowelizowanej ustawie VAT mamy nowy katalog usług, który jest wyłączony ze zwolnienia. Poniżej przykłady obowiązujących zwolnień oraz lista nowych:

1. Sprzedajemy:
   1. wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, wyroby jubilerskie i złom z tych wyrobów;
   2. towary opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych);
   3. budynki, budowle lub ich części;
   4. tereny budowlane i tereny przeznaczone pod zabudowę;
   5. nowe środki transportu.
2. 6. Oraz od 01.09.2019 jako sklepy internetowe sprzedajemy:
      1. sprzęt AGD elektryczny i nieelektryczny;
      2. komputery, urządzenia elektroniczne i optyczne;
      3. preparaty kosmetyczne i toaletowe;
      4. maszyny i urządzenia gdzie indziej niesklasyfikowane takie jak silniki, turbiny, pompy (PKWiU 28).
3. 7. A także od 01.09.2019 jako jako hurtownie i sklepy detaliczne sprzedajemy:
      1. części do pojazdów samochodowych;
      2. części do motocykli.

2. Lub świadczymy usługi:
   1. prawnicze;
   2. w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego;
   3. jubilerskie;
3. 4. Oraz od 01.09.2019 świadczymy usługi:
      1. z zakresu ściągania długów;
      2. factoringu.

3. Lub nie posiadamy siedziby działalności gospodarczej na terytorium RP.

Ponieważ znowelizowana ustawa o podatku VAT budzi wiele wątpliwości dotyczących rozliczeń na przełomie sierpnia i września głównie z powodu braku przepisów przejściowych zachęcamy do śledzenia naszych komunikatów na stronie oraz do kontaktu z nami.

ZWOLNIENIE Z VAT PRZEDMIOTOWE

Zwolnienie to jest związane z przedmiotem prowadzonej przez nas działalności gospodarczej. W ustawie o podatku VAT określono grupę towarów i usług, które nie podlegają podatkowi VAT.

Zwolnieniem z VAT objęte są m.in. następujące czynności:

• zarządzanie funduszami inwestycyjnymi, pracowniczymi programami emerytalnymi, ubezpieczeniami;

• świadczone w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze. Zwolnione z VAT są usługi w zakresie opieki medycznej świadczone, co do zasady, przez:

• • lekarza i lekarza dentystę;
  • pielęgniarkę i położną;
  • psychologa
  • osoby wykonujące zawód medyczny.

• pomocy społecznej;

• kształcenia i wychowania objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty;

• dostawy produktów rolnych;

• dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

EWIDENCJA SPRZEDAŻY

Prowadzenie działalności gospodarczej jako podatnik zwolniony z VAT oznacza, że nie ciąży na nas obowiązek składania deklaracji rozliczających VAT-7 lub VAT-7K. Nie mamy również obowiązku przesyłania plików JPK. Nie oznacza to jednak, że nie ciążą na nas żadne inne obowiązki. Jako podatnicy zwolnieni mamy obowiązek prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży.

Ewidencja ta znana również pod nazwą rejestr sprzedaży pozwala się zorientować, w którym momencie przekroczymy limit 200.000,00 PLN.

Przepisy podatkowe nie określają wprost co taka ewidencja powinna zawierać. Natomiast podstawowe informacje zawarte w takim rejestrze to m.in.:

• liczba porządkowa;
• data sprzedaży;
• wartość sprzedaży;
• wartość sprzedaży narastająco;
• ewentualne uwagi.

Ważne jest, że powinna ona być prowadzona rzetelnie i w sposób chronologiczny. Brak takiej ewidencji lub prowadzenie jej w sposób nieczytelny narazić nas może na konsekwencje ze strony US. W takiej sytuacji Urząd dokona oszacowania naszej sprzedaży i na ten podstawie będziemy zobowiązani zapłacić podatek.

Dlatego bardzo istotne aby przed zarejestrowanie działalności gospodarczej zapoznać się z pełną listą zwolnień i w razie wątpliwości skontaktować się z wykwalifikowanym biurem rachunkowym.

ZWOLNIENIE Z PODATKU VAT A TRANSAKCJE WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE (UE)

Skorzystanie z wyżej wymienionych zwolnień w podatku VAT nie oznacza, że nie będziemy mieć w trakcie prowadzenia naszej działalności sytuacji gdy jednak będziemy podlegać obowiązkowi w podatku VAT.

W sytuacji gdy zamierzamy dokonać transakcji z naszymi kontrahentami prowadzącymi działalność na terenie jednego z państw UE (kontrahenci zagraniczni) to powstanie po naszej stronie obowiązek rozliczenia podatku VAT i obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT-UE.

Tutaj również obowiązuje limit transakcji a jego wysokość to 50.000,00 PLN. Do limitu wlicza się wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT), czyli zakupy towar od firm z Unii Europejskiej.

Dodatkowo jesteśmy zobowiązani do rejestracji gdy:

• nabywamy usługi od kontrahentów z Unii Europejskiej, w odniesieniu do których miejscem świadczenia tych usług jest kraj nabywcy;
• dokonujemy wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, dla których miejscem rozliczenia podatku z tych transakcji jest kraj nabywcy.

Tak więc wystarczy otrzymać, jako przedsiębiorca zwolniona z VAT, fakturę z eBay lub Facebooka by powstała z naszej strony konieczność rejestracji VAT-UE.

Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!

Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!

UWAGA!
Rejestracja jako podatnik VAT-UE nie powoduje, że automatycznie tracimy prawo do zwolnienia z VAT w obrocie krajowym. Zwolnienie takie nadal nas dotyczy i mamy prawo z niego korzystać.

REZYGNACJA ZE ZWOLNIENIA W PODATKU VAT

Każdy przedsiębiorca, który korzysta ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego może sam dobrowolnie rozliczać podatek VAT. W tym celu powinien zgłosić się jako czynny podatnik VAT składając formularz VAT-R w swoim Urzędzie Skarbowym.

Należy pamiętać, że w sytuacji gdy rozpoczynamy działalność gospodarczą takiego zgłoszenia należy dokonać przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej. Natomiast gdy już prowadzimy działalność i jesteśmy zarejestrowani dla celów VAT takiego zgłoszenia aktualizującego powinniśmy dokonać przed początkiem miesiąca lub kwartału (w zależności od tego jaką częstotliwość opodatkowania wybierzemy).

Dobrze mieć na uwadze, że gdy planujemy dokonywanie dużych inwestycji, z których będziemy mieć dużą wartość podatku VAT lub dokonujemy sprzedaży towarów i usług, do których zastosowanie ma obniżona stawka podatku VAT, zostanie czynnym podatnikiem będzie dla nas korzystniejsze. Trzeba tu pamiętać, że w sytuacji gdy jesteśmy zwolnieni z podatku VAT czy to podmiotowo czy przedmiotowo to tym samym nie składamy deklaracji VAT więc i nie odliczymy tego podatku od naszych zakupów.

UWAGA!
Gdy zdecydujemy się dobrowolnie zrezygnować ze zwolnienia z VAT możemy powrócić do niego jednak nie wcześniej, niż po upływie roku licząc od końca roku, w którym zrezygnowano z tego zwolnienia.

Jak z łatwością można zauważyć temat podatku VAT nie jest łatwą sprawą dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Zawsze może dojść do sytuacji gdzie z powodu braku świadomości czy braku rzetelnej informacji staniemy w sytuacji osoby, która nie dopilnowała swoich obowiązków podatkowych. Stąd ważne jest nie tylko odpowiednie rozpoznanie swojej sytuacji przed otwarciem własnej działalności gospodarczej, ale i zaufanie oraz powierzenie swoich spraw podatkowych także w czasie jej trwania odpowiednio wykwalifikowanym osobom.

Wiesław Dzikowski
www.br-progres.pl