Kiedy usługi szkoleniowe finansowane w części ze środków publicznych są zwolnione z VAT

Tak uznał Minister Finansów w wydanej 15 czerwca 2012 r. interpretacji ogólnej.

Usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego są czasem zwolnione z VAT

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm. – ustawa o VAT) w brzmieniu nadanym ustawą z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), od dnia 1 stycznia 2011 r. zwolnieniem z VAT objęte są usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego finansowane w całości ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane.

Przepisem § 13 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392, z późn. zm.) zwolniono z VAT usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Problematyka zwolnień w kontekście usług szkoleniowych finansowanych w części ze środków publicznych sprowadza się przede wszystkim do dokonania oceny, czy dana usługa stanowi usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego oraz czy i w jakiej części jest ona finansowana ze środków publicznych.

Kiedy usługi kształcenia zawodowego nie będą zwolnione z VAT?

Kiedy usługa szkoleniowa jest usługą kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego

Zdaniem Ministra Finansów dla uznania, czy dana usługa spełnia definicję usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego należy odnieść się do art. 44 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1).

Zgodnie z jego treścią, usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) dyrektywy VAT obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia.

Co to są „środki publiczne”

Odnosząc się do drugiej przesłanki zastosowania zwolnienia Minister Finansów wskazał, iż środki otrzymywane przez beneficjentów na prowadzenie projektów realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki finansowanego z budżetu państwa (dotacja celowa) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (płatność pochodząca z budżetu Unii Europejskiej) mieszczą się w kategorii środków publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.).

W tej sytuacji zasadniczą, wymagającą jednoznacznego wyjaśnienia kwestią jest określenie kiedy dochodzi do finansowania usług w całości (lub co najmniej w 70%) ze środków publicznych. W szczególności wyjaśnienia wymaga przypadek, gdy świadczący usługę szkoleniową oprócz otrzymywanego bezpośrednio od usługobiorcy wynagrodzenia, otrzymuje dofinansowanie w postaci środków publicznych.

Ze środków publicznych muszą być finansowane konkretne szkolenia

Minister Finansów zwrócił w tym kontekście uwagę na to, że zarówno ustawa o VAT w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c, jak i ww. rozporządzenie z 4 kwietnia 2011 r. w § 13 ust. 1 pkt 20 wskazuje – dla możliwości zastosowania zwolnienia od podatku – na konieczność finansowania w określonej części usług szkoleniowych ze środków publicznych, co oznacza, że konkretne usługi szkoleniowe (a nie np. cała działalność beneficjenta środków publicznych) mają być sfinansowane z tych środków.

Tym samym, zdaniem Ministra, Finansów warunkiem zwolnienia danej usługi szkoleniowej z podatku jest to, ażeby otrzymane przez usługodawcę wynagrodzenie z tytułu świadczenia tej usługi pochodziło w całości lub w określonej przepisami cyt. rozporządzenia Ministra Finansów części ze środków publicznych. W następstwie powyższego, w zależności od tego, czy otrzymane przez świadczącego przedmiotową usługę szkoleniową środki publiczne składają się na obrót (stanowią podstawę opodatkowania) z tytułu świadczenia tej usługi (i w jakiej części) usługa ta podlegać będzie zwolnieniu z podatku VAT lub nie będzie podlegać temu zwolnieniu.

Decydujące w tym kontekście znaczenie ma art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest obrót, zdefiniowany jako kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Dodatkowo, obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Pojęcie sprzedaży zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT i należy przez nie rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika zdaniem Ministra Finansów, iż w sytuacji gdy podatnik, w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję, czy też inną dopłatę o podobnym charakterze), wpływające bezpośrednio na cenę towaru lub usługi, „uzupełnia” ono podstawę opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia.

Natomiast dotacje czy subwencje (np. dotacja ze środków unijnych) niemające bezpośredniego wpływu na cenę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Dla określenia zatem, czy dane dotacje, subwencje lub też inne dopłaty o podobnym charakterze, składają się czy też nie składają się na obrót (wchodzą czy nie wchodzą do podstawy opodatkowania) istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania.

Zdaniem Ministra Finansów nie budzi przy tym wątpliwości, że otrzymywane przez usługodawcę od usługobiorców kwoty wynagrodzenia za konkretną usługę wchodzić będą w podstawę opodatkowania. Taki charakter będą miały na przykład kwoty wkładów własnych wymaganych przy projektach realizowanych z wykorzystywaniem środków unijnych, przekazywane świadczącemu usługę przez przedsiębiorców kierujących swoich pracowników na określone szkolenia.

Tym samym w zależności od tego, jaki udział w całkowitym obrocie z tytułu świadczenia danej usługi szkoleniowej będą miały środki publiczne, usługa ta podlegać będzie zwolnieniu na podstawie § 13 ust. 1 pkt 20 ww. rozporządzenia z 4 kwietnia 2011 r. (art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o VAT) lub nie będzie podlegać zwolnieniu.

Jeśli zatem podatnik uzyska dofinansowanie ze środków publicznych, którego nie będzie mógł powiązać, zgodnie z ww. zasadami, z konkretną usługą szkoleniową (gdyż nie będzie ona stanowić dopłaty wpływającej bezpośrednio na jej cenę), a oprócz tego z tytułu świadczenia tej usługi otrzyma wynagrodzenie od usługobiorcy (np. kwoty wkładu własnego od przedsiębiorców kierujących swoich pracowników na szkolenie), usługa ta nie będzie korzystać ze zwolnienia.

Realizowany bowiem w takim przypadku przez świadczącego usługę obrót w całości pochodzić będzie ze środków przekazanych przez przedsiębiorców, co oznacza, że nie będzie spełniona przesłanka dotycząca finansowania ww. usług w co najmniej 70% ze środków publicznych, warunkująca zastosowanie zwolnienia z VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 20 ww. rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r.

Ogólne interpretacje podatkowe 2012

Ogólne interpretacje podatkowe Ministra Finansów

Źródło: interpretacja ogólna Ministra Finansów z 15 czerwca 2012 r. (nr PT4/033/2-3/9/EFU/2012/PT-298).