REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rezygnacja ze zwolnienia z VAT przy sprzedaży nieruchomości w akcie notarialnym

Rezygnacja ze zwolnienia z VAT przy sprzedaży nieruchomości w akcie notarialnym
Rezygnacja ze zwolnienia z VAT przy sprzedaży nieruchomości w akcie notarialnym

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik korzystający ze zwolnienia z VAT przy dostawie nieruchomości, która jest sprzedawana 2 lata po pierwszym zasiedleniu, może zastosować zwolnienie lub z niego zrezygnować. Obecnie zawiadomienie o rezygnacji ze zwolnienia należy złożyć do urzędu przed dokonaniem dostawy. Od 1 października 2021 r. w ramach pakietu SLIM VAT 2 zostanie wprowadzona zmiana, która umożliwi rezygnację ze zwolnienia poprzez oświadczenie w akcie notarialnym. Jest to reakcja na dość wyraźny sygnał płynący z orzecznictwa sądów administracyjnych, które już obecnie uznają takie oświadczenia za skuteczne.

Zwolnienie z VAT przy sprzedaży nieruchomości

Ze zwolnienia z VAT korzystają m.in. dostawy budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

REKLAMA

Autopromocja

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przewidziana jest jednak możliwość rezygnacji ze zwolnienia i wybór opodatkowania dostawy. Dyrektywa 2006/112/WE (dyrektywa VAT) nie określa przy tym warunków przyznania podatnikom przez państwa członkowskie UE wyboru opodatkowania.

Z ustawy o VAT wynika, że rezygnacja ze zwolnienia jest możliwa, jeżeli dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni,

2) złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów, właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Oświadczenie to musi również zawierać:

1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy,

2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części,

3) adres budynku, budowli lub ich części.

1. Jaka jest praktyka organów podatkowych na temat rezygnacji ze zwolnienia

Dotychczasowa praktyka wskazuje, że organy podatkowe podchodzą dość rygorystycznie do kwestii rezygnacji ze zwolnienia. Generalnie wymagano, aby rezygnacja następowała w formie odrębnego pisma złożonego przed dokonaniem transakcji.

Ponadto wysyłka zawiadomienia do urzędu za pośrednictwem firmy kurierskiej dzień przed transakcją, które wpłynęło dzień po transakcji, powodowała niezachowanie terminu zgodnie z Ordynacją podatkową. Termin uważa się bowiem za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej (tzw. operator wyznaczony w świetle przepisów Prawa pocztowego). Zasada ta nie obowiązuje, gdy korzystamy z innego operatora niż Poczta Polska.

Natomiast w przypadku pomyłki w zakresie urzędu - tu Ordynacja chroni wnioskodawcę, wskazując, że podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

2. Jak zdaniem sądu powinna odbywać się rezygnacja ze zwolnienia

W ostatnich kilku latach właśnie sądy coraz częściej zauważały, że skorzystanie z prawa do rezygnacji ze zwolnienia dostawy z opodatkowania nie powinno być nadmiernie uciążliwe i obwarowane zbytnimi obostrzeniami.

Jak wskazał przykładowo WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 5 listopada 2020 r. (sygn. akt I SA/Go 319/20):

REKLAMA

Zakres warunków nakładanych przez państwa członkowskie został powiązany także z brzmieniem art. 273 Dyrektywy 112. Przypomnieć należy, iż przepis ten stanowi, że państwa członkowskie mogą nałożyć inne obowiązki, jakie uznają za niezbędne dla zapewnienia prawidłowego poboru VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym (…) Dodatkowo należy wskazać na zasadę proporcjonalności określoną w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości. W celu ustalenia, czy przepis prawa jest zgodny z tą zasadą, należy zbadać, czy środki, które wprowadza w życie, są właściwe do osiągnięcia wyznaczonego celu oraz czy nie wykraczają poza to, co niezbędne do jego osiągnięcia (…) nie jest proporcjonalny wymóg złożenia oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania przed dniem dokonania dostawy, w przypadku, gdy do dostawy dochodzi w dacie zawarcia aktu notarialnego a z treści aktu notarialnego wynika wola rezygnacji ze zwolnienia i wybór opodatkowania transakcji.

Zdaniem sądów w przypadku złożenia oświadczenia o wyborze opodatkowania w treści aktu notarialnego zachowane są wymogi formalne dla skuteczności uznania, że strony zrezygnowały ze zwolnienia od podatku (zob. wyroki NSA z 14 marca 2018 r., sygn. akt I FSK 854/16, i z 10 sierpnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1208/15).

Innymi słowy, strony transakcji mogą dokonać wyboru jej opodatkowania za pomocą innego dowodu niż oświadczenie składane bezpośrednio organowi podatkowemu. Jak zauważono w wyrokach, notariusz z urzędu przekazuje organom podatkowym wypisy aktów notarialnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego.

2.1. Czy samo wskazanie kwot VAT w akcie notarialnym można uznać za złożenie oświadczenia

Czym innym jest rezygnacja z zastosowania zasady czy wybór opcji opodatkowania, a czym innym nieprawidłowe przekonanie stron transakcji, że dostawa jest opodatkowana.

W pierwszym przypadku strony umowy wprost składają oświadczenie o wyborze opodatkowania, w drugim - jedynie wskazują cenę netto + VAT.

Mogą pojawić się więc pytania o to, czy chodzi o oświadczenie woli czy o oświadczenie wiedzy itp. W nauce prawa cywilnego przyjęło się jednak dopuszczenie możliwości tzw. dorozumianego oświadczenia woli. Przykładem dorozumianego oświadczenia woli jest właśnie wskazanie ceny netto, kwoty VAT i ceny brutto.

Również z uzasadnień orzeczeń sądów wynika, że nie chodzi o wyraźne oświadczenie woli, iż strony transakcji rezygnują ze zwolnienia.

Przykładowo w wyroku WSA w Kielcach z 20 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I SA/Ke 15/20), czytamy, że:

(…) niewątpliwie wybór przez strony opodatkowania transakcji potwierdza wskazanie w akcie notarialnym ceny towaru łącznie z podatkiem od towarów i usług.

Także WSA w Łodzi w wyroku z 26 lutego 2020 r. (sygn. akt I SA/Łd 639/19) uznał, że o rezygnacji ze zwolnienia świadczy: podpisanie aktu notarialnego, z którego jasno wynika, że transakcja jest opodatkowana VAT, a należność zbywcy obejmuje kwotę brutto, wystawienie faktury VAT przez zbywcę czy złożenie deklaracji na podatek obejmującej należny VAT od tej transakcji.

Takie stanowisko zajął także NSA w wyroku z 10 sierpnia 2018 r. (sygn. akt I FSK 1208/15).

Oczywiście bezpieczniej wskazać w akcie notarialnym, iż "strony oświadczają, że opodatkowują nieruchomość". Jeśli zaś omyłkowo zrezygnowano ze zwolnienia, którego i tak nie było, to nie wystąpią żadne negatywne następstwa takiego zdarzenia.

3. Na czym polega zmiana w ramach pakietu SLIM VAT2

Od 1 października 2021 r. do ustawy o VAT zostanie dodany art. 43 ust. 10a, z którego będzie wynikało, że w przypadku gdy w związku z dostawą budynków, budowli lub ich części dochodzi do zawarcia aktu notarialnego na podstawie odrębnych przepisów, oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia może być złożone w tym akcie notarialnym.

Podatnicy nie będą musieli się już obawiać takiej praktyki. Jest to ułatwienie dla podatników, gdyż z przepisów prawa cywilnego wynika konieczność zachowania formy aktu notarialnego, czyli jest to niezbędne dla ważności czynności przeniesienia własności nieruchomości. Akt notarialny zawiera zaś oznaczenie zarówno stron transakcji, jak i opis nieruchomości będącej przedmiotem danej transakcji (np. tytuł prawny do nieruchomości, rodzaj budynku itp.). Ponadto notariusz przesyła akt do urzędu skarbowego.

Ważne!
Od 1 października 2021 r. z przepisów będzie wynikało, że oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia można złożyć w akcie notarialnym.

Tym samym podatnicy składający zgodne oświadczenie o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym nie będą mieli odrębnego obowiązku składania do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla nabywcy oświadczenia dotyczącego wyboru opodatkowania przed dokonaniem tej dostawy. Ale mogą to nadal robić.

Bywają też przypadki, że dostawa budynków, budowli lub ich części nie wiąże się z zawarciem aktu notarialnego na podstawie odrębnych przepisów. Chodzi np. o przypadek, że opodatkowaniu podlegają towary, w stosunku do których przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, zatrzymane przez podatnika, w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli spis z natury obejmuje budynki, budowle lub ich części, w stosunku do których podatnikowi przysługiwałoby zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10, rezygnacja ze zwolnienia może nastąpić wyłącznie poprzez złożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT.

Podstawa prawna:

- art. 43 ust. 1 pkt 10, ust. 10 i art. 2 pkt 14 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1163

Powołane orzeczenia sądów:

  • wyrok NSA z 10 sierpnia 2018 r. (sygn. akt I FSK 1208/15)

  • wyrok WSA w Kielcach z 20 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I SA/Ke 15/20)

  • wyrok WSA w Łodzi z 26 lutego 2020 r. (sygn. akt I SA/Łd 639/19)

  • wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 5 listopada 2020 r. (sygn. akt I SA/Go 319/20)

Łukasz Matusiakiewicz, radca prawny specjalizujący się w prawie podatkowym

Źródło: Biuletyn VAT

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaniechanie poboru podatku od subwencji i wsparcia finansowego z tarcz PFR do końca 2026 roku

Ministerstwo Finansów chce wydłużyć do końca 2026 r. okres zaniechania poboru podatku od subwencji finansowych oraz finansowania preferencyjnego udzielonych przez PFR w ramach tarcz – wynika z projektu rozporządzenia, opublikowanego 14 lutego 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

Twój e-PIT 2025: jakie ulgi podatkowe trzeba wypełnić samemu? Jak złożyć zeznanie podatkowe za 2024 rok?

Od 15 lutego do 30 kwietnia 2025 r. można składać roczne zeznania podatkowe PIT i rozliczyć dochody (przychody) uzyskane w 2024 roku. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z e-usług Krajowej Administracji Skarbowej i rozliczania podatków drogą elektroniczną. W 2025 r. kolejny raz z usługi Twój e-PIT będą mogły skorzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Pierwszy raz usługa Twój e-PIT będzie dostępna także w aplikacji mobilnej e-Urząd Skarbowy (e-US). MF i KAS zachęcają także do aktywowania usługi e-korespondencji przy okazji logowania do e-US w związku z rozliczeniem podatku.

Składka zdrowotna 2025: kwoty, podstawy wymiaru, zmiany i korzyści dla firm. Kiedy pierwsze płatności na nowych zasadach?

Od 1 stycznia 2025 r. zmieniły się zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności „na nowych zasadach”. Ile wynoszą składki zdrowotne i podstawy wymiaru poszczególnych przedsiębiorców w zależności od ich formy opodatkowania?

PFRON 2025: Obowiązki pracodawcy. Składki, terminy, deklaracje. Jak obliczyć stan i wskaźnik zatrudnienia oraz wysokość wpłaty?

Jakie obowiązki wobec PFRON ma pracodawca? Jak obliczyć wysokość wpłaty na ten fundusz? Jak ustalić stan zatrudnienia i wskaźnik zatrudnienia? Kto może być zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat do PFRON?

REKLAMA

Zwrot kosztów przejazdów pracowniczych bez podatku? Interpelacja poselska w sprawie przychodu pracownika

W odpowiedzi z 23 grudnia 2024 r. na interpelację poselską nr 6759 Wiceminister Finansów Jarosław Neneman wskazał rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów taksówek ponoszonych przez pracowników sprzeczne z ostatnim wyrokiem NSA z 19 listopada 2024 r. Zdaniem Wiceministra zwrot takich kosztów nie będzie stanowił przychodu w sytuacji, w której kwota jaką otrzymują pracownicy równa jest tej, którą ponieśli i wyjdą oni dzięki temu „na zero”.

Mandat lub grzywna nałożone za granicą. Kiedy warto się odwołać, a kiedy lepiej zapłacić od razu?

Każdego roku tysiące polskich firm transportowych i przewoźników, realizujących przewozy międzynarodowe, otrzymują mandaty lub grzywny, które mogą sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych. Czy zawsze warto się od nich odwoływać? W wielu przypadkach tak – ale trzeba wiedzieć, kiedy walczyć, a kiedy zapłacić i uniknąć dalszych problemów. A wszystko oczywiście zależy od okoliczności oraz rodzaju nałożonej kary.

260–280 zł za badanie techniczne samochodu (postulat diagnostów). Drożej już w 2025 roku? Podwyżka opłat karnych za spóźniony przegląd i zmiana terminów

Ministerstwo Infrastruktury podjęło intensywne prace nad reformą systemu badań technicznych pojazdów (w tym samochodów i motocykli). To nie tylko konieczność wynikająca z dostosowania przepisów do unijnej dyrektywy, ale również odpowiedź na realia gospodarcze, które przez lata diametralnie się zmieniły. Jak informuje resort, w grudniu 2024 roku złożono wniosek o wpisanie projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Czy stawki za badania techniczne pojazdów zmienią się w 2025 roku? Co jeszcze się zmieni oprócz cen?

Bułgaria i Rumunia w strefie Schengen od 2025 r. – co to oznacza dla branży transportowej?

1 stycznia 2025 roku Rumunia i Bułgaria zyskały pełen dostęp do strefy Schengen, o który zabiegały od chwili akcesji niemal 20 lat temu. Mniej granic na kontynencie to świetna wiadomość dla europejskiego sektora transportu – planowanie tras biegnących przez oba kraje stanie się łatwiejsze i wolne od wielogodzinnych kontroli. Wejście do Schengen to ogromna szansa zwłaszcza dla intensywnie rozwijającej się Rumunii. Jej pozycja na kontynencie w ostatnich latach umocniła się, a transport jest kluczowym sektorem rumuńskiej gospodarki.

REKLAMA

Twój e-PIT 2025: przedsiębiorcy. Wstępnie wypełnione zeznanie trzeba sprawdzić, ew. uzupełnić i zaakceptować

Ministerstwo Finansów informuje, że z usługi Twój e-PIT mogą w 2025 roku korzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Przedsiębiorcy znajdą na swoich kontach częściowo uzupełnione formularze PIT-36, PIT-36L, PIT-28. Z tej usługi mogą skorzystać także przedsiębiorcy z zawieszoną działalnością gospodarczą.

Odszkodowanie od pracodawcy za nierówne traktowanie (dyskryminację). Jaka kwota? Trzeba zapłacić podatek, czy jest zwolnienie?

Z Kodeksu pracy wynika, że osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W indywidualnych interpretacjach podatkowych z dnia 11 lipca 2024 r. i 7 listopada 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnia, jakie są zasady opodatkowania takiego odszkodowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

REKLAMA